Definicje wyrażeń określających opiekę nad osobami ciężko chorymi ulegają aktualizacjom od wielu lat. Ma to na celu wyodrębnienie od siebie wyrażeń z pokrewnych dziedzin, tak by nie ulegały ujednoliceniu. Nie zawsze się to jednak udaje i często dochodzi do powszechnego połączenia terminów pokrewnych. Tak wygląda sprawa z opieką paliatywną i hospicyjną. Opierając się na definicjach i informacjach podanych przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization – WHO) oraz Europejskie Stowarzyszenie Opieki Paliatywnej (European Association for Palliative Care – EAPC), obie te formy pomocy są wdrażane przy chorobie zagrażającej życiu pacjenta, gdy leczenie nie daje wystarczających rezultatów.
Główną cechą, która pozwala najłatwiej odróżnić obie definicje jest czas wprowadzenia opieki. Opieka paliatywna może zostać wprowadzona w dowolnym stadium choroby, podczas gdy hospicyjna zlecana jest tylko w ostatnich dniach lub tygodniach życia, a więc w ostatniej fazie choroby.
Ponadto, opieka paliatywna może być prowadzona równolegle z leczeniem przyczynowym, co ma pozytywny wpływ na życie pacjenta. Celem opieki hospicyjnej jest natomiast zapewnienie godnych warunków podczas umierania, przez co nie łączy się go z leczeniem przyczynowym. Tak więc, mimo że w obu podejściach śmierć jest traktowana jako naturalny etap życia, a wysiłki kieruje się w stronę szeroko rozumianej poprawy jego jakości, to skuteczna opieka paliatywna jest w niektórych przypadkach jednym z czynników wpływających na wydłużenie życia chorego.
Zwiększanie świadomości na temat tych istotnych różnic jest bardzo ważne zarówno w środowisku medycznym, jak i pacjenckim. Opieka paliatywna budzi negatywne, posępne skojarzenia jakoby oznaczała definitywny koniec, przez co nie jest właściwie rozumiana. Jak mówi Aleksandra Rudnicka ze Stowarzyszenia Onkologicznego Sanitas: "Pacjenci boją się z niej korzystać, a lekarze boją się ją zalecać. Potrzebujemy szerokiej edukacji społecznej i oczywiście zmian organizacyjnych”.
Więcej o szansach i wyzwaniach związanych z opieką paliatywną można przeczytać w artykule dostępnym na portalu onkologia.edu.pl.
Na podstawie:
1. Dzierżanowski T, Definicje opieki paliatywnej – przegląd narracyjny i nowa propozycja, Medycyna Paliatywna 2021; 13(4): 187–200,
2. https://www.researchgate.net/publication/279547069_White_paper_on_standards_and_norms_for_hospice_and_palliative_care_in_Europe_Part_1,
3. Payne S, Harding A, Williams T, et al, Revised recommendations on standards and norms for palliative care in Europe from the European Association for Palliative Care (EAPC): A Delphi study, Palliative MedicineVolume 36, Issue 4, April 2022, Pages 680-697,
4. https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/palliative-care.
