Chłoniak Hodgkina (stara nazwa - ziarnica złośliwa) jest dość rzadko występującym nowotworem krwi. Jego charakterystyczną cechą jest występowanie w młodym wieku, najczęściej w trzeciej dekadzie życia, chociaż może również występować u osób starszych - drugi szczyt zachorowań przypada po 50. roku życia. Choroba ta najczęściej rozwija się w węzłach chłonnych i początkowo szerzy się na pobliskie okolice i do kolejnych najbliższych węzłów chłonnych, z czasem dochodzi do przerzutów do odległych węzłów chłonnych, a także do narządów pozawęzłowych (np. płuc, wątroby, kości, szpiku).
W zdecydowanej większości przypadków choroba rozpoczyna się w węzłach znajdujących się powyżej przepony - są to węzły szyjne, nadobojczykowe, pachowe, ale także węzły śródpiersia, czyli znajdujące się w klatce piersiowej (patrz rysunek w zakładce Powiększone węzły chłonne). Tylko ok. 20% pacjentów ma zmiany wyłącznie w węzłach poniżej przepony, czyli węzłach jamy brzusznej i pachwinowych. Najczęściej chory zgłasza się do lekarza z powodu wyczuwalnych powiększonych węzłów chłonnych i zazwyczaj nie towarzyszą temu inne objawy - węzły chłonne są niebolesne, a skóra nad nimi nie jest zaczerwieniona (patrz Powiększone węzły chłonne). Rzadko zdarza się, że węzły chłonne są bolesne. Niekiedy chory odczuwa ból węzłów chłonnych po spożyciu alkoholu - jest to bardzo charakterystyczny objaw tej choroby, niemniej występuje dość rzadko.
Dodatkowo ok. 30% chorych odczuwa tak zwane objawy ogólne, do których należą:
- nocne poty,
- gorączki powyżej 38 st. C utrzymujące się ponad 2 tygodnie, nie związane z toczącą się infekcją,
- spadek masy ciała powyżej 10% w ciągu ostatnich 6 miesięcy.
Chorzy mogą także uskarżać się na świąd skóry oraz uczucie znacznego zmęczenia, które może być na tyle nasilone, że utrudnia codzienne funkcjonowanie. W przypadku powiększenia węzłów chłonnych w klatce piersiowej mogą wystąpić takie objawy, jak duszność i kaszel, objawom tym może też towarzyszyć obrzęk twarzy i szyi z poszerzeniem żył widocznych na klatce piersiowej – wówczas rozpoznaje się zespół żyły głównej górnej. W zaawansowanych stadiach choroby obserwuje się również powiększenie wątroby i śledziony, mogą wystąpić objawy związane z uciskiem nerwów (bóle, niedowłady) i inne.
W chłoniaku Hodgkina wyróżnia się 4 stopnie zaawansowania choroby. W pewnym uproszczeniu można to przedstawić następująco:
- I stopień: zajęta pojedyncza grupa węzłów chłonnych lub pojedyncza zmiana pozawęzłowa,
- II stopień: zajęte dwie lub więcej grup węzłów chłonnych po tej samej stronie przepony (czyli np. zajęte węzły chłonne szyjne i pachowe),
- III stopień: zajęte węzły chłonne po obu stronach przepony (czyli np. zajęte węzły chłonne szyjne i pachwinowe),
- IV stopień (najbardziej zaawansowany): zajęte węzły chłonne oraz narząd pozawęzłowy.
Ponadto do każdego z wymienionych stopni dodaje się literkę B, jeśli występują objawy ogólne (poty nocne, gorączki i/lub spadek masy ciała - patrz wyżej) lub literkę A, jeśli objawy te nie występują.
Chociaż chłoniak Hodgkina jest nowotworem, który w zdecydowanej większości przypadków daje się całkowicie wyleczyć, bardzo duże znaczenie ma rozpoznanie choroby w jak najwcześniejszym stadium. Wiadomo z wieloletnich obserwacji, że chorzy z rozpoznaniem choroby niezaawansowanej (stadium I, II) mają najmniejsze ryzyko nawrotu i niepowodzenia leczenia, wymagają też najczęściej mniej intensywnej chemioterapii. Dlatego warto zgłosić się do lekarza, jeśli wyczuwamy u siebie zmianę, która może być powiększonym węzłem chłonnym (patrz Powiększone węzły chłonne).