DLBCL – najczęstszy chłoniak nieziarniczy

Jak powstają chłoniaki nieziarnicze?

Chłoniaki nieziarnicze są szóstym z kolei nowotworem pod względem częstości występowania, a także śmiertelności spowodowanej chorobami nowotworowymi u osób dorosłych. Większość to rozrosty limfocytów B (86%), rzadziej limfocytów T (12%), natomiast chłoniaki wywodzące się z komórek naturalnej cytotoksyczności stanowią 2%³. Jak rozwijają się chłoniaki nieziarnicze? Chłoniaki nieziarnicze są chorobami komórek krwi. Ludzki organizm składa się z komórek, które, gdy są stare i zniszczone, ulegają zastąpieniu. Odbywa się to poprzez ich podział, w wyniku którego z jednej komórki powstają dwie identyczne. W zdrowym organizmie podział ten jest pod kontrolą, tak aby liczba komórek odpowiadała potrzebom organizmu. Gdy proces ten zostaje zakłócony, wytwarza się nadmierna liczba komórek i może rozwinąć się nowotwór⁴. U osób z chłoniakiem nieziarniczym
(ang. NHL, Non-Hodgkin lymphoma) nieprawidłowe limfocyty rozrastają się w niekontrolowany sposób, gromadzą się i tworzą guzy, wypierają pozostałe rodzaje krwinek białych. Zdolność organizmu do walki z infekcją zostaje osłabiona⁵.

DLBCL – 40% przypadków chłoniaków nieziarniczych

Najczęstszym rodzajem chłoniaka nieziarniczego jest chłoniak rozlany z dużych komórek B (ang. DLBCL, diffuse large B-cell lymphoma). Globalnie stanowi 40% wszystkich przypadków NHL⁶. Częstość występowania DLBCL zwiększa się wraz z wiekiem – ok. połowa pacjentów w momencie rozpoznania ma ponad 60 lat. Jednak choroba dotyka również dzieci⁷. Pierwszym objawem choroby jest często niebolesne, gwałtowne powiększenie węzłów chłonnych w okolicach szyi, pod pachami lub w pachwinach. W niektórych przypadkach powiększenie węzłów może być bolesne. Pacjenci mogą doświadczać również innych objawów, jak potnocne, gorączka, nieuzasadniona innymi przyczynami utrata masy ciała czy uczucie zmęczenia⁷. Większość przypadków DLBCL występuje w węzłach chłonnych, lecz w ok. 40% przypadków choroba obejmuje również inne narządy⁸. Choroba oraz leczenie mogą mieć istotny wpływ na jakość życia pacjentów. Znacznie częściej niż osoby zdrowe doświadczają pogorszonego stanu, zmagają się z lękami i depresją. Nawet długo po zakończeniu terapii mogą odczuwać lęk związany ze stanem zdrowia⁹. Nie obce są im również problemy fizyczne, występujące przed lub po transplantacji, takie jak neutropenia (istotnie obniżona liczba białych krwinek – nautrofilów), zakażenia, krwawienia, zmęczenie, nudności i wymioty, odwodnienie, biegunka i zapalenie błon śluzowych¹⁰.

Kluczowe szybkie wdrożenie leczenia

DLBCL jest agresywny, złożony i trudny do leczenia – 10% pacjentów ma oporną postać choroby^11,12. Kluczem dla powodzenia terapii jest szybkie wdrożenie leczenia. Podstawową metodą terapeutyczną pozostaje chemioterapia. U części pacjentów stosowany jest również autologiczny przeszczep komórek macierzystych¹². 

– Niestety wielu pacjentów – ze względu na zły stan zdrowia nie kwalifikuje się do autologicznego przeszczepu komórek macierzystych, są też tacy, u których chemioterapia ratunkowa i przeszczep nie powiodły się. W ich przypadku opcje leczenia są ograniczone, a wskaźniki przeżywalności niskie. Z ratunkiem idą jednak innowacyjne metody leczenia, takie jak immunoterapia komórkowa. Wyniki badań klinicznych w tym zakresie są bardzo obiecujące. Najbardziej zaawansowaną formą immunoterapii komórkowej jest leczenie z zastosowaniem CAR-T cells, z którą wiązane są ogromne nadzieje – mówi prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddziału w Gliwicach.

Ludzki organizm sam walczy z chorobą nowotworową

Siła technologii CAR-T tkwi w nauce i krwi pacjenta, a dokładnie mówiąc w jego własnych limfocytach T, które zostają ukierunkowane przeciwko komórkom nowotworowym. Jak w praktyce działa mechanizm terapii CAR-T? W specjalistycznym procesie separowania komórek krwi (leukafereza) izolowane są z niej leukocyty, w tym limfocyty T. Następnie są one zamrażane i przekazywane do laboratorium w celu modyfikacji. Przy pomocy wektora wirusowego limfocyty T zostają genetycznie zaprogramowane tak, aby rozpoznawały komórki nowotworu. Następnie nowo utworzone komórki CAR-T trafiają z powrotem do krwi pacjenta. Tak zaprogramowane komórki CAR-T są w stanie rozpoznać komórki nowotworowe, przyłączyć się do nich i aktywnie je zniszczyć.

– Terapia CAR-T cells to zaawansowana technologia w immunoterapii, tworzona z myślą o wykorzystaniu własnego układu odpornościowego pacjenta do walki z nowotworem. To terapia przyszłości, która daje szansę na wyleczenie – dodaje prof. dr hab. n. med. Sebastian Giebel.

 

^{[1] Hematoonkologia.pl, Chłoniaki - wiadomości ogólne. Dostępne pod linkiem: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/chloniaki. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[2] Ibidem}

^{[3] Krzysztof Warzocha, Ewa Lech-Marańda, Diagnostyka i leczenie chłoniaków nieziarniczych. Dostępne pod linkiem: http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2014/09/pnm_2011_567_576.pdf. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[4] Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Jak rozwijają się chłoniaki nieziarnicze?. Dostępne pod linkiem: http://www.ihit.waw.pl/jak-rozwija-sie-chloniak-nieziarniczy.html. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[5] Leukeima & Lymphoma Society. NHL. Dostępne pod linkiem: http://www.lls.org/lymphoma/non-hodgkin-lymphoma?src1=20045&src2=. Dostęp: 09,09.2019.}

^{[6] World Health Organization. Diffuse large B-cell lymphoma. Review of cancer medicines on the WHO list of essential medicines. Dostępne pod linkiem: http://www.who.int/selection_medicines/committees/expert/20/applications/DiffuseLargeBCellLymphoma.pdf. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[7] Lymphoma Research Foundation, Diffuse Large B-Cell Lymphoma (DLBCL). Dostępne pod linkiem: https://www.lymphoma.org/wp-content/uploads/2018/05/LRF_FACTSHEET_DIFFUSE_LRG_BCELL_LYMPHOMA_DLBCL.pdf. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[8] Leukemia & Lymphoma Society. Lymphoma - Non-Hodgkin: Subtypes. Dostępne pod linkiem: https://www.cancer.net/cancer-types/lymphoma-non-hodgkin/subtypes. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[9] Ozlem Ovayolu, Nimet Ovayolu, Emine Kaplan, Mustafa Pehlivan, Gulendam Karadag, Symptoms and Quality of Life: Before and after stem cell transplantation in cancer. Materiał dostępny pod linkiem: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3809283/. Dostęp: 0.09.2019}

^{[10] Ibidem}

^{[11] Lalit S Raut, Prantar P Chakrabarti, Institute of Haematology and Transfusion Medicine, Medical College and Hospital, Kolkata, West Bengal, India, Management of relapsed-refractory diffuse large B cell lymphoma. Dostępne pod linkiem: http://journal.sajc.org/article.asp?issn=2278-330X;year=2014;volume=3;issue=1;spage=66;epage=70;aulast=Raut. Dostęp: 09.09.2019.}

^{[12] Crump M, Neelapu S, Farooq U, Van Den Neste E, Kuruvilla J et al. (2017) Outcomes in refractory diffuse large B-cell lymphoma: results from the international SCHOLAR-1 study. Blood. E-pub ahead of print August 03. doi: https://doi.org/10.1182/blood-2017-03-769620.}