Program finansowania in vitro także dla pacjentów onkologicznych

In vitro – ostatnia szansa

Posiadanie dziecka, będące jedną z kluczowych potrzeb odczuwanych przez wiele osób, nie zawsze jest możliwe. Przeszkody zdrowotne dotykają coraz większej części społeczeństwa, wywołując frustrację, żal i niekiedy przekładając się na zdrowie emocjonalne i psychiczne osób borykających się z niepłodnością. Według WHO z problemem stałej lub czasowej niepłodności mierzy się 10-16% par w wieku rozrodczym, co oznacza, że w Polsce niepłodność dotyka 1-1,5 mln par.

Walka o zostanie rodzicem nie zawsze kończy się sukcesem. Bywa, że ostatnią szansą staje się zapłodnienie pozaustrojowe, zwane potocznie in vitro. Polega ono na wykorzystaniu wcześniej pobranego - od konkretnej pary lub dawczyni, dawcy - materiału genetycznego oraz zapłodnieniu komórki jajowej w warunkach laboratoryjnych, a następnie transferze wyhodowanych w ten sposób zarodków do jamy macicy.

Nowy program in vitro

Nowy rządowy program wsparcia in vitro potrwa od 1 czerwca 2024 r. do 31 grudnia 2028 r. Na jego realizację przeznaczono 500 000 złotych rocznie. W ramach programu finansowane są wszystkie elementy potrzebne do przeprowadzenia procedury in vitro, w tym kwalifikacja pary, obowiązkowe badania oraz opieka psychologiczna.

Z programu mogą skorzystać pary:

ze stwierdzoną lub nieskutecznie leczoną niepłodnością w ciągu roku przed zgłoszeniem się do programu,
będące w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu,
oraz te, które mają kriokonserwowane i przechowywane zarodki, w ramach wcześniej realizowanych procedur;

pod warunkiem spełnienia kryterium wieku wynoszącego:

42 l. dla kobiet korzystających z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia,
45 l. dla kobiet korzystających z dawstwa oocytów lub zarodka,
55 l. dla mężczyzn.

Każda z par będzie mogła skorzystać z maksymalnie 6 procedur wspomaganego rozrodu:

do 4 cykli zapłodnienia z własnymi komórkami rozrodczymi lub dawstwem nasienia,
do 2 cykli zapłodnienia z oocytami od dawczyń – z możliwością zapłodnienia 6 komórek rozrodczych w jednym cyklu,
do 6 cykli z dawstwem zarodków.

Onkopłodność w programie in vitro

Onkopłodność (ang. oncofertility), czyli ochrona i zachowanie płodności osób z chorobami nowotworowymi, to temat do niedawna nieznany polskiemu społeczeństwu. Problemy z płodnością mogą wystąpić nie tylko w związku z operacyjnym leczeniem nowotworu układu rozrodczego, ale także w wyniku niektórych terapii przeciwnowotworowych: chemioterapii, radioterapii, immunoterapii i przeszczepu szpiku kostnego.

Jeszcze w trakcie prac nad ostatecznym kształtem programu Minister Zdrowia Izabela Leszczyna deklarowała: „Naszym głównym celem jest równy dostęp do metody in vitro dla par borykających się z niepłodnością. Dzisiaj przywracamy nadzieję, dajemy realną szansę tym wszystkim kobietom i mężczyznom, którzy chcą zostać rodzicami. Program obejmuje również onkopłodność, czyli zabezpieczenie materiału rozrodczego tych osób, które w przyszłości będą chciały mieć dzieci, ale wpierw muszą poddać się trudnej i często wyniszczającej organizm terapii onkologicznej, która może pozbawiłaby ich szansy na własne dziecko”.

Zabezpieczenie płodności pacjentów w ramach programu wykonywane jest przed rozpoczęciem lub na początku leczenia onkologicznego. Polega na pobraniu i przechowywaniu gamet do wykorzystania w procedurze in vitro po zakończeniu terapii. Co niezwykle istotne, w projekcie uwzględniono również przyszłe potrzeby młodszych, choć nie najmłodszych, pacjentów. Zamrozić bowiem można komórki jajowe lub nasienie pobrane od: