7 czerwca 2024 / Dr hab. n. med. Małgorzata Rusak | Mediaplanet

Morfologia krwi – jakie choroby może wykryć?

28 maja obchodzimy Dzień Walki z Nowotworami Krwi. Warto podkreślić, że regularne badania morfologii krwi są kluczowe dla wczesnego wykrywania potencjalnych zagrożeń zdrowotnych, w tym właśnie nowotworów krwi. Nieprawidłowości mogą wskazywać na podejrzenie między innymi nowotworów szpiku kostnego oraz układu chłonnego, co pozwala na szybkie podjęcie odpowiednich działań medycznych i zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Morfologia krwi – jakie choroby może wykryć?

Według Krajowego Rejestru Nowotworów w ciągu ostatnich lat liczba zachorowań na nowotwory układu krwiotwórczego podniosła się ponad dwukrotnie. Choroby krwi występują nie tyko u osób starszych. Rozwijają się w każdym wieku.

Krew pełni niezmiernie ważną funkcję w naszym organizmie: rozprowadza tlen i wydala dwutlenek węgla, transportuje substancje odżywcze, usuwa produkty przemiany materii, uczestniczy w reakcjach odpornościowych, niezbędna jest w procesach krzepnięcia. W skład krwi wchodzą elementy morfotyczne i osocze. Elementy komórkowe to krwinki czerwone (erytrocyty), które odpowiadają za transport tlenu do komórek organizmu i usunięcie dwutlenku węgla z komórek; krwinki białe (leukocyty) są niezbędne w ochronie organizmu przed infekcjami; płytki (trombocyty) uczestniczą w procesach krzepnięcia krwi oraz osocze (plazma) składające się głównie z wody i rozpuszczonych w niej białek osocza (albumin, czynników krzepnięcia, białek odpornościowych). Wszystkie składniki krwi podlegają odnowie. W momencie zaburzenia tych procesów może dojść do ich niedoboru lub nadmiaru. Zmiany w liczbie elementów morfotycznych wskazują na wystąpienie nieprawidłowości. Obniżona liczba erytrocytów (RBC), niski poziom hematokrytu (HTC) i hemoglobiny (HGB) może oznaczać niedokrwistość. Wzrost liczby erytrocytów (RBC) świadczy o nadkrwistości. Zaburzenia proporcji pomiędzy poszczególnymi rodzajami leukocytów (WBC) mogą zaś świadczyć o białaczce lub chorobie nowotworowej. Zmiana w liczbie płytek krwi (PLT) związana jest z zaburzeniami krzepnięcia krwi. 

W nadkrwistości dochodzi do nadmiernej produkcji czerwonych krwinek. Ważna jest pierwotna przyczyna: przy niedotlenieniu należy sprawdzić pracę serca i płuc, przy zmianach w szpiku – potwierdzić zmiany rozrostowe.

Niedokrwistość wynika ze zbyt małej liczby erytrocytów, niskiego poziomu hemoglobiny i hematokrytu. Najczęściej jest spowodowana utratą krwi, niedoborem witamin z grupy B, kwasu foliowego lub żelaza, niedostatecznej produkcji erytrocytów lub ich przyspieszonego rozkładu.

Nowotwory krwi można podzielić na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego. Do pierwszej grupy zaliczamy białaczki, które mogą mieć różne postacie. Wyróżniamy białaczki ostre i przewlekłe, szpikowe i limfocytowe. W białaczkach przewlekłych zwiększa się produkcja leukocytów, a rosnąca ich liczba zaczyna wypierać inne komórki krwi, także krwinki czerwone, dlatego przy tej chorobie pojawia się zwykle
także anemia. W białaczkach ostrych najpierw w szpiku, potem we krwi dominują najmłodsze komórki, które hamują dojrzewanie pozostałych komórek utkania szpikowego.

Wśród nowotworów układu chłonnego możemy wyróżnić m.in.: ziarnicę złośliwą (chłoniak Hodgkina), na którą najczęściej chorują młodzi ludzie, głównie mężczyźni, u których dochodzi do rozrostu komórek, najpierw w węzłach chłonnych, potem w innych narządach; chłoniaki nieziarnicze (nie-Hodgkina), najczęściej rozpoznawane są u osób w podeszłym wieku. Wyróżniamy różne rodzaje chłoniaków, m.in. limfocytowe, centrocytowe, plazmocytowe. Zlokalizowane są w tkance chłonnej. Najczęściej rozpoznawanym nowotworem w tej grupie jest szpiczak plazmocytowy, gdzie dochodzi do namnażania się komórek plazmatycznych.

Źródło: byczdrowym.info

 

Zapraszamy także do skorzystania z kalkulatora morfologii dostępnego na naszym portalu.

W przypadku dzieci parametry te mogą się różnić. Zapraszamy więc do zapoznania się z artykułem "Morfologia krwi obwodowej u dzieci - interpretacja wyniku" autorstwa dr n. med. Małgorzaty Mitury-Lesiuk, by dowiedzieć się więcej na ten temat, a także do skorzystania z kalkulatora morfologii krwi dla dzieci.

Podobne artykuły