Jeśli dawca oddał szpik lub komórki macierzyste, to przysługują mu przywileje, które zapisane są w polskim prawie. Każdy dawca otrzymuje legitymację i odznakę „Dawcy Przeszczepu”, wręczaną w ośrodku pobierającym. Pośród dawców są osoby, które oddały szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki co najmniej 2 razy, stając się tym samym „Zasłużonymi Dawcami Przeszczepu”. Legitymacja i odznaka „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” wydawana jest przez Ministerstwo Zdrowia i wręczana raz do roku podczas uroczystego spotkania.
Odznaka Dawcy Przeszczepu
Opieka medyczna – bez kolejki
Zarówno Dawcy Przeszczepu, jak i Zasłużonemu Dawcy Przeszczepu przysługuje prawo do korzystania – poza kolejnością – z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, do której należą: porady specjalistyczne, badania diagnostyczne, ambulatoryjne procedury zabiegowe, a także inne świadczenia – np. rehabilitacja [1]. Oznacza to, że „Dawca Przeszczepu” i „Zasłużony Dawca przeszczepu” zostają przyjęci poza kolejnością, wynikającą z listy oczekujących. Świadczenie lekarskie zazwyczaj udzielane jest w dniu, w którym dawca zgłosi po pomoc lub wyznaczane na inny termin – w tym przypadku dawca również zostanie przyjęty poza kolejnością. Ważne jest to, że świadczenie zdrowotne nie może być udzielone później, niż w przeciągu 7 dni roboczych od zgłoszenia.
Artur Kowalczyk - Zasłużony Dawca Przeszczepu i Sebastian Hanus - Student z Rzeszowa - Dawca Przeszczepu
Zasłużone, darmowe leki
„Zasłużony Dawca Przeszczepu” ma również prawo do bezpłatnego (do wysokości limitu finansowania, zapisanego w ustawie) zaopatrywania się w leki, objęte wykazem leków refundowanych oraz wykazem leków, które można stosować w związku z oddawaniem krwi tj.: preparaty witaminowe, kwasu foliowego i żelaza [2]. Dokumentem, uprawniającym do korzystania z tych przywilejów, jest recepta i legitymacja „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”. Na stronie www.ktomalek.pl dawca może wyszukać lek oraz wysokość jego refundacji [3].
Dawca w komunikacji miejskiej
Poruszając się komunikacją miejską w danym mieście, dawcy szpiku powinni sprawdzić, czy będą potrzebować biletu, ponieważ w wielu miejscowościach w Polsce mają prawo jeździć za darmo!
„Dawcy Przeszczepu” mają możliwość bezpłatnych przejazdów w Białymstoku, Tarnobrzegu, Zielonej Górze, Wrocławiu, a w Słupsku, bilet roczny dla „Dawcy Przeszczepu” wynosi 50 zł.
„Zasłużeni Dawcy Przeszczepu” mogą korzystać z komunikacji miejskiej bezpłatnie w: Warszawie, Białymstoku, Lublinie, Białej Podlaskiej, Poznaniu, Elblągu, Rzeszowie oraz Wrocławiu.
Jak tłumaczy Magdalena Przysłupska, rzecznik prasowy Fundacji DKMS, uprawnienia, dotyczące korzystania z nieodpłatnych przejazdów, opisane są zawsze w oddzielnych regulaminach przewoźników, dlatego warto, żeby Dawcy szpiku zaglądali do tego dokumentu. Aby korzystać z darmowych przejazdów, należy przedstawić dokument, potwierdzający uprawnienia (Legitymację Dawcy Przeszczepu lub Legitymację Zasłużonego Dawcy Przeszczepu) oraz inny dokument, potwierdzający tożsamość Dawcy.
Warto dodać, że wszelkie koszty, związane z procedurą pobrania szpiku lub krwiotwórczych komórek macierzystych pokrywa Fundacja DKMS, tj.: koszty wyżywienia, zakwaterowania oraz przejazdu na badania wstępne i pobranie. Takie same warunki dotyczą osób, które zgodziły się wziąć udział w procedurze, ale z różnych powodów nie zostały zakwalifikowane do pobrania.
Dzień pobrania to moment szczególny dla każdego Dawcy, dlatego może on zabrać ze sobą osobę towarzyszącą - koszt przejazdu oraz pobyt w hotelu dla niej pokrywa Fundacja DKMS Wszystko dlatego, żeby Dawca szpiku czuł się tego dnia komfortowo, bezpiecznie i wyjątkowo! – powiedziała Magdalena Przysłupska.
[1] Szczegółowe informacje o świadczeniach zdrowotnych zawiera Ustawa z dn. 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
[2] Wykaz leków, które Zasłużony Dawca Przeszczepu może stosować, w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy, posiadającego tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” (Dz. U. Nr 23, poz. 119).
[3] O refundacji leków mówi art. 6 ust. 2 ustawy z dn. 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.
Więcej informacji o Fundacji DKMS: www.dkms.pl
Misją Fundacji DKMS jest znalezienie Dawcy dla każdego Pacjenta na świecie potrzebującego przeszczepienia komórek macierzystych. Fundacja działa w Polsce od 2008 roku jako niezależna organizacja pożytku publicznego oraz jako Ośrodek Dawców Szpiku w oparciu o decyzję Ministra Zdrowia. To największy Ośrodek Dawców Szpiku w Polsce, w którym zarejestrowanych jest 1,4 mln potencjalnych Dawców szpiku, spośród których 6 282 (luty 2019) osób oddało swoje komórki macierzyste lub szpik Pacjentom zarówno w Polsce, jak i na świecie, dając im tym samym szansę na życie. Aby zostać potencjalnym Dawcą, wystarczy przyjść na organizowany przez Fundację Dzień Dawcy szpiku lub wejść na stronę www.dkms.pl i zamówić pakiet rejestracyjny do domu.
