COVID-19 nie zniknął
Koronawirus, który poruszył cały świat w roku 2020, pozostał z nami. Mimo, że nie mówi się o nim już tak wiele na arenie międzynarodowej, w mediach i codziennych rozmowach, wciąż istnieje i można się nim zarazić. Przypuszcza się, że tak jak wirus grypy „zadomowi” się pośród naszej populacji, co jakiś czas mutując. COVID-19 z biegiem lat będzie coraz częściej traktowany jako niebezpieczna infekcja sezonowa, ale groźniejsza niż powszechnie znane nam przeziębienie czy grypa. Niektóre jego warianty mogą rozprzestrzeniać się łatwiej niż inne lub być bardziej odporne na szczepionki i leczenie.
Warto nadmienić, że koronawirusy to duża rodzina wirusów, które występują powszechnie u wielu różnych gatunków zwierząt. SARS-CoV-2, czyli COVID-19, jest jego nową odmianą, nieznaną wcześniej wśród ludzi i łatwo zakaźną, dlatego kilka lat temu tak gwałtownie doprowadził do wybuchu pandemii.
Jeśli mam nowotwór lub miałem go w przeszłości, jestem w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia ciężkiej postaci COVID-19
Wielu ludzi przechodzi koronawirusa dosyć łagodnie. Jednak jeśli masz nowotwór, leczysz się onkologicznie, jesteś w starszym wieku, masz osłabiony układ odpornościowy – istnieje ryzyko, że w razie infekcji, przejdziesz ją ciężej. Ciężka postać COVID-19 wymaga hospitalizacji i niesie różne powikłania już po wyleczeniu. Badacze twierdzą, że wyczerpanie immunologiczne chorych po ciężko przebytym koronawirusie jest nawet kilkunastokrotnie wyższe niż u chorych przechodzących go łagodnie.
Nowotwory krwi narażają na ciężki przebieg COVID-19 bardziej niż inne typy nowotworów
Rodzaj nowotworu również ma znaczenie. Osoby z nowotworami krwi są bardziej narażone na długotrwałe zakażenie, a nawet śmierć z powodu COVID-19 niż np. osoby z guzami litymi. Dlaczego? Pacjenci z nowotworami krwi często mają nieprawidłowe poziomy limfocytów, produkujących przeciwciała przeciwko wirusom. Przez to o wiele trudniej jest im się bronić przed chorobą. W przypadku nowotworów litych układ odpornościowy nie jest upośledzony, jeśli chodzi o zwalczanie infekcji wirusowych.
Nowotwór nie jest przeciwwskazaniem do zaszczepienia się
Mając nowotwór nadal można się zaszczepić przeciwko koronawirusowi. Oczywiście, kluczowa w podjęciu tej decyzji jest konsultacja z lekarzem prowadzącym, np. lekarzem hematologiem. Jeśli lekarz wyrazi taką zgodę, możemy przyjąć dawkę szczepionki, także te tzw. przypominające. Szczepienia można przyjąć nawet w trakcie leczenia onkologicznego. Jedynym momentem, kiedy nie powinno się szczepić, jest sytuacja istotnego spadku odporności związanego ze spadkiem białych ciałek krwi, co zdarza się ok. 10-14 dni po chemioterapii. Znowu – przede wszystkim należy rozmawiać i pytać się lekarza prowadzącego.
Szczepienia pozostają najskuteczniejszą metodą profilaktyki wystąpienia zakażenia COVID-19, a w przypadku zakażenia obniżają ryzyko rozwoju do ciężkiej postaci tej choroby.
Czy wiesz, że istnieje "lek" na koronawirusa?
Oprócz szczepień jakiś czas temu pojawiła się nowa opcja terapeutyczna, preparat zawierający gotowe przeciwciała. Taki lek przyjęty doustnie może zabezpieczyć chorego z upośledzonym układem odpornościowym przed infekcją, a w przypadku jej wystąpienia – przed jej ciężkim przebiegiem. Zapytaj swojego lekarza hematologa o możliwość przyjęcia tego preparatu.
Twoja rodzina, bliscy i opiekunowie również walczą o Twoje zdrowie
Ostrożność, zachowywanie zasad profilaktyki przeciwwirusowej i zasad higieny osobistej dotyczą nie tylko Ciebie, ale także Twoich bliskich, szczególnie tych, z którymi mieszkasz. To bardzo ważne, aby i oni o tym pamiętali, troszcząc się o Twoje (i własne) zdrowie.
Szczepienie przeciwko COVID-19, częste mycie rąk wodą z mydłem, unikanie tłumów, noszenie maski w miejscach publicznych, czyszczenie i dezynfekcja dotykanych powierzchni, to niektóre z działań mogących zabezpieczyć nas przed infekcją. Osoby z otoczenia pacjenta onkologicznego powinny o tym szczególnie pamiętać i zachowywać ostrożność.
Nie dać się panice
Nie warto poddawać się panice i strachowi. Spokojne i racjonalne podejście do kwestii koronawirusa to klucz do zdrowia – także emocjonalnego. Szukajmy sprawdzonych informacji, nie wierzmy w sensacyjne fake newsy. W razie potrzeby – zgłośmy się po pomoc do psychologa czy psychoonkologa. Koronawirus zostanie z nami, więc musimy nauczyć się żyć z tą świadomością, podejmując świadome decyzje.
Konsultacja merytoryczna: dr Aleksandra Gołos
Na podstawie:
https://www.cancer.gov/about-cancer/coronavirus/coronavirus-cancer-patient-information
https://hematoonkologia.pl/uploads/artykuly/rekomendacje-covid.pdf
https://www.sarcoma.pl/psychoonkologia/jak-radzic-sobie-z-trudnymi-emocjami-w-chorobie-nowotworowej/
