Cykle chemioterapii
Pojedyncza chemioterapia zabija tylko niewielki odsetek komórek nowotworowych, dlatego też potrzebne jest powtarzanie leczenia aby zabić je wszystkie. Schemat chemioterapii powtarzany jest najczęściej jak to możliwe, aby zmniejszyć wzrost nowotworu, zapobiec powstawaniu oporności komórek nowotworowych i uzyskać jak najlepsze rezultaty.
Chemioterapia podawana jest w cyklach, co oznacza ze po każdym cyklu podawania leku następuje przerwa na odpoczynek i poprawę stanu organizmu. W tym czasie nie podaje się żadnych leków. Cykle chemioterapii to razem okres w którym podaje się leki i okres w którym organizm odpoczywa. Leki podawane są zgodnie ze schematem terapeutycznym z określoną odgórnie liczbą dni pomiędzy kolejnym podaniem leków.
Dzięki badaniom klinicznym wiemy, jak często powinno się stosować chemioterapię, aby zabić jak największą liczbę komórek nowotworowych i jednocześnie zminimalizować skutki uboczne. Ilość cykli zależy od takich czynników jak: zaawansowanie choroby, typ choroby, rodzaj przepisanych leków, osiągniętej odpowiedzi na leczenie oraz dotkliwości skutków ubocznych.
Sposoby podawania chemioterapii
W zależności od schematu terapeutycznego, można dostawać leki w tabletkach, w formie zastrzyku lub kroplówki dożylnej. Osoby, które będą dostawać leki w formie kroplówki, aby ułatwić ich podawanie dożylne przy wielokrotnej ilość cyklów, będą miały założony cewnik, czasowo bądź na stałe. Wyróżniamy kilka typów cewników. Jeden z nich, nazwany Hickman-Broviac składa się z jednego do trzech przewodów, podłączony z żyłą poprzez ścianę klatki piersiowej. Ze skóry może wystawać kilka przewodów. Największym atutem jest możliwość podawania leku i jednoczesne pobieranie krwi do analizy bez konieczności ponownego kłucia. Największe zagrożenie to możliwość wystąpienia zakażenia, jeżeli cewnik nie będzie odpowiednio pielęgnowany oraz fakt, że przewody umiejscowione na zewnątrz skóry lepiej pokazują czy cewnik jest dobrze założony. Jeżeli chory ma założony ten typ cewnika, pielęgniarka powinna przekazać informację na temat jego codziennej pielęgnacji.
Kolejnym typem jest cewnik zwany portem żylnym, umiejscowiony pod skórą, tak że na zewnątrz widoczny jest tylko wybrzuszenie na klatce piersiowej. Zaletą tego typu cewnika jest łatwość w pielęgnacji, ponieważ wymaga przemycia raz w miesiącu przez pielęgniarkę. Wadą tego cewnika jest, że przy każdorazowym użyciu konieczne jest kłucie skóry i nie jest przystosowana do pobierania próbek krwi. W tych urządzeniach może dojść do zaczopowania przez skrzep.
Jeżeli będziesz potrzebował cewnika, przedyskutuj wady i zalety każdego typu z lekarzem prowadzącym.
Znaczenie przestrzegania dawki oraz schematu terapeutycznego
Dawka maksymalna to termin stosowany dla określenia najwyższej możliwej przyjętej dawki leku z efektami ubocznymi tolerowanymi przez organizm przez określony czas. Taka dawka wydaję się najbardziej skuteczna przy leczeniu nowotworów. Niektóre doniesienia naukowe twierdzą, że obniżenie dawki bądź opóźnienie w przyjmowaniu chemioterapii może nawet obniżyć szanse na wyleczenie lub długotrwałe przeżycie.
Chory powinien wiedzieć, że zmiany w schemacie leczenia, mające na celu złagodzenie krótkoterminowych skutków ubocznych, będą miały ujemny wpływ na wynik leczenia. Niektóre skutki uboczne są wyjątkowo nieprzyjemne, ale spodziewając się ich występowania można im przeciwdziałać. Aby uzyskać pozytywne wyniki chemioterapii należy bezwzględnie przestrzegać schematu i dawki leczenia.
Pytania, które można zadać lekarzowi prowadzącemu na temat chemioterapii
- Jaki jest cel leczenia?
- Jakie medykamenty będą podawane?
- Jak długo potrwa to leczenie?
- Jaki jest schemat tego leczenia?
- Jakie są skutki uboczne?
- Który efekt uboczny jest najgroźniejszy?
- Czy istnieją lekarstwa, które zmniejszą lub pozwolą uniknąć skutków ubocznych?
- Co jeszcze można zrobić aby zmniejszyć działanie skutków ubocznych?
- Jak mogę o siebie dodatkowo zadbać w trakcie leczenia?
- Skąd będę wiedział czy ta metoda leczenia działa?
- Jakie niepokojące objawy powinienem zgłosić do lekarza prowadzącego?