To właśnie krew jest przedmiotem zainteresowania hematologii, która jest jedną z istotnych składowych szerszej nauki – chorób wewnętrznych. Stan krwi ma niezwykle istotny wpływ na życie i prawidłowe funkcjonowanie całego ciała. Bardzo często ignorujemy pierwsze niepokojące objawy – przewlekłe zmęczenie, utarta apetytu, siniaki, bóle kręgosłupa czy spadek masy ciała. Tłumaczymy je zbyt szybkim tempem życia, przeziębieniem czy wiekiem. A to właśnie te niecharakterystyczne objawy są często zwiastunami chorób krwi. Więcej o niepokojących objawach można przeczytać w artykule „Kiedy należy zgłosić się do hematologa?”.
Podstawowym badaniem, które pomaga w rozpoczęciu właściwego procesu rozpoznania choroby jest morfologia krwi, którą najczęściej zleca lekarz rodzinny. Widząc znaczące nieprawidłowości, lekarz kieruje pacjenta do specjalisty – hematologa.
Zobacz też:
Kim jest hematolog?
Specjalista hematolog zajmuje się chorobami krwi i układu krwiotwórczego tj. szpiku kostnego, węzłów chłonnych, śledziony i wątroby. W ramach swojej specjalistycznej wiedzy diagnozuje wszelkie kwestie dotyczące uszkodzenia działania mechanizmów krzepnięcia krwi, niedoborów jej składników oraz nowotworów związanych z elementami produkującymi komórki krwi, czy układu odpornościowego. Najczęściej hematolog diagnozuje jedną z takich chorób jak:
- niedokrwistość,
- nadpłytkowość,
- skazy krwotoczne,
- niedobory odporności,
- mastocytozę,
- białaczki szpikowe i limfatyczne,
- chłoniaki,
- szpiczaka plazmocytowego,
- pierwotne włóknienie szpiku.
Część chorób krwi, którymi zajmuje się hematolog należy do chorób, które są stosunkowo łatwo wyleczalne, niektóre jednak należą do chorób o bardzo ciężkim przebiegu, śmiertelnych. Dlatego nie warto zwlekać z rozpoczęciem pogłębionej diagnostyki, szczególnie w przypadku uzasadnionych obaw o stan zdrowia.
Pierwsza wizyta u hematologa może wiązać się z dużą niepewnością, stresem i niepokojem. Warto dobrze się do niej przygotować, żeby wykorzystać te spotkanie m.in. na zadanie pytań i wyjaśnienie nurtujących kwestii. Jak zatem przygotować się do wizyty?
Przygotowanie do wizyty
Pierwsza wizyta u każdego lekarza specjalisty może być stresująca. Niepokój związany z własną sytuacją zdrowotną często wpływa na przebieg rozmowy z lekarzem oraz na to, w jakim wymiarze skorzystamy z możliwości rozmowy o chorobie, czy wyjaśnienia procesu leczenia.
Często po wyjściu z gabinetu lekarskiego pacjentom przypominają się dodatkowe pytania oraz szczegóły związane z objawami choroby, które mogą być bardzo istotne w postawieniu właściwej diagnozy.
Aby uniknąć takiej sytuacji, warto dobrze przygotować się do wizyty. W tym celu można skorzystać z poniższych wskazówek.
- Przygotuj dowód osobisty, aktualną dokumentację medyczną dotyczącą dotychczasowego leczenia – wyniki badań, listę przyjmowanych leków (wraz z nazwami i dawkowaniem), jeśli przyjmowałeś szczepienia ochronne lub inne – potrzebne będą daty oraz nazwy szczepionek, wypisy z hospitalizacji. Pamiętaj aby wyniki badań morfologicznych były aktualne, maksymalnie z przed 7 dni.
- Jeśli chorujesz na alergie, choroby przewlekłe lub występowały u Ciebie inne choroby o ciężkim przebiegu, przygotuj całą dokumentację.
- Zbierz istotne informacje o chorobach w rodzinie – zapisz kto i kiedy chorował na choroby nowotworowe – zapisz rodzaj. Wywiad rodzinny stanowi waży element w diagnostyce.
- Przygotuj notatki dotyczące swoich objawów – od kiedy występują, jak często, w jakich porach dnia, przy jakich czynnościach, czy są związane z odczuwaniem bólu etc.
- Weź ze sobą notatnik oraz długopis aby zapisać wszystkie ważne informacje, które w sytuacji stresującej ciężko jest zapamiętać.
- Jeśli to możliwe, poproś o towarzyszenie bliską Ci osobę. Obecność przyjaciela pozwoli lepiej zapanować nad nerwami. Taka osoba może również służyć pomocą w zapisywaniu informacji, czy dopytaniu o szczegóły dalszej diagnostyki czy też leczenia. W obecnej sytuacji epidemiologicznej wprowadzony został nakaz stawiania się na wizycie bez osoby towarzyszącej. Sprawdź jak to wygląda w placówce do której się wybierasz.
- Jeśli otrzymałeś wstępną diagnozę od lekarza rodzinnego, postaraj się zdobyć jak najwięcej informacji o swojej chorobie przed wizytą. Pozwoli Ci to na spokojniejszą rozmowę z hematologiem. Szukaj pewnych źródeł i pamiętaj, że każda sytuacja zdrowotna ma wiele aspektów – nie stawiaj sam rozpoznania i nie szukaj leczenia w oparciu o fora internetowe.
- Przygotuj listę pytań do lekarza.
- Przygotuj przed wizytą butelkę wody oraz coś do jedzenia, by w czasie oczekiwania na konsultację, nie rozpraszało Cię pragnienie czy głód.
- Dowiedz się wcześniej czy podczas wizyty będzie pobierana krew np. do badania morfologii – czy wymagane jest przygotowanie (np. na czczo).
Wizyta u hematologa - przebieg
Przygotuj się na udzielenie dokładnych informacji o swoim zdrowiu. Dla hematologa zebranie pogłębionego wywiadu jest bardzo ważne. Dlatego zadaje wiele pytań, uszczegóławia informacje, dopytuje o objawy – w diagnostyce znaczenie mają nawet szczegóły. Bądź przygotowany na pytania dotyczące sytuacji zdrowotnej rodziny, przebytych ciężkich chorobach, nowotworach.
Lekarz poprosi o wszystkie dokumenty, warto mieć je ułożone chronologicznie, w sposób ułatwiający zapoznanie się i sprawne poszukiwanie istotnych informacji.
Podczas wizyty będzie również czas na zadanie pytań – miej przygotowaną listę. Nie obawiaj się zadawać nawet najprostszych z nich. Dobre zrozumienie postawionej diagnozy i zaproponowanego leczenia jest kluczowe we współpracy z lekarzem. W rozmowie staraj się wyjaśnić wszelkie trudne dla Ciebie kwestie, oczekując wyjaśnienia. Okazuj szacunek lekarzowi, jednocześnie wymagając informacji, które pomogą w pełnym zrozumieniu swojej sytuacji. Dobre zrozumienie swojej sytuacji zdrowotnej pomaga świadomie współuczestniczyć w leczeniu i powrocie do zdrowia.
W wyniku wizyty lekarz może zaproponować leczenie, zlecić wykonanie dodatkowych badań i diagnostyki oraz ustalić termin wizyty kontrolnej.
Najbardziej podstawowa diagnostyka czyli badania laboratoryjne, jakie może zlecić lekarz hematolog dotyczą krwi, szpiku kostnego oraz węzłów chłonnych. Z każdym rodzajem badania wiąże się inna droga pobierania materiału do badań – od pobrania krwi do bardziej skomplikowanych procedur medycznych – takich jak np. biopsja szpiku. Poza badaniami laboratoryjnymi hematolodzy wykorzystują również badania obrazowe, które najczęściej służą ocenie węzłów chłonnych.
W diagnostyce chorób hematologicznych często niezbędne są również badania genetyczne, które dzięki selekcji i wykryciu konkretnych zmian umożliwiają postawienie dokładnej diagnozy, określenie postępowania i rokowania Pacjenta. Prawidłowa diagnostyka chorób hematologicznych wymaga często współpracy specjalistów z wielu dziedzin m.in. genetyków, patomorfologów, radiologów, dlatego też wachlarz koniecznych badań do wykonania może być szeroki.
Jeżeli kolejna wizyta będzie konieczna, ustal z lekarzem jakie dokumenty będą potrzebne oraz z jakim wyprzedzeniem należy wykonać zlecone badania. Porozmawiaj też o ograniczeniach wynikających z choroby i ustal czy Twój obecny styl życia wymaga zmiany i w jakich obszarach. Przede wszystkim bądź dobrej myśli – właśnie rozpoczyna się proces Twojego powrotu do zdrowia.
*cyt. Prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda, Konsultant Krajowy w Dziedzinie Hematologii
