Krew to życie. Coś, czego dotychczas nie udało się wyprodukować – a jedynie oddać drugiemu, potrzebującemu człowiekowi. Idea krwiodawstwa pokazuje, jak ważna jest międzyludzka solidarność i bezinteresowność.
Krew – bogactwo składników i zastosowań
Standardowy zabieg pobrania krwi w celach krwiodawczych trwa od 8 do 10 minut, a w jego wyniku pobiera się od osoby dorosłej ok. 450-500 ml krwi pełnej, zawierającej wszystkie składniki. Wbrew krążącym mitom nie jest bolesny i nie trzeba zgłaszać się na niego na czczo. Przeciwnie – powinno się być wypoczętym i po lekkim posiłku.
Zdarzają się sytuacje, w których potrzebna jest nie tyle krew pełna (jak np. przy nagłych wypadkach), co dany jej element. Pobranie przebiega wtedy inaczej, z udziałem zaawansowanej aparatury medycznej, takiej jak separatory. Pozyskanie jakich elementów morfotycznych może być celem takich zabiegów?
- Osocze – płynna część krwi. Zawiera m.in. białka, kwasy tłuszczowe, przeciwciała. Wyodrębnione osocze może być podawane chorym na hemofilię lub w przypadku chorób zakaźnych, aby wspomóc obronę organizmu pacjenta przeciwciałami, które dawca posiada. Zabieg pobierania jedynie osocza nazywa się plazmaferezą.
- Płytki krwi (trombocyty). Płytki krwi są odpowiedzialne za krzepnięcie krwi. Trombocyty przetacza się pacjentom onkologicznym oraz z małopłytkowością. Taki zabieg nazywamy tromboaferezą.
- Krwinki czerwone (erytrocyty). Koncentratu Krwinek Czerwonych potrzebują np. osoby po wypadkach czy z zaawansowaną anemią. Zabieg ich pobrania to erytroafereza.
- Krwinki białe (leukocyty). Ich oddawanie odbywa się dla konkretnego biorcy, a pobrany koncentrat ma krótki okres ważności. Może być podany np. pacjentowi z białaczką. Proces odseparowywania leukocytów nazywa się leukaferezą.
Powyższe zabiegi są nieco bardziej skomplikowane i trwają dłużej. Niekiedy wymagają przyjęcia przez dawcę preparatu, który wspomoże proces produkcji składników krwi czy regeneracji organizmu dawcy po ich oddaniu. Mimo tych niewielkich niedogodności, warto stać się dawcą również w ten sposób, jeśli zachodzi taka potrzeba i nie ma żadnych przeciwwskazań.
Krew i jej składniki są bezcenne, tak jak bezcenne jest życie ludzkie. Wraz z postępem medycyny dąży się do pobierania od dawców tylko potrzebnych w danym przypadku elementów krwi.
Czy mogę zostać krwiodawcą?
Istnieją ścisłe warunki, które trzeba spełnić, aby móc oddać krew. Są to:
- Wiek między 18. a 65. rokiem życia,
- Waga powyżej 50 kg,
- Dobry stan zdrowia (aby oddanie krwi nie wiązało się z pogorszeniem stanu krwiodawcy),
- W przypadku kobiet – czas powyżej 6 miesięcy po porodzie/zakończeniu ciąży. Kobiety w ciąży nie mogą oddawać krwi,
- Czas min. 2 tygodni od zakończenia ostatniej infekcji,
- Czas min. 4 miesięcy od ostatniej operacji, zabiegu wykonania tatuażu, zabiegu kosmetycznego z naruszeniem powłok skórnych itp.,
- W przypadku przyjmowania na stałe leków, należy przekazać tę informację personelowi medycznemu.
Przed oddaniem krwi dawca wypełnia kwestionariusz dotyczący kwestii związanych ze zdrowiem i swoją historią zdrowotną. Pobrana krew zostaje oczywiście przebadana pod kątem chorób zakaźnych. Jeśli odkryje się nosicielstwo takiej choroby u ochotnika oddającego krew, informuje się go o tym i przekazuje wytyczne co do dalszych kroków w leczeniu.
Grupy krwi a krwiodawstwo
Najbardziej “poszkodowaną” grupą krwi jest 0Rh-. Posiadacze tej grupy krwi są idealnymi dawcami, lecz wymagającymi biorcami. Dokładnie odwrotnie jest w przypadku grupy AB Rh+, która może przyjąć właściwie każdą krew. Taki stan rzeczy wpływa na zapasy krwi – niedobór bądź nadmiar krwi o danej grupie. Aktualizowane stany magazynowe grup krwi pełnej znajdą Państwo na tej stronie.
Cenny szpik
Nie tylko krew ratuje życie. Niezwykle cennym darem może się stać szpik kostny. Dawcą szpiku zostanie tylko część spośród osób deklarujących chęć jego oddania. Dlaczego? Decyzję o procedurze przekazania szpiku chorym, np. na nowotwór podejmuje się zazwyczaj w przypadkach dużej zgodności genetycznej. Przeszczep szpiku możliwy jest pomiędzy tzw. „bliźniakami genetycznymi”. Więcej o dawstwie szpiku przeczytają Państwo na stronie dkms.pl.
Krew to dar serca - można powiedzieć, że dosłownie, bo serce pompując rozprowadza ją po ciele; ale i w przenośni – aby zdecydować się na oddanie krwi, należy podjąć świadomą decyzję. Czy chcę, aby pobrano „część mnie”, by pomóc czy ratować drugiego człowieka? W dniach Honorowego Dawstwa Krwi mówimy o tym głośno i propagujemy tę szczytną ideę.
Na podstawie:
