W ramach wydarzeń mających na celu edukację społeczeństwa w zakresie wiedzy o chłoniakach, uczestnicy kampanii mogli skorzystać z bezpłatnych konsultacji z lekarzami hematologami ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, wziąć udział w warsztatach artystycznych (teatralnych i muzycznych), oddać krew i porozmawiać o doświadczeniu choroby z członkami Stowarzyszenia Przebiśnieg. Dodatkowo w prawie 900 przychodniach na terenie całego kraju dystrybuowano ulotki na temat chłoniaków, a w środkach komunikacji miejskiej emitowano edukacyjny spot. Stowarzyszenie sprawdziło również wiedzę mieszkańców Krakowa o chłoniakach.
Światowy Dzień Wiedzy o Chłoniakach obchodzony jest od 2004 roku z inicjatywy Lymphoma Coalition – międzynarodowej organizacji, zrzeszającej stowarzyszenia pacjentów z całego świata. Działania podejmowane przy okazji Światowego Dnia Wiedzy o Chłoniakach mają upowszechniać wiedzę o nowotworach układu limfatycznego, ich objawach, metodach diagnozy oraz leczenia.
Chłoniaki to nowotwory układu chłonnego (limfatycznego). Dzieli się je na dwie główne grupy: chłoniaki nieziarnicze (ok. 80% przypadków) i chłoniaki ziarnicze (inaczej chłoniak Hodgkina). Przyczyny zachorowalności nie zostały jeszcze poznane, choć wytypowano już wiele czynników, które zwiększają ryzyko ich wystąpienia. Na chłoniaki chorują osoby w różnym wieku.
Kampania „Zdemaskuj chłoniaka”
Jednym z elementów tegorocznej Kampanii „Zdemaskuj chłoniaka” była sonda uliczna wśród mieszkańców Krakowa na temat ich wiedzy o chłoniakach. Ankieterzy przepytali 280 krakowian o to, czy wiedzą, co to jest chłoniak, o znajomość jego objawów oraz czy wg nich jest całkowicie wyleczalny. Każda osoba, która zadeklarowała, że wie, czym są chłoniaki, została zapytana o objawy tej choroby oraz czy wg niej choroba ta może być całkowicie wyleczalna. Wyniki ankiety pokazują, że wiedzy na temat objawów chłoniaka nie ma ponad 40% osób.
Spośród badanych, którzy wskazali, że wiedzą, czym jest chłoniak, prawie 50 proc. nie zna jego objawów.
Najczęściej wymienianym przez przechodniów objawem chłoniaka było „powiększenie węzłów chłonnych”, które wg danych epidemiologicznych jest najczęściej występującym objawem chłoniaka.
Również nie wszyscy mieszkańcy Krakowa, deklarujący, że wiedzą czym jest chłoniak, mają wiedzę na temat rokowań i postępów w leczeniu tej choroby.
- Wyniki naszej ankiety świadczą o potrzebie zintensyfikowania edukacji na temat diagnostyki i leczenia chłoniaka oraz o zasadności przeprowadzania kampanii edukacyjnych takich, jak kampania „Zdemaskuj chłoniaka”. Uczy ona przede wszystkim, jak zwracać uwagę na błahe z pozoru objawy choroby, które lekceważy i pacjent, a czasem również lekarz rodzinny. Ta wiedza jest bezcenna, bo może uratować życie. Pozwala szybciej uzyskać pomoc lekarską i rozpocząć właściwe leczenie – mówi Maria Szuba, przewodnicząca Stowarzyszenia Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg”.
Węzły chłonne
Węzły chłonne wchodzą w skład układu limfatycznego. Dla organizmu są swego rodzaju barierą ochronną i filtrami, ponieważ oczyszczają chłonkę z krążących w niej substancji szkodliwych dla organizmu. Węzły chłonne znajdują się w całym organizmie człowieka i są związane z umiejscowieniem naczyń limfatycznych. Ze względu na położenie dzieli się je na:
- obwodowe – zlokalizowane są pod powierzchnią skóry i wyczuwalne przy badaniu dłońmi; można je wyczuć: w okolicach uszu, po bokach szyi, w okolicach powyżej i poniżej obojczyka, w dołach pachowych, w pachwinach oraz w okolicach podkolanowych;
- wewnętrzne – zlokalizowane najczęściej wokół dużych naczyń krwionośnych m.in. w centralnej części klatki piersiowej, w okolicach tchawicy, oskrzeli i aorty, w okolicach wątroby, śledziony, a także w dolnej części jamy brzusznej i miednicy w pobliżu jajników oraz pęcherza moczowego.
Znaczne powiększenie jednego lub kilku węzłów chłonnych (niebolesne i utrzymujące się dłużej niż trzy tygodnie, pomimo leczenia przeciwbakteryjnego czy przeciwwirusowego) może świadczyć o występowaniu chłoniaka i jest najczęściej pierwszym budzącym niepokój objawem. Powiększenie węzłów chłonnych rozmieszczonych wewnątrz organizmu, wykrywane jest zazwyczaj przypadkowo podczas badań w związku z innymi schorzeniami lub gdy są przyczyną poważnych dolegliwości. Niestety wówczas choroba jest już najczęściej bardzo zaawansowana.
O chłoniakach
Objawy towarzyszące chłoniakom często przypominają zwykłe przeziębienie i są lekceważone, przez co nowotwór ten wykrywa się zazwyczaj dopiero w stadium zaawansowanym. Wiedza na temat chłoniaków, w tym znajomość ich objawów, zwiększa szanse na wczesne rozpoznanie choroby i tym samym - szybsze rozpoczęcie leczenia.
Najczęściej występujące objawy chłoniaków:
- Powiększone węzły chłonne
- Osłabienie
- Znaczna utrata masy ciała
- Nieuzasadnione zmęczenie
- Podwyższona temperatura bez wyraźnej przyczyny
- Obfite nocne poty
- Długo utrzymujący się kaszel lub duszność
- Uporczywe swędzenie skóry
Wszystkie niepokojące objawy, które utrzymują się dłużej niż trzy tygodnie, należy konsultować z lekarzem pierwszego kontaktu.
Rozpoznanie chłoniaka
Chłoniak może zostać rozpoznany tylko przez lekarza specjalistę. Do pełnej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia potrzebne jest:
- ustalenie dotychczasowego przebiegu choroby, czyli tzw. wywiad lekarski,
- badanie palpacyjne (dotykowe), w którym lekarz ocenia wszystkie dostępne badaniu węzły chłonne, określa ich wielkość, spoistość, ruchomość oraz ustala, czy są bolesne,
- badanie histopatologiczne (mikroskopowe) podejrzanego (powiększonego) węzła chłonnego pobranego chirurgicznie; to jedyny, oprócz badania immunofenotypowego z krwi obwodowej czy szpiku kostnego, wiarygodny sposób ustalenia rozpoznania i określenia typu chłoniaka.
Przed rozpoczęciem leczenia należy również określić stopień zaawansowania klinicznego poprzez wykonanie:
- pełnych badań laboratoryjnych krwi,
- badań obrazowych klatki piersiowej i jamy brzusznej (oraz innych lokalizacji),
- badanie szpiku kostnego, które sprawdzi stopień jego zajęcia przez proces nowotworowy.
Leczenie
Leczenie osób chorych na chłoniaki powinno odbywać się wyłącznie w ośrodkach wyspecjalizowanych w leczeniu nowotworów układu chłonnego. Ze względu na dużą różnorodność chłoniaków istnieje wiele schematów ich leczenia. Przebieg leczenia i rokowanie zależy m.in. od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Celem leczenia pacjentów z chłoniakami jest całkowite cofnięcie (całkowita remisja) choroby, wydłużenie czasu życia bez jej nawrotu oraz poprawa jakości życia. W leczeniu chłoniaków i przewlekłej białaczki limfocytowej wykorzystuje się: radioterapię, chemioterapię, immunoterapię, zabiegi chirurgiczne, przeszczepy szpiku i terapie celowane.
Organizator
Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg” zrzesza osoby, które kierując się szlachetnymi pobudkami pragną pomagać chorym na chłoniaki. Celem Stowarzyszenia jest m.in.: niesienie pomocy chorym ze schorzeniami układu chłonnego i ich rodzinom oraz działanie na rzecz poprawy jakości ich życia, propagowanie wiedzy na temat chorób układu chłonnego i metod ich leczenia oraz szeroko pojętej problematyki onkologicznej, propagowanie profilaktyki chorób nowotworowych oraz działania na rzecz rehabilitacji zdrowotnej i społecznej chorych po leczeniu onkologicznym. Więcej informacji o Organizatorze na: http://www.przebisnieg.org/
Partnerem VII edycji Kampanii Społecznej „Zdemaskuj chłoniaka” jest Szpital Uniwersytecki w Krakowie oraz Miasto Kraków. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objął Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa, Dzielnica Pierwsza Miasta Krakowa, Polska Unia Onkologii oraz Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych.
