- Opracowanie "Normy żywienia dla populacji Polski" zostało zrealizowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, finansowane przez ministra zdrowia.
- W opracowaniu ujęto m.in. suplementy diety oraz szczegóły dotyczące suplementacji.
- Jak zaznaczają eksperci, minimalna ilość witamin i składników mineralnych obecnych w suplementach diety powinna wynosić nie mniej niż 15 proc. referencyjnych wartości spożycia określonych dla celów znakowania żywności.
Normy suplementacji witamin i minerałów
Zespół ekspertów przygotował szczegółowe opracowanie "Normy żywienia dla populacji Polski" wydany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.
W obszernym dokumencie uwzględniono m.in. suplementy diety. Jak podano, suplementy diety to środki spożywcze, których celem jest uzupełnianie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych substancji, wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny.
"Produkty te przeznaczone są do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych i muszą być wprowadzone do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie (kapsułki, tabletki, drażetki, saszetki z proszkiem, ampułki z płynem, butelki z kroplomierzem). Produkty posiadające właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego są wyłączone z definicji suplementu diety. Normalna dieta jest w tym przypadku rozumiana jako dieta zwyczajowa, oparta na tradycyjnych produktach żywnościowych (z wyłączeniem suplementów diety)" – czytamy.
Eksperci przypominają ponadto, że minimalna ilość witamin i składników mineralnych obecnych w suplementach diety w zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia powinna wynosić nie mniej niż 15 proc. referencyjnych wartości spożycia określonych dla celów znakowania żywności.
Natomiast maksymalna zawartość witamin i składników mineralnych w dziennej porcji suplementu diety powinna być ustalana z uwzględnieniem:
- górnych tolerowanych (bezpiecznych) poziomów spożycia (UL) witamin i składników mineralnych, ustalonych na podstawie naukowej oceny ryzyka, w oparciu o ogólnie akceptowane dane naukowe, z uwzględnieniem zmiennych stopni wrażliwości różnych grup konsumentów,
- spożycia witamin i składników mineralnych wynikającego z innych źródeł diety, z uwzględnieniem żywności wzbogacanej,
- także zalecanego spożycia witamin i składników mineralnych dla populacji.
Maksymalne dawki witamin i minerałów
W przedmiotowym raporcie wyjaśniono, że z uwagi na brak przepisów prawnych regulujących maksymalne poziomy witamin i składników mineralnych na szczeblu unijnym, różne kraje podjęły własne inicjatywy w celu ich określenia w postaci krajowych aktów prawnych bądź rekomendacji.
Dlatego też w Polsce opinie na temat maksymalnych dawek witamin i składników mineralnych w suplementach diety w zalecanej dziennej porcji suplementu diety opracowuje Zespół do spraw Suplementów Diety, funkcjonujący w ramach Rady Sanitarno-Epidemiologicznej, jako organ doradczy Głównego Inspektora Sanitarnego.
Zespół ten opracował opinie dotyczące maksymalnych dziennych ilości witamin i składników mineralnych w suplementach diety przeznaczonych dla osób dorosłych, z podaniem dodatkowych wytycznych:
- Witamina D – 2000 IU (50 µg) dla zdrowej populacji osób dorosłych do 75. roku życia; Witamina D – 4000 IU (100 µg) dla osób zdrowych powyżej 75. roku życia; w oznakowaniu suplementów diety musi być umieszczone przeznaczenie z jednoznacznym uwzględnieniem grupy odbiorców;
- Witamina C – 1000 mg; w oznakowaniu suplementów diety zawierających wysoką zawartość witaminy C rekomenduje się umieścić następujące ostrzeżenie: „nie stosować u osób mających predyspozycje do tworzenia kamieni nerkowych lub chorujących na kamicę nerkową”;
- Witamina A – 800 µg w formie równoważnika retinolu (retinol i estry retinylu) oraz 7 mg w formie β-karotenu;
- Kwas foliowy – 600 µg, bądź 800 µg w przypadku, gdy suplement oznaczono jako dedykowany dla kobiet w ciąży; ponadto w oznakowaniu suplementów diety zawierających kwas foliowy w ilości 800 µg rekomenduje się umieścić ostrzeżenie: „u kobiet w ciąży stosować po konsultacji z lekarzem”;
- Niacyna – 830 mg w formie amidu kwasu nikotynowego, bądź 16 mg w formie kwasu nikotynowego;
- Mangan – 1,8 mg;
- Cynk – 15 mg;
- Kwas pantotenowy – 10 mg w formie pantetyny, bądź 200 mg w pozostałych formach chemicznych, w przeliczeniu na kwas pantotenowy;
- Tiamina (witamina B1) – 100 mg;
- Ryboflawina (witamina B2) – 40 mg;
- Kobalamina (witamina B12) – 100 µg;
- Jod – 150 µg bądź 200 µg w przypadku, gdy suplement oznaczono jako dedykowany dla kobiet w ciąży i w okresie laktacji;
- Witamina B – 18 mg;
- Magnez – 400 mg;
- Żelazo – 20 mg bądź 30 mg w przypadku, gdy suplement oznaczono jako dedykowany dla kobiet w ciąży (rekomenduje się umieścić ostrzeżenie: „produkt dla kobiet w ciąży, stosować po konsultacji z lekarzem”);
- Miedź – 2 mg;
- Witamina E – 250 mg;
- Witamina K – 200 µg; w oznakowaniu suplementów diety zawierających wysoką zawartość witaminy K rekomenduje się umieszczenie ostrzeżenia: „produkt nie powinien być spożywany przez osoby przyjmujące środki przeciwzakrzepowe zawierające antagonistów witaminy K (np. warfaryna i acenokumarol)”;
- Bor – 3 mg;
- Chrom – 200 µg;
- Fluor – 3,5 mg;
- Fosfor – 450 mg;
- Molibden – 350 µg;
- Selen – 200 µg;
- Potas – 1500 mg; w oznakowaniu suplementów diety zawierających potas w ponad 1000 mg w zalecanej do spożycia dziennej porcji produktu należy umieścić ostrzeżenie: „produkt nie jest przeznaczony dla osób starszych, osób z chorobami nerek, cukrzycą insulinooporną, z nadciśnieniem tętniczym, z zaburzeniami rytmu serca”;
- Wapń – 1500 mg.
Co więcej, jak wynika z danych przytoczonych w opracowaniu, rozwój rynku suplementów diety w Polsce przebiega dynamicznie: w 2022 roku wartość rynku (aptecznego i pozaaptecznego) suplementów diety wzrosła o blisko 12 proc. w stosunku do roku 2021.
Z przeprowadzonych w ostatnich latach w Polsce badań wśród osób dorosłych (z wyłączeniem kobiet ciężarnych i karmiących piersią) wynika, że spożycie suplementów diety wynosi około 10 proc. Warto zaznaczyć, że publikacje wskazują, iż w trakcie pandemii Covid-19 wzrosło w Polsce spożycie suplementów diety zawierających składniki pomagające w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, takie jak np. witamina C - czytamy.
Źródło: rynekzdrowia.pl
