ATTRv występuje, w zależności od rodzaju powodującej ją mutacji, ok. 30 r. ż. lub w 6-7 dekadzie życia. Dominującymi objawami są polineuropatia, czyli uszkodzenie nerwów obwodowych (mrowienie, zaburzenia czucia temperatury, czasami ból) lub niewydolność serca (kardiomiopatia). Zakres objawów i ich nasilenie zależne jest od typu patogennej mutacji.
W warunkach fizjologicznych TTR stanowi transporter dla różnych białek i występuje w osoczu krwi. Około 95% transtyretyny jest syntetyzowane w wątrobie, natomiast 5% jest produkowanych m.in. w mózgu i oku. Przyczyną ATTRv jest mutacja genu TTR, w wyniku której dochodzi do powstania nieprawidłowej struktury białka, co ostatecznie powoduje jego odkładanie się w narządach i powstanie złogów amyloidu. Gen transtyretyny jest zlokalizowany na chromosomie 18. Dotychczas zidentyfikowano ponad 130 mutacji, spośród których wiele prowadzi do powstania amyloidogennego białka.
Transplantacja wątroby, wprowadzona w latach 90 XX wieku, była pierwszą metodą zmieniającą przebieg choroby. Po przeszczepieniu wątroby od zdrowego dawcy dochodziło do 95% redukcji syntezy TTR. Transplantacja wątroby jest najbardziej skuteczna, gdy jest wykonywana we wczesnych etapach choroby, kiedy jeszcze nie doszło do trwałego uszkodzenia narządów. Z biegiem czasu wprowadzano modyfikacje metod transplantacji, polegające m.in. na jednoczasowej transplantacji wątroby i serca u chorych z jego niewydolnością. Transplantacja wiąże się z długotrwałym przyjmowaniem leków immunosupresyjnych, mających zapobiegać odrzuceniu organu przez organizm biorcy, a co za tym idzie znacznym upośledzeniem odporności. Rokowanie znacznie pogarsza odrzucanie przeszczepu. Transplantacja wątroby nadal pozostaje jedną z metod leczenia ATTRv, jednak wraz z rozwojem nowych metod leczenia, obarczonych mniejszym ryzykiem dla chorego, będzie coraz rzadziej wykonywana.
Pierwszym celowanym zarejestrowanym lekiem w ATTRv był tafamidis. Lek ten zapobiega formowaniu amyloidu poprzez stabilizację nieprawidłowej struktury TTR. Tafamidis spowalnia progresję polineuropatii i kardiomiopatii, jednak największą skuteczność wykazuje we wczesnych stadiach choroby. Innymi lekami stabilizującymi TTR są acoramidis i diflunisal, jednak nie są one jeszcze zarejestrowane.
Artykuł pochodzi z portalu Amyloidoza.edu.pl | Całość dostępna tutaj: Rozwój terapii w dziedzicznej amyloidozie transtyretynowej – od transplantacji po terapie mRNA
