Wapń – niezastąpiony składnik ludzkiego organizmu
Wapń to pierwiastek, który stanowi około 99% całkowitej masy mineralnej w ludzkim ciele. Jego główną funkcją jest budowanie i wzmacnianie kości oraz zębów. Jednak rola wapnia nie ogranicza się tylko do układu kostno-szkieletowego. Ten makroelement bierze czynny udział w wielu innych procesach zachodzących w organizmie.
Wapń jest niezbędny do prawidłowego przekazywania impulsów nerwowych, skurczu i rozkurczu mięśni, a także regulacji ciśnienia krwi i krzepnięcia. Ponadto wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego oraz uczestniczy w produkcji hormonów. Z tego względu hipokalcemia, czyli niedobór wapnia, może prowadzić do szeregu poważnych problemów zdrowotnych.
Przyczyny niedoboru wapnia
Niedobór wapnia, określany mianem hipokalcemii, może mieć wiele różnych przyczyn. Najczęstszym powodem jest niedostateczna podaż tego składnika wraz z codzienną dietą. Dzieje się tak, gdy spożywasz zbyt mało produktów będących dobrymi źródłami wapnia, takich jak np.: nabiał, ryby, warzywa liściaste i orzechy.
Inną częstą przyczyną jest zaburzenie wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego. Może to być spowodowane:
- nietolerancją laktozy lub alergią na białko mleka krowiego;
- chorobami przewodu pokarmowego, np. celiakią, chorobą Leśniowskiego-Crohna czy zapaleniem trzustki;
- przyjmowaniem leków, które wpływają na wchłanianie wapnia, np. diuretyków, kortykosteroidów czy inhibitorów pompy protonowej.
Niedobór wapnia czasami wynika z zaburzeń gospodarki wapniowej w organizmie. Może to być spowodowane:
- niedoborem witaminy D, która odpowiada za wchłanianie wapnia z jelit;
- niedoczynnością przytarczyc, czyli zaburzeniem wydzielania parathormonu – hormonu regulującego poziom wapnia we krwi;
- chorobami nerek, które upośledzają wydalanie wapnia.
Innymi czynnikami ryzyka niedoboru wapnia są:
- ciąża i karmienie piersią – w tym okresie zwiększa się zapotrzebowanie na ten makroelement;
- menopauza – dochodzi do spadku wchłaniania wapnia;
- dojrzewanie – intensywny wzrost kości wymaga większej ilości wapnia;
- czynniki genetyczne, takie jak rzadkie choroby metaboliczne.
Może też cię zainteresować: Niedobór wapnia – objawy neurologiczne.
Jak zapobiegać niedoborowi wapnia?
Najlepszym sposobem na zapobieganie niedoborowi wapnia jest prawidłowe zbilansowanie codziennej diety, by zawierała wystarczającą ilość produktów będących źródłem tego makroelementu. Warto również zadbać o odpowiednią podaż witaminy D, która wspomaga wchłanianie wapnia.
Osoby z grup ryzyka, takie jak dzieci, kobiety w ciąży i okresie laktacji oraz osoby starsze, powinny zwrócić szczególną uwagę na dostarczanie odpowiedniej ilości wapnia. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem, który oceni indywidualne zapotrzebowanie i w razie potrzeby zaleci suplementację.
Regularne monitorowanie poziomu wapnia we krwi oraz wczesne wykrywanie i leczenie niedoborów są istotne dla zachowania zdrowia kości, mięśni i układu nerwowego. Dzięki temu można uniknąć poważnych powikłań wynikających z długotrwałego niedoboru tego niezwykle ważnego makroelementu.
Bibliografia:
- Niedobory wapnia – objawy, skutki i diagnostyka, https://badanialaboratoryjne.pl/blog/niedobory-wapnia-objawy-skutki-i-diagnostyka/ [dostęp: 10.2024].
- W. Jakubas-Kwiatkowska, A. Błachowicz, E. Franek, Hipokalcemia w praktyce klinicznej – przyczyny, objawy i leczenie, „Choroby Serca i Naczyń” 2005, nr 2, s. 232–237.
- Ł. Szeleszczuk, M. Kuras, Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, „Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego” 2014, nr 3, s. 16–22.
Artykuł partnera.
