W walkę z nowotworem zaangażowany jest układ odpornościowy (immunologiczny) osoby chorej, którego wzmożona praca wymaga regularnego dostarczania pełnowartościowego białka, a także antyoksydantów (witamin, minerałów i innych substancji bioaktywnych zawartych w żywności). Niedobór tych składników może skutkować większą podatnością na infekcje, zaburzeniami funkcjonowania wielu narządów wewnętrznych i gorszą tolerancją leczenia. Istotnym problemem jest również wpływ choroby na śledzionę i wątrobę oraz skutki uboczne leczenia onkologicznego, co może dawać różnego rodzaju dolegliwości, m.in.: bóle brzucha, wczesne uczucie sytości, nudności, biegunki, zaparcia, niechęć do jedzenia. Jeśli utrzymują się one przez dłuższy czas mogą powodować utratę masy ciała i rozwój niedożywienia. Prawidłowy sposób żywienia, w tym: dobór produktów, techniki kulinarne stosowane do przygotowywania posiłków, tempo jedzenia mogą przynajmniej częściowo zmniejszyć nasilenie wielu dolegliwości towarzyszących chorobie i stosowanej terapii.
Prawidłowo zbilansowana dieta może pomóc Ci:
• zapobiegać powstawaniu niedoborów składników odżywczych
• zapobiegać pogłębianiu się niedokrwistości
• utrzymać prawidłowa masę ciała
• wzmocnić układ odpornościowy
• poprawić prace przewodu pokarmowego
• zmniejszyć uczucie osłabienia, senności, braku koncentracji
• zmniejszyć nasilenie skutków ubocznych zastosowanego leczenia
• poprawić jakość życia
Jak prawidłowo zbilansować dietę osoby chorej na mielofibrozę
Oprócz tego, ze osoba chora na mielofibroze powinna jeść nieco więcej niż dotychczas, jej codzienna dieta powinna być tez jak najbardziej różnorodna.
Oznacza to, że w jej skład powinny wchodzić produkty ze wszystkich podstawowych grup spożywczych:
Spożywając dietę, złożoną z tak zróżnicowanych produktów, można dostarczyć wszystkich składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz uniknąć niedoborów i nadmiarów.
- warzywa
- owoce
- produkty zbożowe
- mleko i/lub przetwory mleczne
- jaja
Bardzo ważne jest, aby z każdej grupy naprzemiennie jeść różne produkty, dla przykładu:
- ryby
- mięso
- nasiona roślin strączkowych
- orzechy i nasiona
- tłuszcze
- warzywa i owoce w kolorze zielonym, czerwonym, pomarańczowym, żółtym i białym
- produkty zbożowe: chleb i bułki pszenno-żytnie, żytnie, owsiane, naturalne płatki zbożowe; kasze: gryczana, jęczmienna, jaglana, kukurydziana, pszenna; ryż biały i brązowy, makarony z różnych gatunków zbóż
- ryby chude (sola, dorsz, mintaj, flądra) i tłuste (pstrąg, makrela, śledź, łosoś)
- tłuszcze: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, miękkie margaryny do smarowania, masło
Podstawowe zalecenia żywieniowe dla większości osób chorych na mielofibrozę:
1.Należy jeść regularnie przynajmniej 4-5 posiłków każdego dnia (I śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja).
2. Śniadanie najlepiej jeść nie później niż jedną godzinę od wstania, a kolację przynajmniej 2 godziny przed położeniem się spać. Przerwy pomiędzy poszczególnymi posiłkami nie powinny być większe niż 3-4 godziny.
3. Każdego dnia należy spożywać minimum 400 g kolorowych warzyw i owoców w takiej formie, w jakiej są najlepiej tolerowane (świeże, gotowane, ścierane na tarce, miksowane, w postaci soków).
4. Jeśli warzywa kapustne (brukselka, kapusta, kalafior, brokuł), cebulowe (czosnek, cebula, por) lub nasiona roślin strączkowych (groch, soja, soczewica) powodują wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej należy ich unikać, ale jeśli są dobrze tolerowane mogą uzupełniać dietę.
5. W skład większości posiłków powinny wchodzić produkty zbożowe, w miarę możliwości pełnoziarniste (pieczywo z mąki razowej, naturalne płatki zbożowe, grubsze kasze, pełnoziarnisty ryż i makarony).
6. Do większości posiłków należy dodawać również produkt bogaty w pełnowartościowe białko (naprzemiennie: mleko, sery, jogurty, kefiry, ryby, jaja, mięso).
7. Należy eliminować z diety wędliny i mięso przetworzone (poddanego wędzeniu, soleniu, peklowaniu, smażeniu) i zastępować je mięsem przygotowywanym samodzielnie (pieczonym bez obsmażania) z dodatkiem ziół.
8. Tłuste gatunki mięsa (wieprzowinę, wołowinę i baraninę, gęś, kaczkę) należy zastępować rybami, chudym mięsem drobiowym (kurczak, indyk), cielęciną, mięsem z królika.
9. Przyrządzając potrawy z mięsa i ryb najlepiej stosować: gotowanie w wodzie i na parze, duszenie, pieczenie w naczyniu żaroodpornym, folii lub rękawie.
10. Warto obserwować reakcję swojego organizmu, prowadzić dzienniczek i w razie potrzeby eliminować (przynajmniej czasowo) produkt lub potrawę, powodującą dolegliwości.
11. Każdego dnia należy pić przynajmniej 2 litry napojów (w przypadku pacjentów z chorobami nerek należy skonsultować się w tej kwestii z lekarzem). Najlepsze nawodnienie organizmu zapewnia częste picie niewielkich objętościowo porcji napojów.
12. Leki należy zażywać popijając wodą. Przeciwwskazane jest popijanie ich herbatą, kawą, sokami owocowymi (zwłaszcza grejpfrutowym).
13. Koniecznie należy pamiętać o restrykcyjnym przestrzeganiu zasad higieny podczas przygotowywania posiłków i przechowywania żywności (w tym m.in.: dokładne mycie lub sparzanie owoców i warzyw, wyparzanie narzędzi kuchennych, zapewnienie osobnego miejsca w lodówce dla produktów typu jaja, surowe mięso lub ryby, używanie osobnych desek do krojenia mięsa, ryb i warzyw, owoców czy pieczywa).
Jakich produktów i potraw należy unikać? Jak zmniejszyć dolegliwości towarzyszące chorobie i efekty uboczne leczenia? Odpowiedź na te pytania oraz informacje i praktyczne porady żywieniowe wraz z przykładowymi jadłospisami znajdą Państwo w załączonym poradniku.
MF poradnik żywnieniowy_PL2005826698 (1).pdf
