Cztery dni od rana do wieczora wypełnione wykładami, sesjami i dyskusjami - European Hematology Congress to punkt centralny w kalendarzu wielu osób zajmujących się hematologią. Co roku gromadzi tysiące - i nie jest to przesada - uczestników, w tym głównie lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych oraz pracowników branży farmaceutycznej. Coraz wyraźniej jednak widać obecność środowisk pacjenckich.
Frontiers in Myeloma - przesuwanie granic w szpiczaku plazmocytowym
Inicjatywa wystartowała w 2022 roku, a jej celem jest holistyczne spojrzenie na sytuację pacjentów ze szpiczakiem. Dlatego w skład grupy roboczej, obok prawie 40 przedstawicieli pacjentów, weszli także lekarze, pracownicy branży farmaceutycznej oraz eksperci ds. technologii medycznych i refundacji. Na podstawie pierwszej debaty powstał raport przedstawiający 17 szczegółowych zaleceń, służących poprawie dostępu do opieki specjalistycznej, do leczenia oraz do badań klinicznych.
Uczestnicy spotkania wybrali cztery z nich do wdrożenia w pierwszej kolejności:
- opracowanie uniwersalnego systemu, który pozwoli ocenić indywidualne potrzeby każdego pacjenta ze szpiczakiem i ułatwi podejmowanie decyzji terapeutycznych;
- opracowanie strategii służącej zmianie kryteriów włączenia i wykluczenia, aby badania kliniczne reprezentowały jak najszerzej rzeczywistą populację pacjentów;
- pilotaż decentralizowanych badań klinicznych, aby otworzyć do nich dostęp osobom wykluczonym, np. komunikacyjnie;
- ustanowienie globalnej rady pacjentów ze szpiczakiem, która będzie nadzorować strategię walki ze szpiczakiem, identyfikować problemy i proponować dla nich rozwiązania.
Przedstawiciele Myeloma Patients Europe (MPE), Myeloma Research Foundation (MMRF) z USA oraz Fundacji Carita z Polski zaprezentowali inicjatywy, które podjęli jako część działań grupy. Barbara Leonardi z Carity przedstawiła raport o dostępie do badań klinicznych w Europie Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Polski, który wkrótce ukaże się po polsku.
Badania kliniczne z perspektywy pacjentów hematologicznych
Badania kliniczne to rozwój medycyny i szansa dla pacjentów na dostęp do nowoczesnego i skutecznego leczenia. Ważne, aby ich planowanie i projektowanie odbywało się z udziałem pacjentów i uwzględniało ich potrzeby. Podczas sesji pacjenckiej "Nowoczesne badania kliniczne w hematologii" prelegenci podkreślali, że tradycyjne podejście do projektowania i prowadzenia badań nie zaspokaja potrzeb pacjentów i nie odpowiada na pytania badawcze.
Zwrócili uwagę na wyzwanie, jakim jest unowocześnienie randomizowanych badań klinicznych, zwłaszcza w zakresie organizacji grup eksperymentalnej i kontrolnej. Cała społeczność - badacze, władze ustawodawcze, branża farmaceutyczna - muszą znaleźć odpowiedź, jak w tym celu wykorzystać nowe technologie. Jeden z mówców, Jan Geissler, aktywista spraw pacjenckich, zapytał: "Czy, jako pacjenci zgłaszający się do udziału w badaniu klinicznym, chcielibyście trafić do ramienia, które oferuje standardowy schemat leczenia?"
Dr Martin Kaiser z Wielkiej Brytanii, specjalizujący się w leczeniu szpiczaka i prowadzący badania kliniczne postulował wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i wykorzystywanie "cyfrowych ramion porównawczych". Dr Kaiser podniósł także temat kryteriów włączenia do badania, które nie zawsze gwarantują pełny obraz badanej populacji oraz problem wykluczenia komunikacyjnego, które uniemożliwia pacjentom udział w badaniach klinicznych. Podniesiono także zagadnienie danych, które są zbierane podczas prowadzenia badań klinicznych. Otwartą kwestią pozostaje sprawa ich własności, wykorzystywania i udostępniania.
Immunoterapia: co mówią pacjenci ze szpiczakiem?
Jedna z sesji grup badawczych EHA poświęcona została immunoterapii w chorobach hematologicznych. Do udziału i przedstawienia perspektywy pacjentów zaproszono Hansa Scheurera, dawniej prezesa zarządu MPE, który omówił wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 36 pacjentów leczonych bi-specyfikami. Ta sesja była dla środowisk pacjenckich niezwykle ważna, ponieważ potwierdza znaczenie głosu pacjentów w debacie medycznej i podczas wydarzenia adresowanego dla lekarzy.
Opisane wyżej przykłady nie wyczerpują w pełni zaangażowania pacjentów i ich wkładu w kongres EHA. Trzeba jeszcze wspomnieć o prezentacjach posterowych, sesjach poświęconych jakości życia czy wystąpieniach na temat działań organizacji pacjenckich, a także wielu rozmowach służących wymianie doświadczeń między uczestnikami z wielu krajów Europy i nie tylko.
Autor: Barbara Leonardi - Fundacja Carita, Myeloma Patiens Europe
