Odpowiednie odżywianie w trakcie choroby pomaga nie tylko w regulacji rozstrojonych procesów fizjologicznych ale może wzmocnić organizm, pobudzić układ odpornościowy i wspierać go w odzyskaniu równowagi. Właściwa dieta pomoże dostarczyć do organizmu odpowiednią ilość substancji odżywczych co może przyczynić się do rozwiązania problemu niedoborów powstałych w trakcie choroby i leczenia.
Wsparcie pacjentów w walce z dolegliwościami towarzyszącymi terapii należy prowadzić zarówno na polu żywieniowym jak i farmakologicznym. Wiedzą o tym doskonale dietetycy onkologiczni zajmujący odpowiednie miejsce w całym procesie leczenia. Pomagają zarówno pacjentom jak i bliskim chorych zrozumieć właściwe zasady żywienia – w zależności od stanu zdrowia pacjenta, stosowanego leczenia (chemioterapia, radioterapia, przeszczep komórek krwiotwórczych) oraz występujących dolegliwości.
Pacjenci onkologiczni bardzo często wystawiają się na niebezpieczeństwa wynikające z samodzielnego poszukiwania alternatywnych metod leczenia – w tym poprzez diety przeciwnowotworowe i „cudowne” suplementy (których działanie nie zostało poparte dowodami naukowymi). Bombardowani są informacjami z internetu, lub zasłyszanymi od znajomych, co prowadzi do dezorientacji. Zdarza się również, że lekarz prowadzący nie przekaże wystarczająco dużej ilości informacji na temat właściwego postępowania w trakcie terapii. Trzeba wiedzieć, że nawet zdrowe produkty spożywcze cieszące się dobrą sławą w profilaktyce antynowotworowej (np. świeże warzywa, soki czy orzechy) mogą spowodować poważne dolegliwości. Zdecydowanie większe niebezpieczeństwo dla pacjentów w trakcie leczenia mogą stanowić zioła, pestki i tajemnicze suplementy – mogą przeszkadzać w leczeniu wchodzą w niepożądane reakcje z lekami.
Dlatego tak ważne jest aby już na samym początku edukować pacjentów budując w nich świadomość, która pozwoli im uniknąć zagrożeń, skupić się na walce z choroba i powrocie do zdrowia. Jeżeli zachorowaliśmy powinniśmy nauczyć się zadawać jak najwięcej pytań – najpierw prowadzącemu onkologowi – jeżeli ilość uzyskanych informacji nas nie satysfakcjonuje lub się wstydzimy innemu kompetentnemu lekarzowi, któremu przedstawimy pełną informację na temat stanu zdrowia. Od tego zaczyna się współpraca z dietetykiem lub lekarzem zajmującym się żywieniem klinicznym. To właśnie oni powinni ułożyć właściwy jadłospis dla chorego. Taki jadłospis – co warte podkreślenia – powstaje indywidualnie. Lekarz układający dietę zapoznaje się ze stanem zdrowia pacjenta, badaniami, dokumentacją np. kartą oceny stanu odżywienia NRS 2002 (od 2012 roku szpitale są zobowiązane do przeprowadzenia tej oceny). Optymalnym rozwiązaniem jest, kiedy dietetyk współpracuje z lekarzem prowadzącym. Istotne dla dietetyka są nie tylko choroba, jej stopień zaawansowania i stosowane leczenie jego etapy ale także płeć, wiek, schorzenia współwystępujące jak np. cukrzyca oraz wcześniej wspomniane dolegliwości: brak apetytu, ból, wymioty, biegunki, zaparcia, podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego czy suchość w jamie ustnej. Do zadań dietetyka onkologicznego należy również przedstawienie zasad według których postępować po zakończeniu leczenia.
W obliczu choroby warto pozbyć się uprzedzeń, które często nam szkodzą, zacząć zadawać pytania, pamiętać o tym, że istnieją alternatywne metody, które lekarze akceptują – jednak nigdy kosztem leczenia.
Dostępne są również książki i poradniki na temat żywienia w trakcie choroby nowotworowej, które mogą stanowić dodatkowe źródło informacji i inspiracji dla chorych.
Od lipca przy Centrum Onkologii w Warszawie (ul. W. K. Roentgena 5) działa Poradnia Chorób Metabolicznych – która prowadzi bezpłatne konsultacje dietetyczne dla dorosłych pacjentów onkologicznych. Aby skorzystać z konsultacji wymagane jest skierowanie.
Mamy nadzieję, że w kolejnych miastach będą powstawały poradnie służące pomocą pacjentom onkologicznym a za poradnie przy Centrum Onkologii w Warszawie trzymamy kciuki.
