W liście do środowiska polskich hematologów podziękował za poparcie udzielone mu przed, w trakcie i po wyborach. „To wydarzenie pokazuje – napisał - że kandydaci z naszego kraju mogą odgrywać istotną rolę w strukturach EBMT i może też otwierać szanse na przyszłość. Grupy robocze EBMT stwarzają możliwości rozwoju dla każdego badacza. Zachęcam Wszystkich Państwa do współpracy, a w szczególności do zgłaszania propozycji badań, w tym również takich, które mogą być oparte na rejestrze EBMT”.
W tej krótkiej spontanicznej i optymistycznej informacji można wyczytać dumę zawodową, niespożytą energię, zaangażowanie i niepartykularną chęć podzielenia się szczodrze szansą, jaką stwarza ta nominacja środowisku polskich badaczy – hematologów, onkologów, transplantologów – których profesor zachęca do współpracy w kontekście dostępności rejestru EBMT - niby „skrzyni posagowej” do badań naukowych opartych na źródłach.
Życzliwy i niestrudzony, mimo nadmiaru pracy, okazał się prof. Styczyński, dzieląc się z HEMATOONOLOGIĄ.PL informacjami na temat wydarzenia, którego jest bohaterem. By dowiedzieć się więcej o prestiżowym międzynarodowym sukcesie Profesora – przede wszystkim z perspektywy zawodowej – oraz o jego subiektywnej reakcji, poprosiliśmy bowiem o wywiad na cito. Oto jego komentarz „na gorąco”.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Prezes Infectious Diseases Working Party w EBMT - co to znaczy?
J.S.: EBMT to Europejskie Towarzystwo Przeszczepiania Szpiku i Krwi (European Society for Blood and Marrow Transplantation). Jest to największa organizacja na świecie zajmująca się działalnością naukową, edukacyjną i organizacyjną w zakresie przeszczepiania komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej i krwi pępowinowej. Towarzystwo aktualnie zrzesza 568 ośrodków transplantacyjnych z 55 państw i liczy ponad 4700 aktywnych członków. Wybór na funkcję Przewodniczącego Working Party oznacza, że się jest widzianym i docenianym przez wiele ośrodków transplantacyjnych w Europie, a także poza Europą. Nazwy szefa grupy roboczej są różnie określane: przewodniczący, prezes, a w przypadku grupy pielęgniarskiej jest to prezydent. Obecne zasady w EBMT mówią, że funkcja prezesa Grupy Roboczej trwa jedną czteroletnią kadencję.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Na czym polega niezwykłość Pana wyboru?
J.S.: Na tym, że jestem pierwszą osobą z Polski w ponad 30-letniej historii przeszczepiania szpiku i krwi w Polsce, która została wybrana do władz Towarzystwa Międzynarodowego. Dotychczasowe starty Polaków w wyborach w EBMT kończyły się porażkami. Moim konkurentem był profesor z Madrytu. Ponieważ pracuję w Klinice Pediatrii, Hematologii i Onkologii w Bydgoszczy, niewtajemniczonym mówię, że to tak jakby Zawisza Bydgoszcz wygrał w piłkę nożną z Realem Madryt.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Jaka jest struktura EBMT i jego grup roboczych?
J.S.: Towarzystwem zarządza czteroosobowe prezydium, tzw. Executive Committee. Są to Prezydent EBMT, Sekretarz EBMT, Skarbnik oraz Dyrektor Administracyjny. Obecnym prezydentem EBMT jest profesor Mohamad Mohty z Paryża. Osoby pełniące funkcje Skarbnika i Dyrektora Administracyjnego nie są wyłaniane w wyborach. Natomiast Zarząd EBMT stanowią, poza prezydium, szefowie Grup Roboczych oraz Prezydent Grupy Pielęgniarskiej.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Jakie warunki trzeba spełniać, żeby zostać Przewodniczącym?
JS: Głównym zadaniem Grup Roboczych jest działalność naukowa i edukacyjna. Na stanowisko Przewodniczącego kandydują więc osoby, które mają duży dorobek naukowy w dziedzinie przeszczepiania szpiku i uczestniczą w kursach i wykładach edukacyjnych odbywających się pod egidą EBMT. W każdych wyborach w EBMT każdy ośrodek transplantacyjny ma tylko jeden głos. Ponieważ pięć państw w Europie ma po ponad 50 ośrodków przeszczepowych, one dominują we wszystkich wyborach i obsadzają absolutną większość stanowisk funkcyjnych w EBMT. Są to Włochy, Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Hiszpania. Na dzień dzisiejszy, tylko dwie osoby spośród 14 członków Zarządu EBMT wyłanianych w wyborach pochodzą spoza wymienionych pięciu krajów. Polska z 18 ośrodkami transplantacyjnymi automatycznie stoi w drugiej linii, nawet pomimo tego, że ta liczba oznacza ósme miejsce pod względem liczby ośrodków w Europie.
HEMATOONKOLOGIA.PL: To czym Pan przekonał wyborców?
JS: Przez ostatnie dwie kadencje, trwające jeszcze po trzy lata, byłem sekretarzem grupy roboczej. To nie jest stanowisko dające profity, raczej dużo pracy. Niektórzy jednak zauważają tę pracę. Na grupie roboczej zgłosiłem kilka projektów naukowych, z których większość udało mi się zrealizować. W ostatnich tygodniach moją pracę przyjęto do publikacji w Journal of Clinical Oncology, czasopiśmie posiadającym impact factor prawie 18,5. Od dziewięciu lat aktywnie działam także w projekcie ECIL, który łączy działalność kilku międzynarodowych towarzystw naukowych, a do którego zostałem zaproszony też dzięki rozpoznawanej działalności naukowej. ECIL to European Conference on Infections in Leukemia, czyli projekt określający rekomendacje z zakresu powikłań infekcyjnych u pacjentów z białaczkami lub poddawanymi transplantacjom komórkowym. Jestem też przewodniczącym Grupy Powikłań Infekcyjnych Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej, ale myślę, że to akurat ma mniejsze przełożenie międzynarodowe.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Na czym polega praca grupy roboczej w EBMT?
J.S.: W EBMT jest 11 Grup Roboczych. Są dwa rodzaje grup roboczych w EBMT: grupy zajmujące się chorobami mającymi ustalone wskazania do transplantacji, tzw. disease-specific, oraz grupy „przekrojowe”, tzw. transversal. Do pierwszego rodzaju należą grupa ostrych białaczek, grupa przewlekłych białaczek, grupa chłoniaków, grupa anemii aplastycznych, grupa guzów litych, grupa chorób autoimmunizacyjnych i grupa chorób wrodzonych. Do drugiej należą grupa powikłań i jakości życia, grupa terapii komórkowych i immunobiologii, grupa pediatryczna oraz grupa chorób infekcyjnych. Nie ulega wątpliwości, że Grupa Chorób Infekcyjnych w praktyce codziennej należy do najtrudniejszych do zarządzania, gdyż zawsze wchodzi na obszar należący do innych grup roboczych oraz nie posiada swojej naturalnej bazy danych wynikającej z obowiązku raportowania danych dotyczących wykonania transplantacji oraz efektu końcowego terapii przeszczepowej do rejestru EBMT.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Jaki jest wpływ Przewodniczącego na pracę grupy?
J.S.: Przewodniczący grupy ma dwa rodzaje zadań. Z jednej strony organizuje, stymuluje i nadzoruje aktywność naukową grupy; uczestniczy w przygotowaniu programu naukowego corocznego Kongresu EBMT, w tym sesji edukacyjnych oraz sesji naukowych ze swojego zakresu; prowadzi proces recenzowania i wyboru zgłoszonych prac naukowych oraz organizuje kursy edukacyjne. Z drugiej strony reprezentuje swoją grupę roboczą wobec Zarządu EBMT oraz całego Towarzystwa, przygotowuje sprawozdania i raporty, aktywnie wpływa na rozwój Towarzystwa poprzez pracę w Zarządzie. Spotkania Zarządu EBMT odbywają się zazwyczaj cztery razy w roku, w tym podczas dorocznego Kongresu.
HEMATOONKOLOGIA.PL: Kto z Polski jeszcze jest widoczny w EBMT?
J.S.: Prof. Sebastian Giebel z Gliwic jest sekretarzem Grupy Roboczej Ostrych Białaczek (Acute Leukemia Working Party), dr hab. Grzegorz Basak z Warszawy jest sekretarzem Grupy ds. Powikłań i Jakości Życia (Complications and Quality of Life Working Group). Mam nadzieję, że może komuś z nich też uda się osiągnąć ten wyższy stopień w EBMT. Zasłużonym dla EBMT jest prof. Jerzy Hołowiecki, który działał jako przedstawiciel Europy Środkowej w ramach projektu Outreach Program, a potem został honorowym członkiem Towarzystwa.
Dziękuję bardzo!
Prof. Jan Styczyński ukończył Akademię Medyczną w Gdańsku. Ma specjalizacje z zakresu chorób dzieci, transplantologii klinicznej oraz onkologii i hematologii dziecięcej. Od 1990 r. pracuje w Katedrze i Klinice Pediatrii, Hematologii i Onkologii CM w Bydgoszczy. Klinika uzyskała w 2001 r. akredytację w zakresie specjalizacji w pediatrii oraz w hematologii i onkologii dziecięcej, a w 2012 r. - z transplantologii klinicznej. Od roku 2003 r. w Klinice działa Oddział Transplantacji Szpiku Kostnego (wszystkie rodzaje przeszczepiania komórek krwiotwórczych), a Klinika jest członkiem EBMT (European Blood and Marrow Transplantation Group).
Profesor Styczyński kieruje pracą Oddziału Transplantacji Szpiku od jego powstania i Pracownią Onkologii Klinicznej i Eksperymentalnej od 2007. Był pierwszym Wydziałowym Koordynatorem programu „Erasmus-Socrates” (2005-2006). Ma kwalifikacje wykładowcy Evidence-Based Medicine, nadane przez Centrum Monitorowania Jakości w Medycynie w Krakowie (2000 r.). W kadencji 2008-2012 r. pełnił funkcję Prodziekana Wydziału Lekarskiego, a w 2012-2016 r. Prorektora ds. Collegium Medicum w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Odbył zagraniczne staże naukowe w Hammersmith Hospital w Londynie (stypendium British Council), w Free University w Amsterdamie (stypendium rządu holenderskiego), dwukrotnie w Columbia University w Nowym Jorku. Współpracuje z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi. Jego działalność naukowa jest głównie związana z transplantacją szpiku oraz hematologią i onkologią dziecięcą (ponad 300 prac opublikowanych w recenzowanych czasopismach i ponad 300 abstraktów zjazdowych). Działa w grupach roboczych Europejskiego Towarzystwa Przeszczepiania Szpiku (EBMT). W latach 2010-2016 r. pełnił funkcję sekretarza Infectious Diseases Working Party w European Blood and Marrow Transplantation Group. Jest jedynym Polakiem, ekspertem w grupie ECIL, ustalającej rekomendacje dla ośrodków europejskich w zakresie postępowania w zakażeniach u pacjentów z chorobami hematologicznymi i poddawanymi transplantacji szpiku. Należy do kilku krajowych i zagranicznych Towarzystw Naukowych (European Society for Blood and Marrow Transplantation, American Society of Hematology, International Society of Pediatric Oncology, Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów).
