W pracy opublikowanej w Journal of Oral Pathology & Medicine autorzy z Francji przedstawili podsumowanie prac dotyczących opisywanych powikłań, opieki dentystycznej i zalecenia postępowania w przypadku ich wystąpienia.
Występujące objawy mogą wynikać z objawów klinicznych białaczki, jak i być wynikiem stosowanego leczenia, chemioterapii lub radioterapii. Są to zmiany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, określane ogólnie jako mucositis., infekcje oportunistyczne, zapalenie dziąseł i krwawienie, zmiana lub utrata smaku, kserostomia (suchość jamy ustnej) i próchnicze ubytki. Dodatkowym aspektem jest wpływ prowadzonego leczenia na rozwój uzębienia i wzrost twarzoczaszki.
Najczęściej opisywanym powikłaniem w jamie ustnej jest mucositis, kandydiaza, zapalenie przyzębia i zapalenie dziąseł. Natomiast najczęstszą infekcją wirusową jest zapalenie wywołane Herpes simplex (HSV), zwłaszcza nawracające. Inne infekcje wirusowe na które narażone są dzieci w trakcie leczenia ALL to wirusy ospy wietrznej, cytomegalii, adenowirusy i Epstein-Barr. Zakażenia bakteryjne obejmują bakterie Gram dodatnie i Gram ujemne mogąc prowadzić do posocznicy i sepsy.
U dzieci po allogenicznym przeszczepie komórek hematopoetycznych może dojść do przewlekłej postaci choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD), gdzie dochodzi do zajęcia ślinianek i gruczołów łzowych, i zespołowi objawów przypominającemu zespół Sjogrena.
Autorzy zalecają aby postępowanie profilaktyczne rozpocząć przed rozpoczęciem chemio- lub radioterapii celem identyfikacji potencjalnych źródeł infekcji. Zalecenia te obejmują szczegółowy instruktaż mycia zębów dwa razy dziennie szczoteczką o miękkim włosiu i użycia nici dentystycznych. Delikatnego masaży dziąseł co może pomóc w zmniejszeniu ryzyka krwawienia. Wyjątkowo miękkie włosie szczoteczki przy myciu zębów zalecane są przy wartościach płytek krwi 20 000 a 50000/mm3. Jeśli ich wartość spadnie poniżej 20000/mm3 zalecane jest stosowanie specjalnych gąbek lub wilgotnych gazików.
Ponadto stosowanie past do zębów i płukanie jamy ustnej zawierających fluor. A także płukanie jamy ustnej dwuwęglanem sodu lub roztworem soli fizjologicznej – może zmniejszyć częstość występowania mucosistis. Płukanie jamy ustnej roztworem chlorheksysyny jako rekomendacja pozostaje nierozstrzygnięte.
Stan jamy ustnej, wymaga wspólnego wysiłku hematologa i dentysty. Podejście wielodyscyplinarne daje szansę na skuteczne postępowanie przeciwbólowe i zmniejszenie dyskomfortu i poprawę jakości życia u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną.
Zobacz całą publikacje: Valéra MC, Noirrit-Esclassan E, Pasquet M, Vaysse F. Oral complications and dental care in children with acute lymphoblastic leukaemia. J Oral Pathol Med. 2014 Sep 22. doi: 10.1111/jop.12266. [Epub ahead of print]
