Zofran - baza leków

Wskazania

Dorośli. Zapobieganie i hamowanie nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią i radioterapią nowotworów. Zapobieganie nudnościom i wymiotom okresu pooperacyjnego. Dzieci i młodzież. Stosowanie ondansetronu jest wskazane w celu zapobiegania i hamowania nudności oraz wymiotów wywołanych chemioterapią nowotworów u dzieci w wieku ≥6 miesięcy. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania ondansetronu doustnie w zapobieganiu i leczeniu pooperacyjnych nudności i wymiotów; zaleca się stosowanie w tym wskazaniu ondansetronu w powolnym wstrzyknięciu dożylnym.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Jednoczesne stosowanie z apomorfiną (ryzyko głębokiego niedociśnienia tętniczego i utraty przytomności).

Dawkowanie

Doustnie. Lek dostępny również w postaci parenteralnej i doodbytniczej, co umożliwia indywidualne dobranie drogi podania i dawek leku. Dorośli. Chemioterapia o średnim działaniu wymiotnym i radioterapia. W dniu przeprowadzenia chemioterapii o średnim działaniu wymiotnym lub radioterapii wywołującej wymioty ondansetron można podać pacjentowi doustnie, dożylnie, domięśniowo lub doodbytniczo. Zalecana dawka doustna ondansetronu wynosi 8 mg. Należy ją podać 1-2 h przed rozpoczęciem chemioterapii. Dawkę tę należy powtórzyć po 12 h. W okresie 2-5 doby od przeprowadzenia chemio- lub radioterapii o działaniu wymiotnym, w celu zapobiegania nudnościom i wymiotom opóźnionym lub przedłużonym, zaleca się kontynuowanie podawania leku, w postaciach doustnych lub doodbytniczych. Zalecana doustna dawka wynosi 8 mg 2 razy na dobę. Chemioterapia o silnym działaniu wymiotnym. W dniu zastosowania chemioterapeutyku o silnym działaniu wymiotnym, np. dużych dawek cisplatyny, ondansetron można podać pacjentowi dożylnie, domięśniowo lub doodbytniczo. W okresie od 2-5 doby od przeprowadzenia chemioterapii o silnym działaniu wymiotnym, w celu zapobiegania nudnościom i wymiotom opóźnionym lub przedłużonym, zaleca się kontynuowanie podawania leku, w postaciach doustnych lub doodbytniczych. Zalecana doustna dawka wynosi 8 mg 2 razy na dobę. Dzieci ≥6 miesięcy i młodzież. Nudności i wymioty wywołane chemioterapią nowotworów. Dawkę leku można ustalić w przeliczeniu na pole powierzchni ciała, lub w przeliczeniu na masę ciała. Dawkowanie w przeliczeniu na pole powierzchni ciała: Lek należy podawać dożylnie, w pojedynczej dawce 5 mg/m2 pc., bezpośrednio przed rozpoczęciem chemioterapii. Pojedyncza dawka podana dożylnie nie może być większa niż 8 mg. Po upływie 12 h można rozpocząć stosowanie ondansetronu doustnie i kontynuować je do 5 dni. Całkowita dawka podana w ciągu 24 h (w postaci dawek podzielonych) nie może być większa niż dawka stosowana u dorosłych, tj. 32 mg. Dzieci o pc. <0,6 m²: dzień 1. - 5 mg/m² pc. i.v. + 2 mg w syropie po 12 h, dni 2.-6. - 2 mg w syropie co 12 h. Dzieci o pc. ≥0,6 m² do ≤1,2 m²: dzień 1. - 5 mg/m² pc. i.v. + 4 mg w syropie lub tabletce po 12 h, dni 2.-6. - 4 mg w syropie lub tabletce co 12 h. Dzieci o pc. >1,2 m²: dzień 1. - 5 mg/m² pc. lub 8 mg i.v. + 8 mg w syropie lub tabletce po 12 h, dni 2.-6. – 8 mg w syropie lub tabletce co 12 h. Dawka obliczona na podstawie masy ciała. Ondansetron należy podawać dożylnie, w pojedynczej dawce 0,15 mg/kg mc., bezpośrednio przed rozpoczęciem chemioterapii. Pojedyncza dawka podana dożylnie nie może być większa niż 8 mg. Po upływie 12 h można rozpocząć stosowanie ondansetronu doustnie i kontynuować je do 5 dni. Całkowita dawka dobowa nie może być większa niż dawka stosowana u dorosłych, tj. 32 mg. Dzieci o mc. ≤10 kg: dzień 1. - do 3 dawek po 0,15 mg/kg mc. i.v. co 4 h, dni 2.-6. - 2 mg w syropie co 12 h. Dzieci o mc. >10 kg: dzień 1. - do 3 dawek po 0,15 mg/kg mc. i.v. co 4 h, dni 2.-6. - 4 mg w syropie lub tabletce co 12 h. Szczególne grupy pacjentów. U osób w podeszłym wieku zasady stosowania leku oraz dawkowanie i częstość podawania nie ulegają zmianie. Nudności i wymioty okresu pooperacyjnego. Dorośli. W celu zapobiegania nudnościom i wymiotom okresu pooperacyjnego, lek może być stosowany dożylnie, domięśniowo i doustnie. Zalecaną dawką doustną jest 16 mg podane na 1 h przed znieczuleniem. W okresie pooperacyjnym, do leczenia nudności i wymiotów zalecane jest podawanie leku dożylnie lub domięśniowo. Dzieci ≥1 miesiąca i młodzież. Brak badań dotyczących stosowania ondansetronu doustnie w zapobieganiu i leczeniu pooperacyjnych nudności i wymiotów; zaleca się stosowanie w tym wskazaniu leku w powolnym wstrzyknięciu dożylnym. Brak danych dotyczących stosowania preparatu w leczeniu pooperacyjnych nudności i wymiotów u dzieci poniżej 2 lat. Szczególne grupy pacjentów. Doświadczenie u osób w podeszłym wieku jest ograniczone. U pacjentów z niewydolnością nerek oraz u pacjentów z zaburzonym metabolizmem sparteiny i debryzochiny nie ma konieczności modyfikacji dawkowania. U pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby maksymalna dawka dobowa wynosi 8 mg. Sposób podania. Tabletki należy połknąć w całości popijając płynem.

Skład

1 tabl. zawiera 4 mg lub 8 mg dwuwodnego chlorowodorku ondansetronu. Preparat zawiera laktozę.

Działanie

Ondansetron jest silnym, wybiórczym antagonistą receptorów serotoninowych typu 3 (5-HT3). Promieniowanie jonizujące oraz cytostatyki mogą powodować uwalnianie serotoniny (5-HT) w jelicie cienkim, zapoczątkowując tym samym odruch wymiotny w następstwie pobudzenia poprzez receptory 5-HT3 dośrodkowych włókien nerwu błędnego. Ondansetron blokuje inicjowanie tego odruchu. Pobudzenie włókien dośrodkowych nerwu błędnego może także powodować uwalnianie serotoniny w area postrema, zlokalizowanej na dnie IV komory. Może to wywołać wymioty także na drodze pobudzenia ośrodkowego. Działanie ondansetronu hamujące nudności i wymioty spowodowane chemioterapią i radioterapią oraz okresu pooperacyjnego wynika z jego antagonistycznego wpływu na receptory 5-HT3 neuronów znajdujących się zarówno w obwodowym, jak i ośrodkowym układzie nerwowym. Po podaniu doustnym ondansetron jest biernie i całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego i podlega efektowi pierwszego przejścia przez wątrobę. Biodostępność ondansetronu po podaniu doustnym nieznacznie zwiększa się w obecności pokarmu, natomiast nie zmienia się w obecności środków zobojętniających. Maksymalne stężenie leku w osoczu osiągane jest w ciągu 1,5 h po podaniu. Obserwuje się różnice farmakokinetyczne w zależności od płci. U kobiet po podaniu doustnym wchłanianie ondansetronu jest większe, mniejszy klirens i objętość dystrybucji niż u mężczyzn. T_0,5 wynosi 3h. Ondansetron wiąże się w 70 - 76% z białkami surowicy, jest metabolizowany w wątrobie.

Interakcje

Na podstawie doniesień o występowaniu głębokiego niedociśnienia tętniczego oraz utraty przytomności podczas podawania ondansetronu z chlorowodorkiem apomorfiny, jednoczesne stosowanie z apomorfiną jest przeciwwskazane. Brak danych, że ondansetron podawany razem z innymi lekami indukuje lub hamuje ich metabolizm. Badania nie wykazały żadnych interakcji ondansetronu z alkoholem, temazepamem, furosemidem, alfentanylem, tramadolem, morfiną, lignokainą, tiopentalem, propofolem. Ondansetron jest metabolizowany przez wiele enzymów wątrobowego cytochromu P-450: CYP3A4, CYP2D6 i CYP1A2. Dzięki wielości enzymów zdolnych do metabolizowania ondansetronu, hamowanie lub zmniejszona aktywność jednego enzymu jest zwykle kompensowana przez inne enzymy i pociąga za sobą niewielkie lub nieistotne zmiany w klirensie ondansetronu i zapotrzebowaniu na dawkę. U pacjentów leczonych silnymi induktorami CYP3A4 (np. fenytoina, karbamazepina i ryfampicyna), klirens ondansetronu po podaniu doustnym był zwiększony, a stężenie ondansetronu we krwi było zmniejszone. Dane z małych badań wskazują, że ondansetron może zmniejszać przeciwbólowe działanie tramadolu. Stosowanie preparatu w skojarzeniu z lekami, które mogą wywoływać wydłużenie odstępu QT może powodować dodatkowe wydłużenie odstępu QT. Jednoczesne stosowanie ondansetronu z lekami o działaniu kardiotoksycznym (np. antracykliny takie jak doksorubicyna, daunorubicyna lub trastuzumab), antybiotykami (takimi jak erytromycyna lub ketokonazol), lekami przeciwarytmicznymi (takimi jak amiodaron) oraz lekami beta-adrenolitycznymi (takimi jak atenolol lub tymolol) może zwiększać ryzyko zaburzeń rytmu serca. Należy zachować ostrożność stosując lek z preparatami powodującymi zaburzenia gospodarki elektrolitowej.

Środki ostrożności

Ze względu na ryzyko wydłużenia odstępu QT i wystąpienia częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes, należy unikać stosowania ondansetronu u pacjentów z wrodzonym zespołem długiego odstępu QT. Zachować ostrożność u pacjentów z czynnikami ryzyka wydłużenia odstępu QT lub zaburzeń rytmu serca: z zaburzeniami gospodarki elektrolitowej, z zastoinową niewydolnością serca, z bradyarytmią, przyjmujących inne leki wywołujące wydłużenie odstępu QT lub leki powodujące zaburzenia gospodarki elektrolitowej, przyjmujących leki zmniejszające częstość rytmu serca. U pacjentów leczonych ondansetronem notowano przypadki niedokrwienia mięśnia sercowego. U niektórych pacjentów, zwłaszcza jeśli lek podawano dożylnie, objawy występowały natychmiast po podaniu ondansetronu. Pacjentów należy ostrzegać o objawach przedmiotowych i podmiotowych niedokrwienia mięśnia sercowego. Przed zastosowaniem ondansetronu należy skorygować hipokaliemię i hipomagnezemię. Opisywano reakcje nadwrażliwości u pacjentów, u których stwierdzano nadwrażliwość na innych antagonistów receptorów 5-HT₃; w przypadku wystąpienia zaburzeń oddechowych należy zastosować leczenie objawowe i zachować szczególną ostrożność, ponieważ zaburzenia te mogą być zwiastunami reakcji nadwrażliwości. Lek może wydłużać czas pasażu jelitowego - pacjentów z objawami podostrej niedrożności jelit należy obserwować po podaniu ondansetronu. U pacjentów poddawanych zabiegowi usunięcia migdałków stosowanie ondansetronu w celu zapobiegania nudnościom i wymiotom może powodować maskowanie utajonego krwawienia - tych pacjentów należy poddać wnikliwej obserwacji po podaniu ondansetronu. Ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, zaleca się odpowiednią obserwację pacjenta, jeżeli wraz z ondansetronem stosowane są inne leki serotoninergiczne. W przypadku stosowania u dzieci i młodzieży ondansetronu w skojarzeniu z chemioterapią o działaniu hepatotoksycznym, pacjentów należy uważnie obserwować w kierunku zaburzeń czynności wątroby. Preparat zawiera laktozę - nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Ciąża i laktacja

Ondansetronu nie należy stosować podczas I trymestru ciąży. Na podstawie doświadczenia z badań epidemiologicznych, podejrzewa się, że ondansetron podawany w I trymestrze ciąży wywołuje deformacje twarzoczaszki. Dostępne badania epidemiologiczne w zakresie deformacji serca wykazują sprzeczne wyniki. Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośrednie lub pośrednie niepożądane działanie dotyczące toksyczności reprodukcyjnej. Przeprowadzone na szczurach i królikach badania wpływu na reprodukcję nie wykazały, aby ondansetron działał szkodliwie na płód, gdy podawany był w okresie organogenezy w dawkach w przeliczeniu na powierzchnię ciała, odpowiednio około 6-i 24-krotnie większych od maksymalnej zalecanej dawki doustnej leku (24 mg/dobę). Dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania ondansetronu podczas ciąży są ograniczone, a wyniki z dostępnych badań farmakoepidemiologicznych są niespójne. Po wprowadzeniu leku do obrotu opisywano przypadki wad wrodzonych gdy lek stosowany był podczas ciąży, jednakże sprawozdania są niewystarczające do ustalenia związku przyczynowego. Kobiety w wieku rozrodczym powinny rozważyć zastosowanie antykoncepcji. Przed rozpoczęciem stosowania leku należy upewnić się, że kobieta nie jest w ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym należy poinformować, że lek może zaszkodzić rozwijającemu się płodowi. Kobietom w wieku rozrodczym aktywnym seksualnie zaleca się stosowanie skutecznej antykoncepcji (metody o skuteczności ponad 99%) podczas stosowania leku i przez 2 dni po jego odstawieniu. Nie wiadomo, czy lek przenika do mleka kobiecego. Ondansetron przenika do mleka zwierząt (szczurów). Zaleca się, aby matki przyjmujące ondansetron nie karmiły piersią. Ondansetron nie wpływa na płodność.

Działania niepożądane

Bardzo często: ból głowy. Często: uczucie gorąca, zaczerwienienie, zaparcia. Niezbyt często: drgawki, zaburzenia ruchowe (w tym objawy ze strony układu pozapiramidowego jak napadowe, przymusowe patrzenie w górę, napady dystoniczne i dyskineza), arytmia, bóle w klatce piersiowej z obniżeniem odcinka ST w zapisie EKG lub bez, bradykardia, niedociśnienie, czkawka, bezobjawowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (często u pacjentów otrzymujących cisplatynę). Rzadko: reakcje nadwrażliwości typu natychmiastowego (niekiedy o ciężkim przebiegu, w tym reakcje anafilaktyczne), zawroty głowy, przemijające zaburzenia widzenia (np. niewyraźne widzenie; przede wszystkim podczas podawania i.v.), wydłużenie odstępu QTc (w tym częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes). Bardzo rzadko: przemijający zanik widzenia (większość tych incydentów ustępowała do 20 min; większość pacjentów, u których wystąpił taki objaw przyjmowała chemioterapeutyki, w tym cisplatynę; w niektórych przypadkach przemijający zanik widzenia zgłaszano jako objaw pochodzenia korowego), toksyczne wykwity skórne (w tym toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka). Częstość nieznana: niedokrwienie mięśnia sercowego. Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży jest zgodny z opisanym u dorosłych.

Pozostałe informacje

Lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.