Glucosum 5% Fresenius - baza leków

Wskazania

Pozajelitowe uzupełnianie płynów i węglowodanów. Rozcieńczanie i rozpuszczanie koncentratów elektrolitów i leków.

Przeciwwskazania

Hiperglikemia, hipokaliemia, kwasica, przewodnienie, odwodnienie hipotoniczne.

Dawkowanie

Dożylnie we wlewie kroplowym. Dawkowanie indywidualne w zależności od wieku, masy ciała i stanu klinicznego pacjenta. Maksymalna szybkość wlewu: około 3 ml/kg mc./h  (210 ml/h dla pacjenta o masie ciała 70 kg, co odpowiada 10,5 g glukozy/h dla pacjenta o masie ciała 70 kg); maksymalna dawka dobowa: 30-40 ml/kg mc; co odpowiada 1,5 – 2,0 g glukozy/kg mc. Maksymalna dawka glukozy dla dorosłych: 0,5 g/kg mc./h oraz do 6,0 g/kg mc./dobę. Należy przestrzegać ogólnych zaleceń dotyczących stosowania i dawkowania węglowodanów oraz płynów. Ze względu na ryzyko hiponatremii związanej z leczeniem szpitalnym, przed podaniem i w trakcie podawania leku może być konieczne kontrolowanie bilansu płynów, stężenia glukozy w surowicy oraz stężenia sodu i innych elektrolitów w surowicy, zwłaszcza u pacjentów, u których stwierdza się nieosmotyczną stymulację wydzielania wazopresyny (zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego-SIADH) oraz u pacjentów otrzymujących jednocześnie leki należące do grupy agonistów wazopresyny. Kontrola stężenia sodu w surowicy jest szczególnie ważna podczas podawania płynów hipotonicznych w stosunku do fizjologicznego ciśnienia osmotycznego. Lek może stać się po podaniu skrajnie hipotoniczny ze względu na metabolizm glukozy w organizmie. Sposób podania. Można podawać do żył obwodowych: wybrać dużą żyłę ramienia i zmieniać codziennie miejsce wkłucia.

Skład

1000 ml roztworu zawiera 50 g glukozy w postaci glukozy jednowodnej.

Działanie

Izoosmotyczny w stosunku do krwi roztwór glukozy do podawania parenteralnego. Glukoza wykorzystywana jest jako substrat do przemian energetycznych w organizmie. Niska osmolarność roztworu pozwala na stosowanie go jako rozpuszczalnika leków podawanych parenteralnie. 1g glukozy dostarcza 4 kcal (16,8 kJ). Osmolarność: 278 mOsm/l.

Interakcje

Przy dodawaniu innych preparatów do roztworu należy sprawdzić zgodność wszystkich składników; połączenie preparatu z innymi lekami wymaga natychmiastowego podania. Preparat wykazuje niezgodność z aminofliną, rozpuszczalnymi barbituranami i sulfonamidami, erytromycyną, hydrokortyzonem, warfaryną, kanamycyną i witaminą B₁₂. Leki nasilające działanie wazopresyjne: pobudzające uwolnienie wazopresyny (np. chloropropamid, klofibrat, karbamazepina, winkrystyna, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, 3,4-metylenodioksy-N-metamfetamina, ifosfamid, leki przeciwpsychotyczne, narkotyki), nasilające działanie wazopresyny (chloropropamid, NLPZ, cyklofosfamid), analogi wazopresyny (np. desmopresyna, oksytocyna, wazopresyna, terlipresyna) oraz leki moczopędne i przeciwpadaczkowe (tj. okskarbazepina) mogą zwiększać ryzyko hiponatremii.

Środki ostrożności

Ostrożnie stosować u pacjentów z cukrzycą lub nietolerancją węglowodanów oraz u noworodków matek z cukrzycą. Preparatu nie należy podawać z krwią przez ten sam zestaw do przetaczania (pseudoaglutynacja krwinek). Roztwór może powodować przeciążenie płynami powodujące spadek stężenia elektrolitów we krwi i możliwość wystąpienia obrzęków obwodowych oraz obrzęku płuc. Podczas długotrwałego podawania preparatu  należy kontrolować bilans płynów, stężenie elektrolitów we krwi oraz równowagę kwasowo-zasadową. Zbyt duża szybkość infuzji lub zaburzenia metaboliczne mogą spowodować hiperglikemię  i cukromocz; należy regularnie kontrolować poziom cukru we krwi i w moczu. Zazwyczaj roztwory glukozy do infuzji są roztworami izotonicznymi, jednak w organizmie mogą stać się skrajnie hipotoniczne w stosunku do fizjologicznego ciśnienia osmotycznego ze względu na szybki metabolizm glukozy. W zależności od ciśnienia osmotycznego roztworu, objętości i szybkości infuzji dożylnej, a także w zależności od choroby podstawowej pacjenta oraz możliwości metabolizowania glukozy, dożylne podanie glukozy może spowodować zaburzenia elektrolitowe, a przede wszystkim hiponatremię hipo-lub hiperosmotyczną. Pacjenci, u których stwierdza się nieosmotyczną stymulację wydzielania wazopresyny (np. z ostrymi chorobami, dolegliwościami bólowymi, stresem pooperacyjnym, zakażeniami, oparzeniami i chorobami OUN), pacjenci z chorobami serca, wątroby i nerek oraz pacjenci przyjmujący leki należące do grupy agonistów wazopresyny są szczególnie narażeni na wystąpienie ostrej hiponatremii po podaniu płynów hipotonicznych w infuzji dożylnej. Ostra hiponatremia może prowadzić do rozwoju ostrej encefalopatii hiponatremicznej (obrzęku mózgu), charakteryzującej się występowaniem bólu głowy, nudności, drgawek, ospałości i wymiotów. Pacjenci z obrzękiem mózgu są szczególnie narażeni na wystąpienie ciężkiego, nieodwracalnego i zagrażającego życiu uszkodzenia mózgu. Dzieci, kobiety w wieku rozrodczym oraz pacjenci ze zmniejszoną podatnością mózgowia (np. z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, krwawieniem wewnątrzczaszkowym i po stłuczeniu mózgu) są szczególnie narażeni na wystąpienie ciężkiego i zagrażającego życiu obrzęku mózgu w wyniku ostrej hiponatremii.

Ciąża i laktacja

Roztwory zawierające glukozę należy ostrożnie stosować w ciąży ze względu na ryzyko wystąpienia hiperglikemii, hiperinsulinemii i kwasicy u płodu oraz hipoglikemii u noworodka. U kobiet ciężarnych i karmiących piersią podawać po uwzględnieniu zaleceń i ograniczeń w dawkowaniu, przeciwwskazań i środków ostrożności. Należy zachować szczególną ostrożność podczas podawania leku kobietom ciężarnym w trakcie porodu, zwłaszcza w skojarzeniu z oksytocyną, ze względu na ryzyko hiponatremii.

Działania niepożądane

Częstość nieznana: hiperglikemia, cukromocz, zaburzenia równowagi płynów, zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, obrzęki obwodowe, niedobór witamin z grupy B, zmniejszenie stężenia elektrolitów we krwi (np. hipokaliemia, hipomagnezemia, hipofosfatemia), hiponatremia związana z leczeniem szpitalnym i encefalopatia hiponatremiczna (z możliwością nieodwracalnego uszkodzenia mózgu i zgonu), zapalenie lub zakrzepica żyły w miejscu podania.