Hydroxyurea medac - baza leków

Wskazania

Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej (CML) w fazie przewlekłej lub w fazie akceleracji. Leczenie samoistnej nadpłytkowości lub czerwienicy prawdziwej z dużym ryzykiem wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancje czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. W przypadku wystąpienia nadwrażliwości na lek, leczenie należy przerwać. Znaczne zahamowanie czynności szpiku kostnego, leukopenia (<2,5x10⁹ krwinek białych/l), małopłytkowość (<100x10⁹płytek krwi/l), ciężka niedokrwistość.

Dawkowanie

Doustnie. Leczenie powinno być prowadzone przez lekarza z doświadczeniem w dziedzinie onkologii lub hematologii. Dawkowanie opiera się na rzeczywistej lub należnej masie ciała pacjenta, wybierając tę, która jest mniejsza. Przewlekła białaczka szpikowa: początkowo zazwyczaj 40 mg/kg mc. na dobę w zależności od liczby białych krwinek, dawkę zmniejsza się o 50% (20 mg/kg mc.), gdy liczba krwinek białych jest mniejsza niż 20x10⁹/l; dawkę dobiera się indywidualnie, tak aby liczba białych krwinek utrzymywała się w zakresie 5-10x10⁹/l. Dawkę leku należy zmniejszyć, jeśli liczba białych krwinek jest mniejsza niż 5x10⁹/l i zwiększyć, jeśli liczba białych krwinek jest większa niż 10x10⁹/l. Jeśli liczba białych krwinek jest mniejsza niż 2,5x10⁹/l lub liczba płytek krwi jest mniejsza niż 100x10⁹/l, leczenie należy przerwać aż zwiększenia tych wartości do wartości bliskich prawidłowym. Wystarczający czas do uzyskania przeciwnowotworowego działania preparatu wynosi 6 tygodni. Leczenie należy przerwać na czas nieokreślony, jeśli obserwuje się znamienny rozwój choroby; jeśli pacjent reaguje istotnie pozytywnie na leczenie, można je kontynuować przez czas nieokreślony. Samoistna nadpłytkowość: początkowo zazwyczaj 15 mg/kg mc. na dobę, dawkę należy modyfikować tak, aby utrzymać liczbę płytek krwi poniżej 600x10⁹/l, a liczbę białych krwinek powyżej 4x10⁹/l. Czerwienica prawdziwa: początkowo 15-20 mg/kg mc. na dobę, dawkę należy dostosować indywidualnie tak, aby wartości hematokrytu utrzymywały się poniżej 45%, a liczba płytek krwi była mniejsza niż 400x10⁹/l, u większości pacjentów dawka ta wynosi 500-1000 mg na dobę. Jeśli wartości hematokrytu i liczba płytek krwi mogą być zadowalająco kontrolowane leczenie można kontynuować przez czas nieokreślony. Szczególne grupy pacjentów. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby (szczególnie na początku leczenia). Pacjenci w podeszłym wieku mogą wymagać zmniejszenia dawki. Dawkowanie u dzieci i młodzieży nie zostało ustalone (choroby te rzadko występują u dzieci). Sposób podania. Kapsułki należy połykać w całości, nie dopuszczając do ich rozpadnięcia w ustach. W trakcie leczenia należy przyjmować duże ilości płynów.

Skład

1 kaps. zawiera 500 mg hydroksykarbamidu. Lek zawiera laktozę.

Działanie

Dokładny mechanizm działania hydroksykarbamidu nie jest znany. Najważniejszym efektem działania wydaje się blokowanie kompleksu reduktazy rybonukleotydowej, co prowadzi do zahamowania syntezy DNA. Odporność komórkowa jest zazwyczaj powodowana przez zwiększenie stężenia reduktazy rybonukleotydowej w wyniku amplifikacji genu. Po podaniu doustnym hydroksykarbamid dobrze się wchłania, a biodostępność jest całkowita. C_max we krwi występuje w ciągu 0,5-2 h. Lek jest wydalany częściowo z moczem. Przenika przez barierę krew-mózg.

Interakcje

Hydroksykarbamid należy podawać z ostrożnością pacjentom leczonym aktualnie lub uprzednio lekami przeciwnowotworowymi lub napromienianiem. W takich przypadkach pacjenci są bardziej narażeni na wystąpienie zahamowania czynności szpiku kostnego, podrażnienia błony śluzowej żołądka i zapalenia błony śluzowej (o większym nasileniu, z większą częstością występowania). Dodatkowo nasilenie objawów rumienia może wystąpić u pacjentów napromienianych w trakcie leczenia hydroksykarbamidem lub przed rozpoczęciem leczenia. Badania in vitro wykazały zdolność hydroksykarbamidu do nasilania działania cytotoksycznego zarówno ara-C (arabinozydu cytozyny) jak i fluoropirymidyn. Hydroksykarbamid może zwiększać antyretrowirusową aktywność inhibitorów odwrotnej transkryptazy nukleotydowej, takich jak didanozyna i stawudyna. Hydroksykarbamid hamuje syntezę HIV DNA i replikację HIV poprzez zmniejszanie liczby deoksynukleotydów wewnątrzkomórkowych. U pacjentów leczonych hydroksykarbamidem w skojarzeniu z dydanozyną, stawudyną i indynawirem stwierdzono medianę zmniejszenia liczby komórek CD4 o ok. 100/mm³. Hydroksykarbamid może wzmagać potencjalne działania niepożądane inhibitorów odwrotnej transkryptazy nukleotydowej, takie jak hepatotoksyczność, zapalenie trzustki i neuropatia obwodowa. Zakłócenia wyników badań laboratoryjnych W opublikowanym badaniu zaobserwowano zwiększenie stężenia mocznika, kwasu moczowego (5-9%) oraz kwasu mlekowego (6–11%) mierzonych w badaniach laboratoryjnych za pomocą testu enzymatycznego w warunkach in vitro w obecności hydroksykarbamid u(0,1–1 mM), co sugeruje wpływ na wyniki analiz laboratoryjnych. Kliniczne znaczenie wyników tego badania nie jest znane. W przypadku jednoczesnego stosowania szczepionek zawierających żywe drobnoustroje istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiej lub śmiertelnej infekcji. U pacjentów otrzymujących leczenie immunosupresyjne nie zaleca się stosowania szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.

Środki ostrożności

Toksyczność hematologiczna. Leczenie hydroksykarbamidem może spowodować zahamowanie czynności szpiku kostnego z leukopenią, jako pierwszym i najczęściej występującym objawem. Trombocytopenia i niedokrwistość występują nie tak często i rzadko bez wcześniejszej leukopenii. Badanie stężenia hemoglobiny, całkowitej liczby białych krwinek oraz liczby płytek krwi należy przeprowadzać regularnie (zazwyczaj raz na tydzień), również po ustaleniu indywidualnej, optymalnej dawki. Jeśli liczba krwinek białych jest mniejsza niż 2,5 x 10⁹/l lub liczba płytek krwi jest mniejsza niż 100 x 10⁹/l, leczenie należy przerwać, aż do wzrostu tych wartości do wartości bliskich prawidłowym. W przypadku wystąpienia niedokrwistości przed lub w trakcie leczenia, należy podać, jeśli to konieczne, czerwone krwinki. Na początku leczenia hydroksykarbamidem często obserwuje się samoistnie ustępującą erytropoezę magaloblastyczną. Zmiany morfologiczne przypominają zmiany w niedokrwistości złośliwej, ale nie są zależne od niedoboru wit. B₁₂ ani kwasu foliowego. Zgłaszano przypadki niedokrwistości hemolitycznej u pacjentów leczonych hydroksykarbamidem z powodu chorób mieloproliferacyjnych. U pacjentów, u których wystąpi ciężka niedokrwistość, należy wykonać badania laboratoryjne wykrywające hemolizę. Jeśli zostanie ustalone rozpoznanie niedokrwistości hemolitycznej, hydroksykarbamid należy odstawić. Monitorowanie w trakcie leczenia. W czasie leczenia należy często kontrolować liczbę komórek krwi i parametry określające czynność wątroby i nerek. Należy zachować szczególną ostrożność (szczególnie na początku leczenia) u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Wtórna białaczka. U pacjentów przyjmujących długotrwale hydroksykarbamid w chorobach rozrostowych szpiku, takich jak: samoistna nadpłytkowość i czerwienica prawdziwa, może się rozwinąć wtórna białaczka. Związek z leczeniem lub chorobą podstawową jest aktualnie nieznany. U pacjentów długotrwale przyjmujących hydroksykarbamid notowano występowanie raka skóry. Należy doradzać pacjentom, aby chronili skórę przed działaniem promieni słonecznych. Podczas i po zakończeniu leczenia hydroksykarbamidem pacjenci powinni samodzielnie kontrolować skórę, a podczas rutynowych wizyt kontrolnych należy ich poddawać badaniom przesiewowym w celu wykrycia wtórnych nowotworów złośliwych. Hydroksykarbamid może prowadzić do powstawania bolesnych owrzodzeń nóg, zwykle trudnych do leczenia i wymagających przerwania leczenia, odstawienie leku zwykle prowadzi do powolnego wygojenia wrzodów w ciągu kilku tygodni. U pacjentów z zaburzeniami mieloproliferacyjnymi w trakcie leczenia hydroksykarbamidem wystąpiła toksyczność związana z zapaleniem naczyń skóry, w tym owrzodzenia i zgorzel w wyniku zapalenia naczyń. Ryzyko toksyczności w wyniku zapalenia naczyń jest zwiększone u pacjentów otrzymujących obecnie lub w przeszłości leczenie interferonem. Z uwagi na potencjalnie ciężkie objawy kliniczne owrzodzeń spowodowanych zapaleniem naczyń skóry zgłaszane u pacjentów z chorobą mieloproliferacyjną, hydroksykarbamid należy odstawić w przypadku wystąpienia owrzodzeń wywołanych zapaleniem naczyń skóry i należy rozpocząć leczenie innymi preparatami cytoredukcyjnymi. U pacjentów leczonych na mieloproliferacyjne nowotwory złośliwe notowano przypadki śródmiąższowych chorób płuc, w tym włóknienia płuc, nacieku płuc, zapalenia płuc, zapalenia pęcherzyków płucnych i alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, mogące prowadzić do zgonu. Jeśli u pacjenta wystąpi gorączka, kaszel, duszność lub inne objawy ze strony układu oddechowego, należy go ściśle obserwować, badać i odpowiednio leczyć. Niezwłoczne odstawienie hydroksykarbamidu i zastosowanie kortykosteroidów wydaje się sprzyjać ustąpieniu objawów ze strony płuc. Należy pamiętać o możliwości zwiększenia stężenia kwasu moczowego w surowicy, co powoduje rozwój dny moczanowej lub w najgorszym przypadku nefropatii spowodowanej przez kwas moczowy, u pacjentów leczonych hydroksykarbamidem, szczególnie w przypadku stosowania go z innymi lekami cytotoksycznymi; ważne jest regularne monitorowanie stężenia kwasu moczowego. Inhibitory odwrotnej transkryptazy. Podanie skojarzone hydroksykarbamidu i inhibitorów odwrotnej transkryptazy nukleotydowej (NRTI) może zwiększać ryzyko działań niepożądanych NRTI. Szczepienia. Jednoczesne stosowanie leku ze szczepionkami zawierającymi żywe wirusy może nasilać replikację wirusa ze szczepionki i (lub) niektóre z jego działań niepożądanych, ponieważ hydroksykarbamid może osłabiać prawidłowe mechanizmy obronne organizmu. Podanie szczepionki zawierającej żywe drobnoustroje pacjentom przyjmującym lek może spowodować ciężką infekcję. Reakcja przeciwciał pacjenta na szczepionkę może być osłabiona. Należy unikać stosowania szczepionek zawierających żywe drobnoustroje w trakcie leczenia i przez co najmniej 6 mies. od zakończenia leczenia oraz do czasu uzyskania indywidualnej porady specjalisty. Substancje pomocnicze. Lek zawiera laktozę, nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Preparat zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na kapsułkę, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”.

Ciąża i laktacja

Hydroksykarbamid jest potencjalnym czynnikiem mutagennym. Przenika przez barierę łożyska. Lek nie powinien być stosowany w ciąży, chyba że stan kliniczny kobiety wymaga podawania hydroksykarbamidu. Hydroksykarbamid przenika do mleka ludzkiego. Ze względu na możliwość wywołania przez hydroksykarbamid ciężkich działań niepożądanych u niemowląt karmionych piersią należy podjąć decyzję, czy przerwać karmienie piersią, czy przerwać podawanie leku, biorąc pod uwagę znaczenie leczenia dla matki. Ze względu na możliwe działanie genotoksyczne hydroksykarbamidu kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną metodę antykoncepcji w trakcie terapii hydroksykarbamidem i przez 6 mies. po zakończeniu leczenia. Mężczyznom zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji i niepłodzenie dziecka podczas przyjmowania hydroksykarbamidu i przez 3 mies. po zakończeniu leczenia. Hydroksykarbamid może wykazywać działanie genotoksyczne. Jeśli pacjentka/ pacjent planują potomstwo po zakończeniu leczenia, należy ich skierować na badania genetyczne. Pacjenci powinni zostać poinformowani o możliwości przechowania spermy pobranej przed rozpoczęciem leczenia. Leczenie może mieć wpływ na płodność u mężczyzn, bardzo często obserwowano odwracalną oligospermię i azoospermię.

Działania niepożądane

Bardzo często: zahamowanie czynności szpiku kostnego, zmniejszenie liczby limfocytów CD4, leukocytopenia, niedokrwistość, małopłytkowość, brak łaknienia, zapalenie trzustki, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie błony śluzowej, uczucie dyskomfortu w żołądku, niestrawność, ból brzucha, melena, owrzodzenia skóry (zwłaszcza owrzodzenia nóg), zapalenie naczyń krwionośnych skóry, świąd, fioletowe grudki, zmiany skórne podobne do zapalenia skórno-mięśniowego, łysienie, wysypka grudkowo-plamkowa, łuszczenie się skóry, zanik skóry, rumień (np. rumień twarzy, rumień akralny), przebarwienia skórne, zaburzenia paznokci (np. pigmentacja paznokci, zanik paznokci), bolesne oddawanie moczu, przejściowe zaburzenie czynności kanalików nerkowych z towarzyszącym zwiększeniem stężenia kwasu moczowego, mocznika i kreatyniny w surowicy, azoospermia, oligospermia, gorączka polekowa, astenia, dreszcze, złe samopoczucie. Często: rak skóry (rak płaskonabłonkowy, rak podstawnokomórkowy), megaloblastoza, omamy, dezorientacja, neuropatia obwodowa, senność, zaburzenia neurologiczne, w tym bóle głowy, zawroty głowy, drgawki, zwłóknienie płuc, obrzęk płuc, ostre reakcje płucne w postaci rozlanych nacieków płucnych, gorączka, duszność, hepatotoksyczność, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, cholestaza, zapalenie wątroby. Niezbyt często: zwiększenie stężenia bilirubiny, rogowacenie słoneczne. Rzadko: zgorzel, reakcja nadwrażliwości, zespół rozpadu guza. Bardzo rzadko: toczeń rumieniowaty układowy i skórny, zaburzenie czynności nerek. Częstość nieznana: niedokrwistość hemolityczna, hiperkaliemia, choroby śródmiąższowe płuc, zapalenie płuc, zapalenie pęcherzyków płucnych, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych, kaszel, suchość skóry. Często zgłaszano przypadki zapalenia trzustki (zakończonego oraz nie zakończonego zgonem), hepatotoksyczności oraz ciężkiej neuropatii obwodowej u pacjentów zarażonych HIV, którzy otrzymywali hydroksykarbamid w skojarzeniu z lekami przeciwretrowirusowymi, zwłaszcza z dydanozyną w połączeniu ze stawudyną). U pacjentów przyjmujących długotrwale hydroksykarbamid w chorobach rozrostowych szpiku takich jak: czerwienica prawdziwa i samoistna nadpłytkowość, może się rozwinąć wtórna białaczka (związek z leczeniem lub chorobą podstawową jest aktualnie nieznany). W czasie terapii hydroksykarbamidem może wystąpić megaloblastoza, która nie reaguje na leczenie kwasem foliowym czy witaminą B₁₂. Hydroksykarbamid może zmniejszać stężenie żelaza we krwi i wykorzystanie żelaza przez krwinki czerwone, nie zmienia to jednak czasu przeżycia krwinek czerwonych. Wysoka gorączka (>39st.C), wymagająca hospitalizacji, w niektórych przypadkach zgłaszana była jednocześnie z objawami żołądkowo-jelitowymi, płucnymi, mięśniowo-szkieletowymi, wątroby i dróg żółciowych, dermatologicznymi lub sercowo-naczyniowymi. Początek występował zazwyczaj w ciągu 6 tyg. od rozpoczęcia leczenia i ustępował niezwłocznie po odstawieniu hydroksykarbamidu. Po ponownym podaniu gorączka wystąpiła ponownie w ciągu 24 h. Po wprowadzeniu leku do obrotu obserwowano przypadki hiponatremii. Ciężkie zaburzenia żołądkowe (nudności, wymioty, brak łaknienia) wynikające ze skojarzonego leczenia hydroksykarbamidem i napromienianiem można zwykle złagodzić przez tymczasowe przerwanie podawania hydroksykarbamidu. Hydroksykarbamid może nasilać stan zapalny błon śluzowych, będących działaniem niepożądanym napromieniania. Może to wywoływać rumień i przebarwienia („reakcja przypomnienia”) uprzednio napromienianych tkanek. Obserwowano rumień, zanik skóry i paznokci, łuszczenie się skóry, fioletowe grudki i wypadanie włosów, grzybicopochodne zmiany skóry, rogowacenie promieniste, owrzodzenia skóry (zwłaszcza owrzodzenie nóg), zapalenie naczyń skóry, świąd, przebarwienie skóry i paznokci i suchość skóry po latach długotrwałego codziennego leczenia podtrzymującego hydroksykarbamidem.

Pozostałe informacje

Zdolność reagowania może być upośledzona w czasie leczenia preparatem. Należy brać to pod uwagę, gdy wymagana jest wzmożona koncentracja, np. do kierowania samochodem. Hydroksykarbamid może fałszywie zawyżać wyniki pomiaru stężenia glukozy z czujnika niektórych systemów ciągłego monitorowania glikemii (CGM), co może prowadzić do hipoglikemii, jeśli dawkowanie insuliny opiera się na wynikach pomiaru stężenia glukozy z czujnika. Jeżeli systemy CGM mają być stosowane równocześnie z leczeniem hydroksykarbamidem, należy skonsultować się z lekarzem przepisującym CGM w sprawie konieczności rozważenia alternatywnych metod monitorowania stężenia glukozy.