Normosan - baza leków

Wskazania

Odwar z mieszanki/napar z mieszanki stosuje się jako preparat roślinny przeznaczony do krótkotrwałego stosowania w zaparciach występujących sporadycznie u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancje czynne, mentol lub rośliny z rodziny baldaszkowatych - Apiaceae (dawniej Umbelliferae), anyż, kminek, seler, kolendrę, koper, bylicę pospolitą lub brzozę. Niedrożność i zwężenie, atonia jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego, choroby zapalne okrężnicy (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy), ból brzucha nieznanego pochodzenia, ciężkie odwodnienie z niedoborem wody i elektrolitów. Ciąża i karmienie piersią. Dzieci w wieku poniżej 12 lat.

Dawkowanie

Doustnie. Maksymalna dobowa dawka glikozydów hydroksyantracenowych wynosi 30 mg. Jest to dawka równoważna 1,4 g mieszanki, co odpowiada 3/4 łyżki miarowej/1 saszetce. Właściwą dawką indywidualną jest najniższa dawka niezbędna do uzyskania miękkiego stolca. Dorośli, pacjenci w podeszłym wieku i młodzież w wieku powyżej 12 lat: 1,4 g ziół do zaparzania (co odpowiada 3/4 łyżki miarowej) zalać 1 szklanką zimnej wody, zagotować pod przykryciem, odstawić. Po ok. 15 min przecedzić. Przygotowany odwar wypić wieczorem, po jedzeniu. 1 saszetkę zalać 1 szklanką wrzącej wody (ok. 250 ml), naparzać pod przykryciem przez ok. 15 min. Przed udaniem się na spoczynek wypić jednorazowo od 2/3 do całości przygotowanego naparu. Pić zawsze świeżo przygotowany odwar/napar. Działanie przeczyszczające następuje przeciętnie po 8-12 h. Nie należy stosować preparatu dłużej niż przez 1 tydzień. Zwykle wystarczy przyjmować preparat od 2 do 3 razy w ciągu tygodnia. Jeśli objawy utrzymują się podczas stosowania preparatu, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Preparat jest przeciwskazany u dzieci w wieku poniżej 12 lat.

Skład

100 g mieszanki ziół do zaparzania zawiera: 16,4-23,6 g kory kruszyny, 7,9-14,3 g liści senesu, 35 g owocu kminku, 10,1-23,7 g owocu bzu czarnego, 17 g liścia mięty pieprzowej. 1,4 g preparatu zawiera 22,02-29,79 mg antrapochodnych w przeliczeniu na glukofrangulinę A. 1 saszetka 1,4 g zawiera: 0,230-0,330 g kory kruszyny, 0,110-0,200 g liścia sensu, 0,49 g owocu kminku, 0,142-0,332 g owocu bzu czarnego, 0,238 g liścia mięty pieprzowej. Każda saszetka 1,4 g zawiera 22,02-29,79 mg antrapochodnych w przeliczeniu na glukofrangulinę A.

Działanie

Pochodne 1,8-dihydroksyantracenowe zawarte w listku senesu i korze kruszyny działają przeczyszczająco. Zawarte w korze kruszyny glukofranguliny i franguliny są odpowiednio O-diglikozydami oraz O-monoglikozydami, które w większości (wszystkie β-O-glikozydy) nie są rozkładane przez ludzkie enzymy trawienne w górnej części jelita i dlatego nie są wchłaniane w dużych ilościach. Są one przekształcane przez bakterie jelita grubego w aktywny metabolit (emodyno-9-antron). Podobnie β-O-połączone glikozydy listków senesu (sennozydy) nie są absorbowane w górnej części jelita; bakterie jelita grubego przekształcają je w aktywny metabolit (antron reiny). Istnieją dwa różne mechanizmy działania: pobudzenie perystaltyki jelita grubego, co prowadzi do przyspieszonego pasażu jelitowego; wpływ na procesy wydzielnicze poprzez dwa współistniejące mechanizmy, tj. hamowanie absorpcji wody i elektrolitów (jonów Na+ , Cl- ) przez komórki nabłonka okrężnicy (efekt antyabsorpcyjny) i wzrost przepuszczalności ścisłych połączeń między komórkami oraz pobudzenie wydzielania wody i elektrolitów do światła jelita grubego (efekt stymulujący wydzielanie), prowadzące do zwiększenia stężeń płynu i elektrolitów w świetle jelita grubego. Defekacja następuje po upływie 8-12 h, co spowodowane jest czasem transportu do okrężnicy i przemiany w aktywny związek.

Interakcje

Hipokaliemia (będąca wynikiem długotrwałego nadużywania środków przeczyszczających) nasila działanie glikozydów nasercowych i prowadzi do wystąpienia interakcji z lekami przeciwarytmicznymi. Jednoczesne stosowanie z lekami moczopędnymi, adrenokortykosteroidami i produktami zawierającymi korzeń lukrecji może nasilać utratę potasu.

Środki ostrożności

Należy unikać długotrwałego stosowania środków przeczyszczających, gdyż stosowanie ich powyżej 7 dni może prowadzić do zaburzenia czynności jelit i rozwoju uzależnienia. W przypadku codziennej potrzeby stosowania środków przeczyszczających należy skonsultować z lekarzem przyczynę zaparcia. Przetwory z kory kruszyny i listka senesu powinny być stosowane tylko wówczas, jeśli efekt terapeutyczny nie może być osiągnięty poprzez zmianę diety lub stosowanie środków powodujących zmiękczenie stolca. Pacjenci przyjmujący glikozydy nasercowe, leki antyarytmiczne, leki powodujące wydłużenie odcinka QT, leki moczopędne, adrenokortykosteroidy lub produkty zawierające korzeń lukrecji powinni skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania listka senesu i kory kruszyny. Jak wszystkie środki przeczyszczające kora kruszyny i listek senesu nie powinny być stosowane przez pacjentów cierpiących z powodu zaklinowania stolca oraz z niezdiagnozowanymi ostrymi lub uporczywymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, np. ból brzucha, nudności i wymioty, chyba że lekarz zaleci inaczej. Objawy te mogą być oznaką potencjalnej lub istniejącej niedrożności jelit. W przypadku stosowania kory kruszyny i listka senesu u pacjentów nietrzymających stolca, odzież lub środki higieny osobistej powinny być zmieniane częściej w celu ograniczenia kontaktu skóry z fekaliami. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek stosowanie preparatu może spowodować zaburzenia równowagi elektrolitów. Nie zaleca się stosowania u pacjentów z achlorhydrią (bezkwaśnością), chorobą wątroby, kamieniami żółciowymi, zapaleniem dróg żółciowych oraz innymi chorobami dróg żółciowych. Pacjenci z refluksem żołądkowo-przełykowym (zgagą) powinni unikać stosowania przetworów z liści mięty pieprzowej ze względu na możliwość nasilenia się zgagi. Pacjenci z kamicą żółciową i innymi schorzeniami dróg żółciowych powinni zachować szczególną ostrożność podczas stosowania przetworów z liści mięty pieprzowej. Jeśli objawy nasilą się w trakcie stosowania preparatu, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Ciąża i laktacja

Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane.

Działania niepożądane

Częstość nieznana. Mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości (świąd, pokrzywka, miejscowa lub uogólniona wysypka). Kora kruszyny i listek senesu mogą powodować bóle i skurcze w obrębie jamy brzusznej oraz wodnisty stolec, w szczególności u pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Objawy te często są wynikiem przedawkowania leku i w takim przypadku należy zmniejszyć dawkę. Ponadto, długotrwałe stosowanie preparatu może spowodować zmiany pigmentacyjne w błonie śluzowej jelita grubego (pseudomelanosis coli), które zazwyczaj ustępuje po zaprzestaniu jego przyjmowania. W przypadku zastosowania u osób z refluksem żołądkowo-przełykowym stan może ulec zaostrzeniu i może nasilić się zgaga. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i może skutkować wystąpieniem białkomoczu i krwiomoczu. Przyjmowanie preparatu może prowadzić do zmiany zabarwienia moczu na żółte lub czerwono-brązowe (w zależności od pH moczu), jednak objaw ten nie ma istotnego znaczenia klinicznego.