Relanium - baza leków

Wskazania

Ostre stany lękowe lub pobudzenie; delirium tremens. Ostre stany spastyczne mięśni; tężec. Ostre stany drgawkowe, w tym stan padaczkowy, stany drgawkowe w przebiegu zatruć, drgawki gorączkowe. Premedykacja przedoperacyjna lub premedykacja przed zabiegami diagnostycznymi (zabiegi stomatologiczne, chirurgiczne, radiologiczne, endoskopowe, cewnikowanie serca, kardiowersja).

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na benzodiazepiny lub pozostałe składniki leku. Miastenia. Ciężka niewydolność oddechowa, depresja oddechowa. Zespół bezdechu sennego. Ciężka niewydolność wątroby. Fobie lub natręctwa. Przewlekłe psychozy. Noworodki i wcześniaki.

Dawkowanie

Dożylnie lub domięśniowo. Dorośli. Ostre stany lękowe lub pobudzenie: 10 mg dożylnie lub domięśniowo, wstrzyknięcie można powtórzyć nie wcześniej niż po 4 h. Delirium tremens: 10-20 mg dożylnie lub domięśniowo; w zależności od nasilenia objawów konieczne może być podanie większych dawek. Ostre stany spastyczne mięśni: 10 mg dożylnie lub domięśniowo, wstrzyknięcie można powtórzyć nie wcześniej niż po 4 h. Tężec: dawka początkowa podawana dożylnie wynosi 0,1-0,3 mg/kg mc. powtarzana co 1-4 h; lek można podawać w ciągłym wlewie dożylnym w dawce 3-10 mg/kg mc. przez 24 h; w bardzo ciężkich przypadkach można stosować większe dawki. Stan padaczkowy, drgawki w przebiegu zatrucia: 10-20 mg dożylnie lub domięśniowo, dawkę można powtórzyć po 30-60 min. Jeśli to wskazane lek można podać we wlewie dożylnym, dawka maksymalna wynosi 3 mg/kg mc./24 h. Premedykacja przedoperacyjna lub przed zabiegami diagnostycznymi: 0,2 mg/kg mc.; zwykle 10-20 mg, może być konieczne podanie większych dawek. Dzieci. Stan padaczkowy, drgawki w przebiegu zatrucia, drgawki gorączkowe: 0,2-0,3 mg/kg mc. lub 1 mg na każdy rok życia, domięśniowo lub dożylnie. Tężec: dawka początkowa podawana dożylnie wynosi 0,1-0,3 mg/kg mc. powtarzana co 1-4 h; lek można podawać w ciągłym wlewie dożylnym w dawce 3-10 mg/kg mc. przez 24 h; w bardzo ciężkich przypadkach można stosować większe dawki. Premedykacja przedoperacyjna lub przed zabiegami diagnostycznymi: 0,2 mg/kg mc. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku lub osłabionych dawki nie powinny być większe niż połowa dawek zwykle zalecanych. Pacjenci z tej grupy powinni być regularnie monitorowani w celu minimalizacji dawki i (lub) częstości jej podawania. U pacjentów z przewlekłą niewydolnością płuc i pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby, może być konieczne zmniejszenie dawek. W niewydolności nerek nie ma konieczności zmniejszenia dawek. Sposób podania. W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia działań niepożądanych podczas dożylnej sedacji, lek należy wstrzykiwać powoli (0,5 ml roztworu/30 s) do wystąpienia senności u pacjenta, opadnięcia powiek i niewyraźnej mowy, przy czym pacjent powinien być zdolny do spełniania poleceń. Wstrzyknięcia dożylne należy podawać do dużej żyły w dole łokciowym, pacjent powinien być ułożony na plecach. Podczas przestrzegania powyższych zaleceń dotyczących podawania dożylnego preparatu, ryzyko wystąpienia niedociśnienia tętniczego lub bezdechu jest znacznie zmniejszone. Z wyjątkiem stanów nagłych, podczas podawania dożylnego leku powinna zawsze być obecna druga osoba; zawsze powinien być też dostępny zestaw do resuscytacji. Zaleca się, aby pacjenci pozostali pod nadzorem lekarza przez co najmniej 1 h od podania leku. Leku nie należy wstrzykiwać do małych żył; zachować ostrożność, aby nie wstrzyknąć leku pozanaczyniowo. Zwykle nie należy rozcieńczać roztworu, jedynie w leczeniu tężca i stanu padaczkowego podawać lek w powolnym wlewie dożylnym w dużej objętości 0,9% roztworu NaCl lub glukozy (maksymalnie 40 mg diazepamu w 500 ml roztworu do wlewu), roztwór przygotować bezpośrednio przed podaniem i zużyć w ciągu 6 h.

Skład

1 amp. (2 ml) zawiera 10 mg diazepamu. Lek zawiera etanol, alkohol benzylowy i benzoesan sodu.

Działanie

Pochodna benzodiazepiny. Diazepam działa przeciwlękowo, przeciwdrgawkowo, miorelaksacyjnie, uspokajająco i nasennie. Wykazuje niewielki wpływ na autonomiczny układ nerwowy. Mechanizm ośrodkowego działania leku polega na allosferycznej interakcji receptorów błonowych z receptorami GABA, co powoduje otwarcie kanałów chlorkowych i zwiększone przechodzenie jonów chlorkowych do wnętrza neuronu. Efektem tego działania jest nasilenie hamującego działania kwasu γ-aminomasłowego (GABA) w OUN. Po podaniu domięśniowym diazepamu wchłanianie jest całkowite. Diazepam i jego metabolity wiążą się z białkami osocza w 98%, przenikają przez barierę krew-mózg oraz przez łożysko i do mleka matki. Diazepam ulega przemianom do aktywnych metabolitów - N-desmetylodiazepam, temazepam i oksazepam. Okres półtrwania po podaniu dożylnym jest dwufazowy - pierwsza faza polega na intensywnej i szybkiej dystrybucji, druga - na przedłużonej eliminacji (okres półtrwania do 48 h). Okres półtrwania w fazie eliminacji aktywnego metabolitu - N-desmetylodiazepamu wynosi około 100 h. Diazepam i jego metabolity są wydalane głównie z moczem. Wielokrotne podawanie leku prowadzi do kumulacji w organizmie diazepamu i jego metabolitów. Okres półtrwania diazepamu może ulec wydłużeniu u noworodków, pacjentów w wieku podeszłym lub z chorobami wątroby. Okres półtrwania nie ulega zmianie u osób z niewydolnością nerek. Podanie domięśniowe leku może prowadzić do zwiększenia aktywności fosfokinazy kreatynowej w surowicy krwi. Po podaniu domięśniowym wchłanianie diazepamu może być zmienne, szczególnie z mięśni pośladkowych (lek można podawać tą drogą tylko w przypadkach, gdy podanie doustne lub dożylne jest niemożliwe lub niezalecane).

Interakcje

Podawanie diazepamu i leków działających na OUN (leki przeciwpsychotyczne, przeciwlękowe, uspokajające, przeciwdepresyjne, nasenne, przeciwdrgawkowe, opioidowe leki przeciwbólowe, leki do znieczulenia ogólnego, leki przeciwhistaminowe o działaniu uspokajającym) może powodować nasilenie działania uspokajającego. Jednoczesne stosowanie diazepamu z opioidami może nasilać działanie euforyzujące, a przez to nasilać uzależnienie psychiczne. Gdy leki o działaniu przeciwdepresyjnym na OUN podawane są pozajelitowo w skojarzeniu z dożylnie podawanym diazepamem, może wystąpić ciężka depresja oddechowa i krążeniowa, pacjenci w podeszłym wieku wymagają zachowania szczególnej ostrożności. Jeżeli zachodzi konieczność dożylnego podania diazepamu z opioidowymi lekami przeciwbólowymi, np. w stomatologii, diazepam powinien być podany po leku przeciwbólowym, dawkę należy ustalać indywidualnie. Podczas stosowania diazepamu i leków przeciwpadaczkowych obserwowano zarówno zmniejszenie, zwiększenie, jak i brak zmian stężeń leku we krwi; mogą wystąpić nasilone działania niepożądane oraz toksyczność, szczególnie gdy stosowana jest hydantoina lub barbiturany. Wykazano, że leki hamujące enzymy wątrobowe (m.in. cymetydyna, fluwoksamina, fluoksetyna, omeprazol) stosowane łącznie z benzodiazepinami zmniejszają klirens benzodiazepin i mogą nasilać ich działanie. Leki indukujące enzymy wątrobowe (m.in. ryfampicyna) natomiast zwiększa klirens benzodiazepin. Diazepam wpływa na proces eliminacji fenytoiny. Alkohol nasila działanie uspokajające diazepamu.

Środki ostrożności

Zwykle nie należy stosować leku pozajelitowo u pacjentów ze zmianami organicznymi mózgu (szczególnie miażdżycą naczyń) lub z przewlekłą niewydolnością płuc. W stanach nagłych lub w przypadku, gdy tacy pacjenci są leczeni w szpitalu, lek można podawać pozajelitowo w mniejszej dawce. Diazepamu nie należy stosować w monoterapii u pacjentów z depresją lub stanami lękowymi w przebiegu depresji, ponieważ mogą ujawnić się skłonności samobójcze. Po kilku godzinach od zastosowania leku może wystąpić amnezja, aby zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia należy zapewnić pacjentowi nieprzerwany sen przez 7-8 h. Podczas stosowania benzodiazepin, szczególnie u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku, opisywano reakcje paradoksalne, takie jak niepokój ruchowy, pobudzenie, drażliwość, agresywność, urojenia, napady złości, koszmary nocne, omamy, psychozy, nieodpowiednie zachowanie i inne zaburzenia zachowania, w przypadku wystąpienia takich objawów, należy zaprzestać stosowania leku. Jednoczesne stosowanie leku z opioidami może prowadzić do sedacji, depresji oddechowej, śpiączki i zgonu. Z powodu tych zagrożeń przepisywanie leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, takich jak diazepam, z opioidami powinno ograniczać się tylko do pacjentów, u których zastosowanie alternatywnego leczenia nie jest możliwe. Jeśli zostanie podjęta decyzja o przepisaniu leku równocześnie z opioidami, należy stosować możliwie najmniejszą skuteczną dawkę, a czas leczenia powinien być jak najkrótszy. Pacjentów należy ściśle obserwować w celu wykrycia przedmiotowych i podmiotowych objawów depresji oddechowej oraz sedacji. W związku z tym zdecydowanie zaleca się informowanie pacjentów i ich opiekunów (jeżeli dotyczy) o możliwości wystąpienia tych objawów. Podczas leczenia lekami z grupy benzodiazepin może wystąpić uzależnienie, którego ryzyko wystąpienia jest większe u pacjentów leczonych długotrwale i (lub) stosujących duże dawki, szczególnie u predysponowanych pacjentów nadużywających alkoholu lub leków w wywiadzie; u tych pacjentów należy zachować szczególną ostrożność. Po długotrwałym podawaniu dożylnym, nagłemu odstawieniu leku mogą towarzyszyć objawy odstawienne, dlatego zaleca się stopniowe zmniejszanie dawek. Należy zachować szczególną ostrożność stosując diazepam we wstrzyknięciach, szczególnie dożylnych, u pacjentów w podeszłym wieku, w ciężkim stanie oraz u osób o ograniczonej rezerwie sercowej lub płucnej, ze względu na możliwość wystąpienia bezdechu i (lub) zatrzymania czynności serca. Równoczesne stosowanie diazepamu i barbituranów, alkoholu lub innych substancji o działaniu depresyjnym na OUN zwiększa ryzyko depresji krążeniowej lub oddechowej oraz ryzyko bezdechu. Należy zapewnić dostęp do zestawu resuscytacyjnego, włącznie ze sprzętem do wentylacji wspomaganej. Należy zachować szczególną ostrożność stosując benzodiazepiny u pacjentów nadużywających alkoholu lub leków w wywiadzie. Alkohol benzylowy, zawarty w leku (15 mg/1 ml roztw.), alkohol benzylowy może powodować reakcje alergiczne. Dożylne podawanie alkoholu benzylowego noworodkom wiąże się z ryzykiem ciężkich działań niepożądanych i śmierci (tzw. „gasping syndrome”). Minimalna ilość alkoholu benzylowego, po której mogą wystąpić objawy toksyczności jest nieznana. Nie podawać noworodkom (do 4 tygodnia życia). Z powodu zwiększonego ryzyka kumulacji alkoholu benzylowego u małych dzieci, preparatu nie należy podawać dzieciom w wieku poniżej 3 lat dłużej niż przez tydzień. Duże objętości alkoholu benzylowego należy podawać z ostrożnością i tylko w razie konieczności, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby oraz u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, ze względu na ryzyko kumulacji i toksyczności (kwasica metaboliczna). Lek zawiera 12,4% v/v etanolu (alkoholu), tzn. do 200 mg na ampułkę 2 ml, co jest równoważne 4,75 ml piwa lub 1,98 ml wina na ampułkę. Szkodliwe dla osób z chorobą alkoholową. Należy wziąć to pod uwagę podczas stosowania u kobiet ciężarnych lub karmiących piersią, dzieci i u osób z grupy dużego ryzyka, takich jak pacjenci z chorobą wątroby lub z padaczką. Lek zawiera 450 mg/1 ml glikolu propylenowego. Jednoczesne podawanie z innymi substratami dehydrogenazy alkoholowej, takimi jak etanol, może powodować działania niepożądane u dzieci w wieku poniżej 5 lat. Chociaż nie wykazano toksycznego wpływu glikolu propylenowego na rozród i rozwój potomstwa, może on przenikać do płodu i do mleka matki, dlatego też podanie glikolu propylenowego pacjentce w ciąży lub karmiącej piersią należy w każdym przypadku rozważyć indywidualnie. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby powinni pozostawać pod kontrolą lekarza z powodu różnych działań niepożądanych przypisywanych glikolowi propylenowemu, takich jak zaburzenia czynności nerek (ostra martwica kanalików nerkowych), ostra niewydolność nerek i zaburzenia czynności wątroby. Lek zawiera 48,8 mg sodu benzoesanu w 1 ml roztworu. Benzoesan sodu może zwiększać ryzyko żółtaczki u noworodków. Lek zawiera 15,6 mg sodu na ampułkę 2 ml (7,8 mg sodu na 1 ml), co odpowiada 0,78% zalecanej przez WHO maksymalnej 2 g dobowej dawki sodu u osób dorosłych. Lek może być rozcieńczany w 0,9% roztworze NaCl lub w glukozie. Przy obliczaniu całkowitej zawartości sodu w przygotowanym rozcieńczeniu leku należy brać pod uwagę ilość sodu pochodzącego z rozcieńczalnika. W celu uzyskania dokładnej informacji dotyczącej zawartości sodu w roztworze wykorzystanym do rozcieńczenia leku, należy zapoznać się z charakterystyką produktu leczniczego stosowanego rozcieńczalnika. Lek może powodować zatrucia i reakcje rzekomoanafilaktyczne u niemowląt i dzieci do 3 lat. Ze względu na zawartość etanolu (100 mg 96% etanolu/1 ml roztw.) szczególnie ostrożnie stosować u kobiet ciężarnych lub karmiących piersią, u pacjentów z chorobą wątroby lub padaczką. Ze względu na zawartość benzoesanu sodu, lek może zwiększać ryzyko wystąpienia żółtaczki u noworodków.

Ciąża i laktacja

Leku nie należy stosować w ciąży, szczególnie w I i III trymestrze, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne. Stwierdzono, że stosowanie dużych dawek benzodiazepin lub niewielkich dawek długotrwale w III trymestrze lub podczas porodu powodowało zaburzenia rytmu serca płodu, niedociśnienie tętnicze, zaburzenia ssania, obniżenie temperatury ciała i umiarkowaną depresję oddechową u noworodków. U dzieci matek, które przyjmowały długotrwale diazepam w ostatnim okresie ciąży mogą wystąpić objawy zespołu odstawiennego. Diazepam przenika do mleka kobiecego i nie należy go stosować w okresie karmienia piersią.

Działania niepożądane

Rzadko: zmiany w obrazie krwi; reakcje skórne; splątanie, osłabienie reakcji emocjonalnych, obniżenie poziomu czuwania, niepamięć następcza, ataksja, drżenia, ból głowy, zawroty głowy, zaburzenia mowy lub niewyraźna mowa, senność (występuje najczęściej na początku leczenia i zazwyczaj ustępuje w jego trakcie); podwójne lub niewyraźne widzenie; niedociśnienie tętnicze, zmiany częstości tętna; zaburzenia oddychania, bezdech, depresja oddechowa (po szybkim podaniu dożylnym leku); zaburzenia dotyczące przewodu pokarmowego, nudności, suchość błony śluzowej jamy ustnej lub nadmierne wydzielanie śliny, zwiększenie łaknienia, zaparcia; nietrzymanie lub zatrzymanie moczu; zwiększenie bądź zmniejszenie popędu płciowego; zmęczenie (występuje najczęściej na początku leczenia i zazwyczaj ustępuje w trakcie dalszego leczenia). Bardzo rzadko: przypadki zatrzymania czynności serca; zwiększenie aktywności transaminaz i fosfatazy zasadowej, żółtaczka. Ponadto mogą wystąpić: reakcje paradoksalne (niepokój ruchowy, pobudzenie, drażliwość, agresywność, urojenia, napady wściekłości, koszmary senne, omamy (niektóre o typie seksualnym), psychozy, niewłaściwe zachowanie oraz inne zaburzenia zachowania); depresja krążeniowa (po szybkim podaniu dożylnym leku); zakrzepowe zapalenie żył i zakrzepica żylna (po dożylnym podaniu leku; w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia takich objawów, należy wstrzykiwać lek do dużej żyły w dole łokciowym, nie należy podawać leku do małych żył; w szczególności należy bezwzględnie unikać podawania dotętniczego oraz wynaczynienia leku); osłabienie mięśni (zależy zazwyczaj od zastosowanej dawki; występuje najczęściej na początku leczenia i zwykle ustępuje w trakcie); ból, a w niektórych przypadkach rumień po podaniu domięśniowym leku. Stosunkowo często występuje bolesność w miejscu podania. W czasie stosowania leków z grupy benzodiazepin może dojść do ujawnienia istniejącej wcześniej depresji. Pacjenci w podeszłym wieku są szczególnie wrażliwi na działanie leków hamujących OUN i może u nich wystąpić splątanie, szczególnie w przypadku zmian organicznych w mózgu. Osoby w podeszłym wieku oraz pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby są szczególnie narażeni na wystąpienie wymienionych powyżej działań niepożądanych. Obserwowano nadużywanie leków z grupy benzodiazepin. Stosowanie leku (nawet w dawkach leczniczych) może prowadzić do rozwoju zależności fizycznej i psychicznej.

Pozostałe informacje

W celu uniknięcia lub zmniejszenia objawów odstawiennych należy stopniowo redukować dawki diazepamu. Lek może powodować zaburzenia sprawności psychofizycznej - podczas stosowania leku oraz przez 24 h po jego zastosowaniu nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać urządzeń mechanicznych.