Provera - baza leków

Wskazania

Wtórny brak miesiączki. Czynnościowe (bezowulacyjne) krwawienia z macicy spowodowane zaburzeniem równowagi hormonalnej. Endometrioza łagodna do umiarkowanej. Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium u kobiet przyjmujących estrogeny.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na składniki preparatu. Ciąża lub jej podejrzenie. W diagnostyce ciąży. Krwawienia z dróg rodnych lub moczowych o nieznanej przyczynie. Choroba zakrzepowa żył. Udar mózgu w wywiadzie. Ciężka niewydolność wątroby. Rozpoznanie lub podejrzenie nowotworu złośliwego piersi lub narządu rodnego. Poronienie zatrzymane.

Dawkowanie

Doustnie. Wtórny brak miesiączki: 5-10 mg na dobę przez 5-10 dni. Krwawienie powinno wystąpić w ciągu 3-7 dni od odstawienia preparatu. Czynnościowe (bezowulacyjne) krwawienia z macicy spowodowane zaburzeniem równowagi hormonalnej: 5-10 mg na dobę przez 5-10 dni, podawać od ok. 16. do 21. dnia cyklu. Krwawienie powinno wystąpić w ciągu 3-7 dni od odstawienia preparatu. Dawkę (5-10 mg) można powtórzyć, rozpoczynając od 16. dnia cyklu, przez 2-3 kolejne cykle, następnie leczenie należy przerwać, w celu sprawdzenia, czy zaburzenia czynnościowe ustąpiły. Endometrioza łagodna do umiarkowanej: 10 mg 3 razy na dobę przez 90 dni, rozpoczynając od 1. dnia cyklu miesiączkowego. U 30-40% pacjentek może wystąpić samoograniczające się plamienie. W takim przypadku nie zaleca się żadnej dodatkowej hormonoterapii. Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium u kobiet przyjmujących estrogeny: dawkowanie ustala się indywidualnie; najczęściej stosuje się schemat ciągły 2,5-5 mg na dobę lub sekwencyjny 5-10 mg na dobę przez 10-14 kolejnych dni 28-dniowego cyklu; krwawienie lub plamienie z odstawienia występuje u 75-80% kobiet. Stosowanie terapii złożonej estrogenowo/progestagenowej w leczeniu objawów menopauzy powinno być ograniczone do najmniejszej skutecznej dawki i prowadzone przez najkrótszy czas. Zaleca się przeprowadzenie okresowych badań u pacjentek. Ich rodzaj i częstość należy uzależnić od stanu pacjentki. Nie zaleca się podawania progestagenów u kobiet z usuniętą macicą, z wyjątkiem sytuacji, gdy u danej kobiety rozpoznano endometriozę.

Skład

1 tabl. zawiera 5 mg lub 10 mg octanu medroksyprogesteronu. Lek zawiera laktozę.

Działanie

Syntetyczna pochodna progesteronu. Hamuje wydzielanie gonadotropin przysadkowych (FSH i LH), zmniejsza stężenia ACTH i hydrokortyzonu we krwi, zmniejsza stężenie testosteronu we krwi obwodowej, zmniejsza stężenie estrogenów (zarówno w wyniku hamowania FSH, jak i indukcji enzymatycznej reduktazy wątrobowej, co prowadzi do zwiększenia klirensu testosteronu i związanego z nim zmniejszenia konwersji androgenów do estrogenów) w krwi obwodowej. Zmienia fazę proliferacyjną błony śluzowej macicy w fazę wydzielniczą. Stwierdzano działania androgenne i anaboliczne. Nie wykazuje aktywności estrogenowej. Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie w ciągu 2-4 h. Pokarm zwiększa biodostępność medroksyprogesteronu, nie zwiększa okresu półtrwania. Wiąże się z białkami osocza w 90%. Wydala się głównie z moczem. T_0,5 wynosi ok. 17 h.

Interakcje

Jednoczesne podawanie aminoglutetymidu i dużych dawek octanu medroksyprogesteronu może w istotnym stopniu zmniejszyć stężenie medroksyprogesteronu octanu w osoczu, zmniejszając
skuteczność działania leku.

Środki ostrożności

Zachować szczególną ostrożność w przypadku znanej nadwrażliwości na steroidy inne niż medroksyprogesteronu octan. Należy zdiagnozować każde nieoczekiwane krwawienie z dróg rodnych, jakie wystąpi w czasie leczenia octanem medroksprogesteronu. Lek może powodować, w mniejszym lub większym stopniu, zatrzymanie płynów, dlatego należy zachować ostrożność podczas jego stosowania u pacjentek ze współistniejącymi schorzeniami, takimi jak: padaczka, migrena, astma, zaburzenia czynności serca lub nerek, w których zwiększenie masy ciała lub retencja płynów może spowodować pogorszenie stanu pacjentki. Podczas leczenia konieczna jest staranna obserwacja pacjentek z depresją w wywiadzie. U niektórych pacjentek w czasie leczenia mogą wystąpić objawy odpowiadające depresji przedmiesiączkowej. U niektórych osób przyjmujących preparat może dojść do zmniejszenia tolerancji glukozy. Pacjentki z cukrzycą należy poddawać starannej obserwacji podczas stosowania leku. Jeżeli u pacjentki wystąpi nagła częściowa lub całkowita utrata wzroku albo nagle wystąpi wytrzeszcz, podwójne widzenie lub migrena, należy przerwać podawanie leku i przeprowadzić dokładne badania okulistyczne. W przypadku zdiagnozowania obrzęku tarczy nerwu wzrokowego lub stwierdzenia zmian w naczyniach siatkówki, nie należy kontynuować podawania leku. Nie stwierdzono wpływu octanu medroksyprogesteronu na występowanie zaburzeń zakrzepowych lub zakrzepowo-zatorowych, jednak nie zaleca się stosowania leku u pacjentek z zaburzeniami zakrzepowymi lub zakrzepowo-zatorowymi w wywiadzie. Zaleca się przerwanie leczenia u pacjentek, u których rozwinęła się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) w trakcie stosowania octanu medroksyprogesteronu. Estrogenów w monoterapii lub w skojarzeniu z progestagenami nie należy stosować w zapobieganiu chorobom układu krążenia. W badaniach nad długoterminowymi efektami stosowania skojarzonego schematu podawania estrogenów i (lub) progestagenów u kobiet po menopauzie stwierdzono zwiększone ryzyko wystąpienia takich incydentów sercowo-naczyniowych, jak zawał serca, choroba niedokrwienna serca, udar i ŻChZZ. Stosowanie HT (terapia hormonalna) wiąże się z ryzykiem wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych. Badania nie wykazały, aby jednoczesne stosowanie skoniugowanych estrogenów i octanu medroksyprogesteronu w sposób ciągły złożony miało korzystny wpływ na układ krążenia. Badania wykazały możliwe zwiększenie ryzyka stanów chorobowych układu krążenia w 1. roku stosowania leków i brak całkowitego efektu korzystnego. Obserwowano zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych w przebiegu choroby niedokrwiennej serca (zdefiniowanych jako zawał serca nieprowadzący do zgonu i zgon z powodu choroby niedokrwiennej serca) u kobiet otrzymujących CEE/MPA (Conjugated Equine Estrogens/Medroxyprogesterone Acetate) w porównaniu do kobiet otrzymujących placebo. Zwiększenie ryzyka wystąpienia ŻChZZ stwierdzono w 1. roku badania, utrzymało się ono w całym okresie obserwacji. Obserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia udaru u kobiet otrzymujących CEE/MPA w porównaniu do kobiet otrzymujących placebo. Zwiększenie ryzyka zostało stwierdzone w 1. roku i utrzymało się w okresie obserwacji. HT wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, tj. zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej. U kobiet otrzymujących CEE/MPA stwierdzono dwukrotnie większą częstość ŻChZZ, w tym zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej, niż u kobiet otrzymujących placebo. Zwiększenie ryzyka zostało stwierdzone w 1. roku i utrzymało się w okresie obserwacji. Nie przeprowadzono badań nad wpływem octanu medroksyprogesteronu podawanego doustnie na gęstość mineralną kości (BMD). W badaniu klinicznym z udziałem dorosłych kobiet w wieku rozrodczym przyjmujących octan medroksyprogesteronu octan domięśniowo jako metodę antykoncepcji (w dawce 150 mg, co 3 mies.) stwierdzono po 5 latach średni spadek BMD kręgosłupa lędźwiowego 5,4%. W ciągu dwóch pierwszych lat od zakończenia stosowania leku, gęstość kości częściowo powracała do wartości wyjściowych. Podobne badanie kliniczne z medroksyprogesteronu octanem podawanym w dawce 150 mg domięśniowo, co 3 miesiące kobietom w okresie młodzieńczym w celach antykoncepcyjnych wykazało podobne zmniejszenie BMD. Było ono bardziej widoczne w trakcie dwóch pierwszych lat leczenia. Po zaprzestaniu stosowania octanu medroksyprogesteronu z biegiem czasu średnie deficyty BMD wyrównały się całkowicie do wartości wyjściowych. Zmniejszenie stężenia estrogenu w osoczu spowodowane stosowaniem octanu medroksyprogesteronu może prowadzić do zmniejszenia gęstości mineralnej kości u kobiet w okresie przed menopauzą. Nie wiadomo, czy stosowanie octanu medroksyprogesteronu octanu we wstrzyknięciach w okresie młodzieńczym i wczesnej dorosłości, zmniejsza szczytową masę kostną. Zaleca się, aby wszystkie pacjentki przyjmowały we właściwych dawkach wapń i witaminę D. Istnieje zwiększone ryzyka wystąpienia raka piersi u kobiet przyjmujących estrogeny w skojarzeniu z progestagenami w ramach HT przez kilka lat. Ryzyko zwiększa się wraz z wydłużaniem się czasu stosowania leków. Stosowanie estrogenów w skojarzeniu z progestagenami prowadzi do zwiększenia liczby nieprawidłowych mammogramów wymagających dalszej oceny. Istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia objawów odpowiadających otępieniu i łagodnemu zaburzeniu funkcji poznawczych u kobiet po menopauzie ≥65 lat. Nie zaleca się stosowania HT w celu zapobiegania otępieniu lub łagodnym zaburzeniom funkcji poznawczych u kobiet. Stwierdzono, że jednoczesne stosowanie estrogenu z progestagenem zwiększa ryzyko raka jajnika, jednak ryzyko to nie było znamienne statystycznie. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii hormonalnej należy zebrać pełny wywiad (w tym rodzinny). Badania przedmiotowe wykonywane przed leczeniem i okresowo po jego rozpoczęciu powinny obejmować zwłaszcza oznaczenia ciśnienia tętniczego, badania piersi, brzucha i narządów miednicy, w tym wykonanie badania cytologicznego szyjki macicy. Lek zawiera laktozę i nie powinien być stosowny u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu LAPP lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Ciąża i laktacja

Lek jest przeciwwskazany w ciąży. Istnieją dane wskazujące na istnienie związku pomiędzy stosowaniem preparatów z grupy progestagenów w I trymestrze ciąży, a występowaniem zaburzeń rozwojowych w obrębie układu płciowego u płodów obu płci. Należy poinformować pacjentkę o możliwym zagrożeniu dla płodu, jeżeli octan medroksyprogesteronu będzie stosowany podczas ciąży lub kobieta zajdzie w ciążę w trakcie stosowania leku. Octan medroksyprogesteronu i jego metabolity przenikają do mleka kobiecego. Nie ma dowodów wskazujących, że może to stanowić jakiekolwiek zagrożenie dla dziecka karmionego piersią jednak nie zaleca się stosowania leku w okresie karmienia piersią.

Działania niepożądane

Bardzo często: ból głowy, nudności, nieprawidłowe krwawienie z macicy (nieregularne, nadmiernie obfite, zbyt skąpe, plamienie miesiączkowe). Często: reakcje nadwrażliwości, depresja, bezsenność, nerwowość, zawroty głowy, łysienie, trądzik, pokrzywka, świąd, wydzielina z szyjki macicy, bolesność piersi, tkliwość piersi, gorączka, uczucie zmęczenia, zwiększenie masy ciała. Niezbyt często: hirsutyzm, mlekotok, obrzęk, zatrzymanie płynów. Częstość nieznana: reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne, obrzęk naczynioruchowy, wydłużony okres braku owulacji, senność, zator i zaburzenia zakrzepowo-zatorowe, żółtaczka, żółtaczka cholestatyczna, wysypka, brak miesiączki, nadżerka szyjki macicy, zmniejszona tolerancja glukozy, zmniejszenie masy ciała. 

Pozostałe informacje

Preparat może wpłynąć na wyniki testu z metyraponem. Stosowanie medroksyprogesteronu może obniżyć stężenia biomarkerów hormonalnych, takich jak: steroidy w osoczu i (lub) w moczu (np. kortyzol, estrogen, pregnandiol, progesteron, testosteron); gonadotropiny w osoczu i (lub) w moczu (np. LH i FSH); globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG). W przypadku przekazywania wycinka błony śluzowej trzonu macicy lub wycinka z kanału szyjki macicy do badania histopatologicznego należy poinformować histopatologa (lub laboratorium) o stosowaniu octanu medroksyprogesteronu.