Aciclovir Jelfa - baza leków

Wskazania

Zakażenia opryszczkowe skóry i błon śluzowych (Herpes simplex typu I i II) oraz ich nawroty u chorych z niedoborami immunologicznymi. Zakażenia wirusem Varicella zoster u chorych z niedoborami immunologicznymi. Opryszczkowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u chorych powyżej 6 mż. Leczenie początkowej fazy opryszczkowego zakażenia narządów płciowych (Herpes genitalis) o ciężkim przebiegu klinicznym.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną i walacyklowir.

Dawkowanie

Dożylnie. Leczenie należy rozpocząć możliwie najszybciej po pojawieniu się objawów i rozpoznaniu. Zakażenia skóry i błon śluzowych wirusem Herpes simplex u chorych z niedoborami immunologicznymi. Ciężkie klinicznie postaci zakażeń Herpes genitalis. Dorośli: 15 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych (5 mg/kg mc. co 8 h). Dzieci powyżej 6 mż.-12 lat: 750 mg/m²pc./dobę w dawkach podzielonych (250 mg/m²pc. co 8 h). Leczenie zakażeń Herpes simplex trwa 7 dni, a zakażeń Herpes genitalis 5 dni. Zakażenia wirusem Varicella zoster u chorych z niedoborami immunologicznymi. Opryszczkowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Dorośli: 10 mg/kg mc. co 8 h. Dzieci powyżej 6 mż.-12 lat: 500 mg/m²pc. co 8 h. Leczenie zakażeń Varicella zoster trwa 7 dni, a opryszczkowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 10 dni. Lek podaje się w ciągłym wlewie dożylnym trwającym nie krócej niż 1 h. Roztwory acyklowiru muszą być podawane w odpowiednim stężeniu, zgodnie z procedurą przygotowania roztworu leku. Szczególne grupy pacjentów. W niewydolności nerek przy klirensie kreatyniny > 50 ml/min dawkę podaje się co 8 h; 25-50 ml/min dawkę podaje się co 12 h; 10-25 ml/min: co 24 h; poniżej 10 ml/min: 1/2 dawki co 24 h. W trakcie stosowania acyklowiru należy stale monitorować klirens kreatyniny lub jej stężenie w surowicy. U pacjentów poddawanych hemodializie dawka leku po każdej dializie powinna być odpowiednio dobrana. U pacjentów poddawanych dializie otrzewnowej nie jest konieczna zmiana dawek przy odpowiednio zachowanych odstępach między dawkami. U pacjentów ze znaczną nadwagą przeciętna dawka wynosi 10 mg/kg mc. należnej masy ciała. Nie należy przekraczać dawki 500 mg/m²pc. co 8 h. U pacjentów w podeszłym wieku wydolność nerek może być w różnym stopniu zmniejszona - lek należy stosować po dokonaniu oceny stanu nerek; dawkowanie należy modyfikować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi chorych z niewydolnością nerek. Sposób podania. Do fiolki z liofilizatem dodać 10 ml wody do wstrzykiwań lub 10 ml roztworu chlorku sodu 0,9% do wstrzykiwań. Uzyskany roztwór zawiera 25 mg acyklowiru w 1 ml. Nie wolno stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy lub parahrdroksybenzoesany (może wytrącić się osad). Po rozpuszczeniu suchej substancji w fiolce, przed połączeniem z płynem do wlewów uzyskany roztwór należy staranie obejrzeć celem wykrycia ewentualnych zanieczyszczeń. Przygotowany roztwór można przechowywać 24 h w temperaturze poniżej 25ºC. Roztwór acyklowiru sodowego ma pH 10,5 - 12, co może być przyczyną reakcji z metalem (np. częściami strzykawki). Odpowiednią dawkę acyklowiru należy dodać do płynu infuzyjnego, tak, aby stężenie nie przekraczało 7 mg/ml. U dorosłych o masie ciała 70 kg zaleca się podawanie jednorazowej dawki w objętości 60 – 150 ml. U dzieci ilość płynu infuzyjnego należy dostosować do wieku i masy ciała. Roztwór pierwotny acyklowiru można dodać do następujących płynów do wlewów dożylnych: roztwór chlorku sodu 0,45% lub 0,9%; roztwór chlorku sodu 0,45% z roztworem glukozy 2,5%; złożony roztwór mleczanu sodu (roztwór Hartmanna). Roztwór należy przygotowywać w warunkach jałowych bezpośrednio przed podaniem. Jeśli pojawi się zmętnienie lub krystalizacja (przed lub podczas wlewu), roztwór należy wyrzucić. Przygotowany roztwór podaje się w powolnym wlewie dożylnym ze stałą szybkością, w czasie nie krótszym niż 1 h. Uwaga: Nie stosować leku w szybkich wstrzyknięciach dożylnych, ani w stężeniach wyższych niż zalecane. Wstrzyknięcie domięśniowe lub podskórne może być przyczyną miejscowego podrażnienia tkanek (pH roztworu acyklowiru sodowego wynosi ok. 11).

Skład

1 fiolka zawiera 250 mg acyklowiru w postaci acyklowiru sodowego.

Działanie

Lek przeciwwirusowy, działający głównie na wirusy opryszczki typu 1 i 2 (Herpes simplex) oraz słabiej na wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster). Nie wpływa na procesy metaboliczne komórek gospodarza. Po wniknięciu do komórki zakażonej wirusem, acyklowir ulega przekształceniu w postać czynną (trifosforan), która - będąc substratem dla polimerazy DNA wirusa - zapobiega dalszej syntezie wirusowego DNA. Po podaniu dożylnym T_0,5 we krwi wynosi 3,8 h. Około 11-19% wiąże się z białkami osocza. Acyklowir przenika do tkanek i płynów ustrojowych, m.in. do płynu mózgowo-rdzeniowego (osiąga w nim stężenia wynoszące 50% jego stężenia we krwi), wątroby, płuc, mięśni, wydzieliny pochwy. Podstawową drogą eliminacji jest wydalanie w postaci niezmetabolizowanej (45-91%) przez filtrację i czynne wydalanie kanalikowe. U chorych z przewlekłą niewydolnością nerek T_0,5 wynosi ok. 19 h, a podczas dializy 5,7 h. Hemodializa obniża stężenie acyklowiru nawet do 60%.

Interakcje

Acyklowir jest wydalany głównie w postaci nie zmienionej z moczem poprzez aktywne wydzielanie w kanalikach nerkowych. Jakiekolwiek leki podawane jednocześnie, które współzawodniczą o ten mechanizm mogą podwyższać stężenie acyklowiru w osoczu krwi. Probenecyd i cymetydyna zwiększa pole pod krzywą (AUC) i zmniejsza klirens nerkowy acyklowiru, jednak nie ma konieczności zmiany dawkowania. Należy zachować ostrożność podając lek w infuzji razem z innymi preparatami, które współzawodniczą z acyklowirem o wydalanie, ze względu na możliwość zwiększenia się stężenia w osoczu jednego lub obu leków lub ich metabolitów. Podczas jednoczesnego stosowania wykazano zwiększenie pola pod krzywą (AUC) acyklowiru i mykofenolanu mofetylu, jednego z nieaktywnych metabolitów leku immunosupresyjnego podawanego pacjentom po przeszczepach. Należy zachować ostrożność podczas podawania dożylnie leku z lekami wpływającymi na czynność nerek (cyklosporyna, takrolimus).

Środki ostrożności

Z uwagi na ryzyko kumulacji leku, u pacjentów z niewydolnością nerek należy koniecznie modyfikować dawki, zależnie od klirensu kreatyniny. Należy zachować szczególną ostrożność u chorych odwodnionych, leczonych dużymi dawkami acyklowiru, mających w wywiadzie choroby nerek lub otrzymujących jednocześnie inne leki o działaniu nefrotoksycznym. Wymienione stany zwiększają ryzyko uszkodzenia nerek przez acyklowir. Takich chorych należy starannie monitorować przez cały czas leczenia. Leku nie wolno podawać w szybkim wstrzyknięciu dożylnym, ponieważ grozi to uszkodzeniem nerek z powodu zwiększonego ryzyka krystalizacji leku w kanalikach nerkowych. Może to być przyczyną ostrej niewydolności nerek. Podawanie większych stężeń leków może być przyczyną zapalenia żył i uszkodzenia nerek. Leku nie wolno stosować miejscowo, domięśniowo, podskórnie, doustnie ani do oczu (są to roztwory silnie alkaliczne, pH 10,5 - 12). Należy odpowiednio nawadniać pacjenta (na dostateczne nawodnienie zapobiegające krystalurii wskazuje dobowa diureza nie mniejsza niż 500 ml/g leku, zaleca się podawanie płynów w ilości nie mniejszej niż 1l/g podanego acyklowiru na dobę). Acyklowir podawany we wlewie dożylnym może być przyczyną zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego - należy zachować ostrożność przy podawaniu leku pacjentom, u których uprzednie podanie leku związane było z wystąpieniem zaburzeń neurologicznych oraz u chorych z niewydolnością nerek, wątroby, znacznymi zaburzeniami elektrolitowymi i znacznie niedotlenionych oraz leczonych równocześnie dokanałowo metotreksatem lub interferonem. U chorych z ciężkimi niedoborami immunologicznymi i po przeszczepach szpiku obserwowano przypadki mniejszej skuteczności acyklowiru. Nie oceniono korelacji między aktywnością przeciwwirusową leku in vitro a skutecznością kliniczną.

Ciąża i laktacja

Lek można stosować w ciąży wyłącznie jeśli w opinii lekarza spodziewana korzyść z jego podania matce przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. W przypadku konieczności leczenia acyklowirem zaleca się przerwanie karmienia piersią.

Działania niepożądane

Często: zapalenie żył, nudności, wymioty, przemijające zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych we krwi; świąd, pokrzywka, wysypka (w tym nadwrażliwość na światło); zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny. Niezbyt często: zmniejszenie wskaźników hematologicznych (niedokrwistość, małopłytkowość, zmniejszenie liczby krwinek białych). Bardzo rzadko: reakcje anafilaktyczne; ból głowy, zawroty głowy, pobudzenie, dezorientacja, drżenia, niezborność ruchowa, zaburzenia mowy, omamy, objawy psychotyczne, drgawki, senność, encefalopatia, śpiączka; duszność; biegunka, bóle brzucha; przemijające zwiększenie stężenia bilirubiny, żółtaczka, zapalenie wątroby; obrzęk naczynioruchowy; zaburzenia czynności nerek, ostra niewydolność nerek; zmęczenie, gorączka, miejscowe reakcje zapalne.

Pozostałe informacje

U osób leczonych acyklowirem we wlewach dożylnych notowano liczne zaburzenia ośrodkowe, między innymi drgawki, pobudzenie, zaburzenia świadomości. Objawy takie zaburzają sprawność psychoruchową i uniemożliwiają prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn.