ACC - baza leków

Wskazania

Jako lek rozrzedzający wydzielinę dróg oddechowych i ułatwiający jej odkrztuszanie u pacjentów z zapaleniem oskrzeli związanym z przeziębieniem.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na acetylocysteinę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy. Ostry stan astmatyczny. Dzieci w wieku <6 lat.

Dawkowanie

Doustnie. Dorośli i młodzież w wieku >14 lat: 200 mg 2-3 razy na dobę. Dzieci w wieku 6-14 lat: 200 mg 2 razy na dobę. Nie stosować u dzieci w wieku <6 lat. Bez zalecenia lekarza nie stosować dłużej niż 4-5 dni. Sposób podania. Tabletkę połknąć bez rozgryzania, popijając odpowiednią ilością płynu lub rozpuścić w 1/2 szklanki wody i wypić natychmiast po rozpuszczeniu. Tabletkę musującą rozpuścić w 1/2 szklanki wody i wypić natychmiast po rozpuszczeniu. Należy unikać dłuższego kontaktu rozpuszczonego leku z metalami i gumą. Lek przyjmować po posiłku. Ostatnią dawkę leku należy podać najpóźniej 4 h przed snem. Podczas leczenia zaleca się przyjmowanie zwiększonej ilości płynów. Preparatu nie należy rozpuszczać w roztworach zawierających inne leki.

Skład

1 tabl. zawiera 200 mg acetylocysteiny; tabletki zawierają laktozę. 1 tabl. musująca zawiera 200 mg acetylocysteiny. Ponadto tabletki musujące zawierają laktozę, sód, sorbitol (E 420); aromat jeżynowy zawiera m.in. glukozę (składnik maltodekstryny), glikol propylenowy (E 1520) oraz mannitol (E 421).

Działanie

Acetylocysteina jest pochodną cysteiny o działaniu sekretolitycznym i sekretomotorycznym. Rozszczepia wiązania disiarczkowe w łańcuchach mukopolisacharydowych i powoduje depolimeryzację łańcuchów DNA w śluzie ropnym, dzięki czemu zmniejsza lepkość śluzu. Reaktywne grupy sulfhydrylowe acetylocysteiny mają zdolność wiązania i detoksykacji wolnych rodników. Ponadto acetylocysteina bierze udział w zwiększeniu syntezy glutationu. Po podaniu doustnym acetylocysteina wchłania się szybko i prawie całkowicie z przewodu pokarmowego. C_max występuje po 1-3 h. Biodostępność, ze względu na efekt pierwszego przejścia przez wątrobę, wynosi ok. 10%. W ok. 50% wiąże się z białkami osocza. Jest metabolizowana w wątrobie do aktywnej cysteiny oraz do diacetylocysteiny, cystyny i następnie do disiarczków. Acetylocysteina i jej metabolity mogą występować w organizmie w trzech różnych postaciach: częściowo jako wolna substancja, częściowo jako związana z białkami przez nietrwałe wiązania disiarczkowe oraz częściowo w składzie aminokwasów. Acetylocysteina jest wydalana prawie wyłącznie przez nerki w postaci nieaktywnych metabolitów. T_0,5 wynosi ok. 1 h; przy niewydolności wątroby może być wydłużony nawet do 8 h.

Interakcje

Jednoczesne stosowanie acetylocysteiny i leków przeciwkaszlowych może spowodować niebezpieczne zaleganie wydzieliny na skutek zmniejszenia odruchu kaszlowego - takie skojarzone leczenie wymaga szczególnie uważnego rozpoznania. Istnieją doniesienia o inaktywacji antybiotyków przez acetylocysteinę (doświadczenia in vitro, w których wymienione substancje mieszano ze sobą bezpośrednio, dotyczą zwłaszcza półsyntetycznych penicylin, tetracyklin, cefalosporyn i aminoglikozydów) - ze względów bezpieczeństwa acetylocysteinę i doustnie podawane antybiotyki należy przyjmować oddzielnie, w odstępie co najmniej 2 h; nie dotyczy to cefiksymu i lorakarbefu; nie wykazano niezgodności acetylocysteiny z amoksycyliną, doksycykliną, erytromycyną, tiamfenikolem i cefuroksymem. Acetylocysteina może nasilić działanie nitrogliceryny lub innych azotanów rozszerzające naczynia krwionośne i hamujące agregację płytek krwi; należy zachować ostrożność. Jeśli jednoczesne stosowanie nitrogliceryny i acetylocysteiny jest konieczne, należy kontrolować, czy u pacjenta nie rozwija się niedociśnienie tętnicze (może być znaczne). Należy poinformować pacjenta o możliwości wystąpienia bólu głowy. Węgiel aktywny w dużych dawkach (stosowany jako odtrutka) może zmniejszyć skuteczność acetylocysteiny. Nie zaleca się rozpuszczania preparatu w roztworach zawierających inne leki.

Środki ostrożności

Ostrożnie stosować u pacjentów: z astmą oskrzelową (możliwość wystąpienia skurczu oskrzeli), z niewydolnością oddechową, z chorobą wrzodową w wywiadzie (szczególnie, jeśli stosują jednocześnie inne leki o znanym działaniu drażniącym błony śluzowe przewodu pokarmowego), u osób w podeszłym wieku. Pacjenci z astmą oskrzelową muszą być poddani ścisłej kontroli podczas leczenia. Jeśli wystąpi skurcz oskrzeli, należy natychmiast przerwać stosowanie acetylocysteiny i wdrożyć odpowiednie leczenie. Stosowanie acetylocysteiny, zwłaszcza na początku leczenia, może spowodować upłynnienie śluzu, prowadząc w ten sposób do zwiększenia objętości wydzieliny oskrzelowej - jeśli pacjent nie jest w stanie dostatecznie odkrztuszać, należy wdrożyć odpowiednie postępowanie (np. drenaż i odsysanie). Jeśli konieczne jest jednoczesne stosowanie acetylocysteiny i antybiotyków doustnych, leki należy przyjmować w odstępie co najmniej 2 h. Z uwagi na ryzyko rozwoju ciężkich reakcji skórnych, w razie wystąpienia nowych zmian na skórze lub błonach śluzowych podczas stosowania acetylocysteiny, należy przerwać stosowanie leku. U pacjentów z nietolerancją histaminy zaleca się ostrożność. U takich pacjentów należy unikać długotrwałego stosowania acetylocysteiny, gdyż wpływa ona na metabolizm histaminy i może spowodować wystąpienie objawów nietolerancji (np. ból głowy, wydzielina z nosa, świąd). Ze względu na zawartość substancji czynnej, leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 6 lat. U dzieci w wieku poniżej 2 lat stosowanie acetylocysteiny wiąże się z ryzykiem obturacji dróg oddechowych. Leki mukolityczne mogą wywołać niedrożność dróg oddechowych u dzieci w wieku poniżej 2 lat z powodu cech fizjologicznych dróg oddechowych i ograniczonej zdolności odkrztuszania śluzu w tej grupie wiekowej. Dlatego nie należy stosować leków mukolitycznych u dzieci w wieku poniżej 2 lat. Substancje pomocnicze. Tabletki zawierają laktozę - nie powinny być stosowane u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. 1 tabl. zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu, to znaczy lek uznaje się za „wolny od sodu”. Informacja dla chorych na cukrzycę: 1 tabl. zawiera mniej niż 0,01 WW. Tabletki musujące zawierają laktozę - nie powinny być stosowane u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. 1 tabl. musująca zawiera 0,06 mg sorbitolu (E 420). Ze względu na zawartość glukozy (składnik maltodekstryny) - pacjenci z zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy, nie powinni przyjmować preparatu. Ponadto 1 tabl. musująca zawiera 98,9 mg sodu, co odpowiada 4,95% zalecanej przez WHO maksymalnej 2 g dobowej dawki sodu u osób dorosłych.

Ciąża i laktacja

W ciąży i okresie karmienia piersią stosować po dokładnym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka. Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośredni lub pośredni szkodliwy wpływ na przebieg ciąży, rozwój zarodka i (lub) płodu, poród lub rozwój pourodzeniowy, nie wykazały teratogennego działania acetylocysteiny (badania na szczurach i królikach). Brak danych dotyczących wpływu acetylocysteiny na płodność u ludzi. W badaniach na zwierzętach nie zaobserwowano szkodliwego wpływu acetylocysteiny stosowanej w dawkach terapeutycznych na płodność.

Działania niepożądane

Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości, ból głowy, szumy uszne, tachykardia, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, zapalenie jamy ustnej, pokrzywka, wysypka, obrzęk naczynioruchowy, świąd, wyprysk, gorączka, niedociśnienie tętnicze. Rzadko: duszność, skurcz oskrzeli, niestrawność. Bardzo rzadko: wstrząs anafilaktyczny, reakcje anafilaktyczne lub rzekomoanafilaktyczne, krwotok. Częstość nieznana: obrzęk twarzy. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano ciężkie reakcje skórne, takie jak zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka występujące w związku czasowym z przyjęciem acetylocysteiny. W większości z tych zgłoszonych przypadków pacjenci przyjmowali w tym samym czasie co najmniej jeden dodatkowy lek, który mógł nasilić opisane działanie na skórę i błony śluzowe; w razie wystąpienia zmian dotyczących skóry i błon śluzowych należy natychmiast przerwać stosowanie acetylocysteiny. W badaniach potwierdzono zmniejszoną agregację płytek w obecności acetylocysteiny, jednak nie jest możliwa ocena znaczenia klinicznego tego działania.

Pozostałe informacje

Acetylocysteina może wpływać na kolorymetryczne oznaczenie salicylanów oraz oznaczenie ciał ketonowych w moczu. Nie jest znany wpływ acetylocysteiny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.