Szczepienia ochronne są istotnym elementem profilaktyki zakażeń. Ich skuteczność indywidualna zależy od immunogenności szczepionki, schematu podawania oraz stanu układu odpornościowego organizmu [1]. Stosując immunizację czynną, redukuje się nie tylko indywidualne ryzyko pacjenta, lecz zmniejsza także liczbę potencjalnych źródeł zakażenia i krążącego czynnika zakaźnego, zapewniając dobry stan tzw. odporności zbiorowej (ang. herd immunity). Nowotwory hematologiczne stanowią wyzwanie ze względu na zróżnicowane zaburzenia odporności swoistej i nieswoistej, które z jednej strony zwiększają podatność na zakażenia, a z drugiej ograniczają odpowiedź humoralną i komórkową na immunizację czynną oraz zwiększają ryzyko powikłań po podaniu szczepionek z żywych patogenów.
Istnieje niewiele danych wykazujących ochronne działanie szczepień w grupie chorób rzadkich, a większość badań klinicznych dotyczących skuteczności poszczególnych szczepionek przeprowadzona została wśród osób immunokompetentnych. Istotne znaczenie ma także stosowana u chorego terapia przeciwnowotworowa. Cytostatyki, leki biologiczne, cząsteczki celowane i leki immunosupresyjne wykorzystywane w leczeniu onkohematologicznym w różnym stopniu wpływają na odpowiedź immunologiczną [2]. Wymusza to konieczność dostosowania kalendarza szczepień do rodzaju terapii i statusu choroby zasadniczej.
W pracy przedstawiono przegląd danych dotyczących ryzyka zakażeń oraz skuteczności szczepień u dorosłych chorych na nowotwory hematologiczne i u pacjentów z anatomiczną lub czynnościową asplenią, a także rekomendacje Sekcji Zakażeń Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych (PALG) i Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów dotyczących szczepień dla tej grupy pacjentów opracowane w oparciu o wytyczne European Conference on Infection in Leukemia 7 (ECIL) [3], Infectious Diseases Society of America (IDSA) [4], National Comprehensive Cancer Network (NCCN) [5] oraz uzupełnione zgodnie z opinią autorów.
